Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da düzenlenen 9. Future Investment Initiative (FII- Geleceğe Yatırım Girişimi) kapsamında “Egemenlik ve Küreselleşme Arasındaki Denge Nedir” başlıklı panelde konuştu.
Bakan Şimşek, panelde yaptığı konuşmada, “Küreselleşme, global büyümenin en güçlü motorlarından biri oldu. 1990’dan bu yana küresel ticaret hacmi neredeyse altı kat artarken, bir milyar insan yoksulluktan kurtuldu. Bu yüzden ekonomiler dışa açık kalmayı önceliklendirdiler. Biz de Türkiye olarak dışa açık kalmaya devam ettik. Bölgesel ve küresel entegrasyonun öneminin farkındayız, faydalarını da görüyoruz.” dedi.
Küreselleşmenin sunduğu faydaların yanında bazı alanlarda risklerin azaltılması gerektiğine de vurgu yapan Bakan Şimşek, “Örneğin, enerjide arz güvenliği, küresel pandeminin de ortaya koyduğu gibi sağlık ve biyoteknoloji alanı ve yapay zeka gibi alanlarda hem iş birliğine açık kalmayı hem de kendi kabiliyetlerimizi geliştirmeyi önemsiyoruz. Veri konusunda; veri gizliliği ve siber güvenlik gibi kritik konular kendi yetkinliğimizi inşa etmemizi gerektiriyor.” ifadelerini kullandı.
Şimşek ayrıca, genel olarak küreselleşmenin faydalarına inanmakla birlikte, onun yol açtığı dengesizlikleri de yönetmek zorunda olduklarını dile getirerek, “İşte bu noktada toplumsal ve siyasal tepkiler devreye giriyor. Eğer küreselleşmenin olumsuz etkilerini doğru politikalarla hafifletebilirsek, toplumdaki tepkileri de azaltmak mümkün olur. Sonuç olarak, bugün tamamen küreselleşmeden kopma değil, riskleri azaltma dönemindeyiz.” değerlendirmesinde bulundu.
“Gümrük vergileri uzun vadede ekonomilere fayda sağlamaz”
Korumacılıkla ilgili soruya da yanıt veren Bakan Şimşek, şunları kaydetti:
“Gümrük vergileri bir tür korumacılıktır, uzun vadede ekonomilere fayda sağlamaz. Ancak elbette bu vergileri uygulayan ülkelerdeki hassasiyeti anlayabiliyorum. Son 30-40 yılda, başta Asya ülkeleri olmak üzere, gelişmekte olan ülkelerin yükselişiyle birlikte, sanayileşmiş Batı’da imalat sektöründeki işlerin dörtte biri kaybedildi. Reel ücretler neredeyse yerinde saydı. Bu durum, anlaşılabilir bir tepki doğurdu. Ama aslında bu dengesizlikler başka yollarla yönetilebilirdi ancak politika tepkisi geç kaldı. Sonuçta, bugünkü siyasi atmosferi şekillendiren sosyal ve ekonomik hoşnutsuzluklar ortaya çıktı. Oysa küresel büyümenin motoru olan ticaret duraksarsa, dünya ekonomisi yüzde 3’lük büyümeyi bile sürdüremeyebilir.”
Yapay zeka konusundaki soruyu Şimşek, “Bu alan bugün büyük ölçüde Batı ekosistemiyle bütünleşmiş durumda. Biz de bu dönüşümü dikkatli bir biçimde ele alıyoruz. Bazı alanlarda stratejik özerklik gerekli. Bu yüzden düşük yörüngeli uydularla Starlink benzeri kendi ağımızı kuruyoruz. Fiber altyapıya yoğun yatırım yapıyoruz, 5G+ hazırlıklarımız sürüyor. Yapay zekanın enerji talebini karşılamak için nükleer santraller inşa ediyoruz. Bu alandaki insan kaynağımız çok güçlü, her yıl yaklaşık 940 bin üniversite mezunu veriyoruz ve giderek daha fazla gencimiz bu alanlarda uzmanlaşıyor.” şeklinde yanıtladı.
“Uluslararası teknoloji devlerini ülkemize çekmeye çalışıyoruz”
Bakan Şimşek, dijital düzenlemeler kapsamında temkinli olduklarını belirterek, şöyle devam etti:
“Avrupa Birliği’nin Dijital Pazar Yasası’na katılmadık, önce neyin işe yaradığını görmek istiyoruz. Bu alanın verimlilik üzerinde muazzam etkiler yaratabileceğine inanıyoruz. Dolayısıyla uluslararası teknoloji devlerini ülkemize çekmeye çalışıyoruz. Ancak, verinin yerelde tutulmasını öngören ‘güvenilir bulut’ düzenlemelerimiz nedeniyle bazı yatırımcılar bunun önlerine engel çıkardığını söylüyor.”
Serbest ticaret anlaşmalarının da korumacılığa karşı önemli bir kalkan görevi üstlendiğini ifade eden Bakan Şimşek, “Birleşik Krallık ile neredeyse anlaşmayı tamamlandık. Avrupa Birliği ile ise Gümrük Birliği’nin güncellenmesi için çalışıyoruz. Gümrük Birliği’nin kapsamını kamu alımları, hizmetler ve tarımı da içine alacak şekilde genişletmek istiyoruz.” diye konuştu.
