Antik çağlardan bu yana birçok farklı alanda kullanılan ve ülkemizde yaygın olarak yetişen anason, şifalı bitkiler ortasında yer alıyor. Sofraların yanı sıra içecek, ilaç ve besin kesiminde yaprak, çiçek ve tohumundan faydalanılan anasonun iştah açıcı, uyku verici, anne sütünü artırıcı özellikleri bulunuyor. Gebelerin ve bitkisel östrojen tesir göstermesi sebebiyle göğüs ve yumurtalık kanseri tedavisi gören bayanların katiyetle kullanmaması gereken anasonun; 6 aylıktan küçük bebeklerde kullanımı için ise uzmana danışılması gerekiyor. Memorial Ankara Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Uz. Dyt. Hüban Ercan, anasonun yararları ve kullanım alanları ile ilgili bilgi verdi.
Gıdalara lezzet de veriyor
Ülkemiz topraklarında yaygın bir biçimde yetişen ve maydanozgiller ailesinden gelen anasonun yaprak, çiçek ve tohumundan yararlanılabilmektedir. Aromatik bir bitki olan anasonun tohumları yüzde 1,5- 5 oranında esansiyel yağ içerirken, bu bitkinin kullanıldığı alanlar her geçen gün genişlemektedir.
İlaç ve eczacılık alanında anason değerli bir yere sahiptir. Anason çiçekleri gaz giderme, idrar söktürme, terletme, anne sütünü artırma, sakinleştirme ve dinlendirme hedefiyle kullanılabilmektedir. Besin bölümünde de ağır bir kullanım alanı bulunan anason; baharat olarak kullanılabilmekte, hamur işlerinde, dondurma, tatlılar, marmelatlar ve sakızlara katılmaktadır. Ayrıyeten bitkinin genç yaprakları salatalarda yahut yemeklere lezzet vermek maksadıyla da tüketilmektedir.
Anne sütünü artırıyor, karaciğeri koruyor
Halk ortasında iştah açıcı, uyku verici, anne sütünü artırıcı, gastrik spazm şikayetlerini ve bağırsak gazlarını giderici, balgam söktürücü, antibakteriyel olarak kullanılan anasonun kimi yararları yapılan çalışmalarla da ortaya konulmaktadır. Bu çalışmalarda çay olarak içilen anasonun hafif spazmlı mide ve bağırsak şikayetlerinde, epigastrik şişkinlik üzere kimi dispeptik rahatsızlıkların tedavisinde ve üst teneffüs yolu enfeksiyonlarına âlâ gelebileceği gösterilmiştir. Ayrıyeten anasondan elde edilen uçucu yağın yüzde 70-90 oranında anaethole içeren ekstrelerinin antioksidan, antispazmodik, antimikrobiyal ve antifungal (mantar önleyici) özelliklere sahip olduğu birebir vakitte karaciğeri kollayıcı tesir gösterdiği de yapılan çalışmalarda belirtilmiştir.
Meme ve yumurtalık kanseri tedavisi görenler kullanmamalı
İçerdiği hususlar sebebiyle, “fitoöstrojenik” yani bitkisel östrojen tesir gösteren anason bilhassa göğüs ve yumurtalık kanseri tedavisi gören bayan tarafından muhakkak kullanılmamalıdır. Zira anason içindeki bitkisel östrojen, bu hastaların kullandıkları ilaçlarla etkileşim içine girebilmektedir. Bununla birlikte genel olarak böbrek rahatsızlığı olan hastaların da anasonun idrar söktürücü tesiri sebebiyle yalnızca doktor denetiminde kullanması gerekmektedir.
Bebeklerde kullanımına dikkat edilmeli
Ebeveynler kolik, kabızlık, öksürük yahut sistemsiz uykuya bağlı olarak anasonu yaygın bir biçimde kullanır. Lakin yapılan araştırmalar 6 aydan küçük bebeklerde anason kullanımının kolik üzerine olumlu bir tesirinin olmadığını, lakin uyku sistemi ile ilgili olumlu tesirlerinin bulunduğunu göstermektedir. Anasonun bebeklerde inançlı olduğu yapılan bilimsel çalışmalarda kanıtlanamamakla birlikte, birebir vakitte bebeğin sindirim sistemine ziyan verebileceği de yapılan çalışmalarda ileri sürülmektedir. Bu sebeple bebeklerde anason kullanımı kesinlikle ilgili tabibe danışılmalıdır.
Anasonun içinde alkol bulunmaz
Anasonun en kıymetli uçucu yağ bileşeni trans-anethol (yüzde 80-90)’dur. Trans anethol bir cins yağ asidi olmakla birlikte anasonun kendine has kokusu bu asitten kaynaklanır. Yalnızca alkol içinde çözülebilen bu hususun kendi öz yapısında bilinenin tersine alkol bulunmamaktadır. Hamilelikte kullanımı önerilmeyen anasonun belirlenen doz üzerinde alınması ise akut toksisiteye neden olabilmektedir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
