Donald Trump’ın 70 ülkeyi kapsayan yeni gümrük vergileri, ABD ekonomisinde büyük bir dengesizlik yarattı. Cuma günü duyurulan vergiler sonrasında borsalarda ciddi kayıplar yaşandı. Aynı gün açıklanan temmuz ayı istihdam verileri ise iş gücü piyasasında belirgin bir yavaşlamaya işaret etti. Ekonomistler, bu gelişmelerin ABD’yi stagflasyon riskine doğru sürüklediği uyarısında bulunuyor.
İşe alımlar yavaşladı, piyasalar sert geriledi
Trump yönetiminin açıkladığı yeni gümrük tarifeleri, borsalarda ciddi bir düşüşe neden oldu. Temmuz ayında yalnızca 73 bin yeni iş fırsatı yaratılırken, önceki iki ayın istihdam verileri de aşağı yönlü revize edildi. Bu durum, istihdam piyasasında süregelen zayıflığın altını çizdi.
Yüksek vergiler 90 yılın zirvesinde
Yeni gümrük vergileri, ürünlere %10 ila %41 arasında değişen oranlarda ek maliyet getirdi. Yale Bütçe Laboratuvarı’na göre bu artış, ABD’nin ortalama efektif tarife oranını %18,3’e çıkararak 1930’lardan bu yana en yüksek seviyeye ulaştırdı.
Stagflasyon riski güçleniyor, Fed sıkıştı
Moody’s, EY ve Fitch gibi kuruluşların ekonomistleri, yüksek vergiler ile istihdam kayıplarının birlikte ABD’yi stagflasyon tehlikesiyle karşı karşıya bırakabileceğini söylüyor. Moody’s Baş Ekonomisti Mark Zandi, yaşanan yavaşlamayı “vergi politikalarının doğrudan etkisi” olarak değerlendirdi.
Analistlere göre, ABD Merkez Bankası (Fed) da bu ortamda zor bir dengeyle karşı karşıya. Faiz artırımı büyümeyi daha da baskılayabilirken, indirimin ise enflasyonu körükleme riski bulunuyor.
Yatırım kararları erteleniyor, tüketici harcamaları düşüyor
EY Baş Ekonomisti Gregory Daco, artan belirsizliğin şirketleri yatırım kararlarını ertelemeye ittiğini belirtiyor. Bu durum, işe alımlarda düşüşe ve tüketici harcamalarında zayıflamaya yol açıyor. Enflasyonun %2,7’ye ulaştığı bir ortamda, ithal ürünlerdeki fiyat artışları daha da hissedilir hale geldi.
Beyaz Saray’da görev değişikliği, “en kötüsü henüz gelmedi” uyarısı
Olumsuz istihdam raporunun ardından Trump, ABD Çalışma İstatistikleri Bürosu komiserini görevden aldı. Beyaz Saray Ekonomik Danışmanı Stephen Miran, bu rakamların “istenilen tabloyu yansıtmadığını” ve yaşanan belirsizliğin siyasi kararlarla doğrudan bağlantılı olduğunu ifade etti.
Ekonomistler ise önümüzdeki döneme dair daha karamsar: “En kötüsü henüz gelmedi.”
