Sakarya’nın Hendek ilçesinde geçen yıl 5 kişinin hayatını kaybettiği, 26 kişinin yaralandığı makarna fabrikasındaki patlamaya ilişkin davada 6 sanığa değişen sürelerde verilen hapis cezalarının gerekçesi açıklandı.
Sakarya 7. Ağır Ceza Mahkemesince fabrika müdürü V.U. ve patlamadan korunma dokümanı hazırlayıcısı İ.B’ye 11 yıl 8’er ay, iş güvenliği uzmanı D.T, elektrik bakım sorumlusu Y.T. ve değirmen sorumlusu Ö.K’ye 8 yıl 4’er ay ile idari işler sorumlusu C.B’ye 3 yıl 4 ay verilen hapis cezalarının açıklanan 72 sayfalık gerekçesinde, mütalaa, sanık, müşteki ve tanık beyanları, bilirkişi, olay yeri ve itfaiye raporu, kamera kayıtları ile diğer belgelere yer verildi.
Kararda, fabrikada geçmişte de elektrik kaynaklı yangın meydana geldiği, elektrik sisteminde zaman zaman arıza ve kısa devrelerin yaşandığı, temizlik faaliyetlerinin pazar günleri aksadığı, tozlanmanın özellikle değirmen bölümünde sık olduğu kaydedildi.
Patlamadan kısa süre önce tozlu ortamda kıvılcım çıkarabilecek spiral kesim işlemi yapıldığı, “Patlamadan Korunma Dokümanı”nın temizlik planları esas alınarak “temiz” kabulüyle hazırlanması dolayısıyla fiili durumla örtüşmediği belirtilen gerekçede, verilen eğitimlere rağmen denetim ve kontrol mekanizmalarının yeterince etkin işletilmediği, bu suretle patlama riskinin önlenmesi için gerekli dikkat ve özenin gösterilmediği sonucuna varıldığı aktarıldı.
Kararın gerekçesinde, enerji odasının, yeni yapılan inşaatla değirmen fabrikasının zemin katındaki binanın orta kısmında kaldığı, panolarda ısınan havanın baca sistemiyle tahliye edildiği ancak temiz havanın oluşan negatif basınç nedeniyle açık bırakılan kapı yoluyla değirmen bölgesindeki tozlu ortamdan geldiği ifade edilerek, panoların yeterli temiz hava alamadığından pano kapak ve odalarının açık bırakıldığının tespit edildiği bildirildi.
Kararda, özellikle değirmen bölümünde, toz birikimi olduğu ve temizlik problemlerinin yaşandığı, bu durumu takip edecek toz sensörlerinin bulunmadığı anlatıldı.
Yangın elektrik odasında başlamış
Kamera görüntülerine göre patlama/yangının değirmen bölümünün zemin katında yaklaşık 1 saniye içinde meydana geldiği, kaynak noktanın zemin kattaki pano/elektrik odası olarak tanımlan alanda başladığı kaydedilen gerekçede, yangının değirmen bölgesindeki yoğun toz birikimi nedeniyle toz patlaması şeklinde yayılarak tüm bölgede patlamaya neden olduğu belirtildi.
Gerekçede, fabrikanın temizlik kayıtlarına göre elektrik panolarının 6 ayda 1 temizlenmesinin programlandığının görüldüğü, bu durumun, kapakları açık bırakılan panolarda toz birikimine sebep olduğu aktarıldı.
Fabrikanın yangın oluşmayan paketleme bölümünde yapılan incelemede de pano kapaklarının açık ve içerisinin tozla kaplı olduğu bilgisi verilen gerekçede, pano içerisine poşetlerde yabancı cisimlerin bulunduğunun tespit edildiği belirtildi.
Bilirkişi raporuna göre V.U. ve İ.B’nin 1. derece, D.T, Ö.K, Y.T ve C.B’nin 2. derecede sorumlu olduğunun yer aldığına değinilen kararda, bilirkişi raporunun olayın oluş şekli, teknik sebepler ve sorumlulukların belirlenmesi açısından yeterli açıklık ve gerekçeyi içerdiği ve dosyadaki delillerle uyumlu olduğu, taraflarca ileri sürülen itirazların raporun esasını sarsacak nitelikte bulunmadığı, bu nedenle rapor alınmasına gerek görülmediği ve mevcut bilirkişi raporunun hükme esas alınmaya elverişli olduğunun değerlendirildiği kaydedildi.
Gerekçeli kararda, olayın Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 13. maddesi kapsamında iş kazası olduğu belirtilerek, şu ifadeler kullanıldı:
“Patlamanın değirmen bölümünün zemin katında yaklaşık bir saniye içinde meydana geldiği, yangına neden olan kaynak noktanın zemin katta bulunan elektrik panolarının olduğu, pano/elektrik kontrol odası olarak tanımlanan alanda kısa devre anında oluşan kıvılcımla başladığı ve değirmen bölümündeki ortamda bulunan un tozunun yoğun toz birikimi nedeniyle tutuşarak toz patlaması şeklinde yayılarak tüm bölgede patlamaya neden olması şeklinde gerçekleştiği anlaşılmıştır.”
Süreç
Hendek ilçesindeki makarna fabrikasında 15 Eylül 2024’te meydana gelen patlamanın ardından yangın çıkmış, soğutma çalışmaları sırasında işçilerden Mesut Şimay’ın (27) cansız bedenine ulaşılmıştı.
Yaralanan 1’i itfaiye eri 30 kişi, sağlık ekiplerince Hendek, Akyazı ilçeleri ile Düzce, Kocaeli ve İstanbul’daki hastanelere kaldırılmıştı.
Patlamada ağır yaralanan Eray Kızıldağ (22) 4 Ekim’de, Güven Albayrak (24) 9 Ekim’de, Merve Menteş (26) 10 Ekim’de, Naim Karagüzel (35) 14 Ekim 2024’te tedavi gördükleri hastanede yaşamlarını yitirmişti.
Hendek Cumhuriyet Başsavcılığınca başlatılan soruşturma kapsamında aralarında fabrika sahipleri ve yöneticilerinin de bulunduğu 9 zanlı ifadeye çağrılmış, sorgu ve işlemlerinin ardından şüphelilerden 7’si hakkında gözaltı kararı verilmişti.
İfade ve işlemlerin ardından sulh ceza hakimliğine sevk edilen zanlılardan fabrika müdürü V.U. tutuklanmış, aralarında fabrika sahiplerinin de bulunduğu 5 şüpheliye adli kontrol hükümleri uygulanmıştı. Şüphelilerden biri savcılıktaki sorgusunun ardından serbest bırakılmıştı.
Şüpheliler yönetim kurulu başkanı M.M.Ö. ve olay tarihinde fabrikanın genel müdürü A.Ö. ile satın alma sorumlusu İ.A. hakkında kovuşturmaya yer olmadığına karar verilmişti.
Sakarya Cumhuriyet Başsavcılığınca hazırlanan iddianamede, fabrika müdürü V.U. ile iş güvenliği uzmanı D.T, “Patlamadan Korunma Dokümanı” hazırlayıcısı İ.B, elektrik bakım sorumlusu Y.T. ve değirmen sorumlusu Ö.K’nin “taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olma” suçundan 2 yıldan 15’er yıla kadar, idari işler sorumlusu C.B’nin “taksirle bir kişinin ölümüne neden olma” suçundan 2 yıldan 6 yıla kadar hapsi istenmişti.
7. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 24 Eylül’de görülen karar duruşmasında, “taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olma” suçundan sanıklar V.U. ve İ.B. 11 yıl 8’er ay, D.T. Y.T. ve Ö.K. 8 yıl 4’er ay hapis cezasına çarptırılmıştı.
Mahkeme heyeti, “taksirle bir kişinin ölümüne neden olma” suçundan sanık C.B’ye 3 yıl 4 ay hapis cezası vererek, V.U’nun adli kontrol şartıyla tahliyesine hükmetmişti.
