Çocuklarda, bilhassa süratli büyüme periyotlarında omurgada eğrilikler yaşanabiliyor. Bu periyotlarda çocukların omuzları ortasındaki dengesizlik, kürek kemikleri ve karın bölgesindeki asimetriler skolyozun birinci belirtileri olabiliyor. Zayıf çocuklarda skolyoz daha rahat fark edilebilirken kilolu çocuklarda bu belirtiler gözden kaçabiliyor. Çok kilolu çocuklarda karın bölgesinde kilodan kaynaklanan boğumlar ortasında asimetri olup olmadığının denetim edilmesi skolyoz ile ilgili anne babalara fikir verebiliyor. Skolyozun tedavisinde eğriliğin derecesi ve yaş kıymetli bir faktör oluştururken sporla ilgilenen çocuklarda ipli skolyoz ameliyatı ön plana çıkıyor. Memorial Şişli Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nden Doç. Dr. İsmail Oltulu, skolyoz hakkında bilgi verdi.
Büyüme devrinde çocuğunuzu yakından gözlemleyin
Omurgaya karşıdan bakıldığı vakit düz olması gerekmektedir. Omurganın sağa sola C ya da S biçiminde bir eğrilik oluşturması skolyoz olarak tanımlanmaktadır. Ayrıyeten omurgaya yandan bakıldığında da var olan kavisler skolyoz rahatsızlığında kaybolmaktadır. Omurgadaki 10 derecenin altındaki eğrilikler skolyoz olarak değil daha çok eğrilik olarak kıymetlendirilmektedir. Bilhassa büyüme devrine giren çocuklarda süratli uzunluk uzamasına da bağlı olarak omurgada eğrilikler yaşanabilmektedir. Anne babaların bu periyotta çocuklarını daha yakından gözlemlemesi skolyozun erken tanısı bakımından kıymetlidir. Büyüme devirleri ekseriyetle kız çocuklarında 10-14 yaş aralığında artarken erkek çocuklarında 10-18 yaş aralığında olabilmektedir. Çocuklarda bu devirde en sık görülen skolyoz belirtileri şu biçimdedir;
- Önden ya da arttan bakıldığında çocuğun omuzlarının yüksekliği ortasında fark olabilir.
- Çocuğa karşıdan bakıldığında karın boşlukları bölgesinde asimetri yaşanabilir. Bir taraf daha düz görünürken başka taraf çukur biçiminde olabilir.
- Meme uçları ortasında asimetri oluşabilir.
- Arkadan bakıldığı vakit kürek kemikleri ortasında yükseklik farkı ortaya çıkabilir.
- Kalçadaki leğen kemiklerinden biri daha yüksekte görülebilir.
- Kilolu çocuklarda düşük dereceli skolyozların belirlenmesi daha güç olabilmektedir. Bu çocuklarda karın bölgesinde kilodan kaynaklı boğumların ortasındaki asimetriye dikkat edilmelidir.
Skolyoz çok ileri düzeylerde olmadıkça çocuklarda yürüme bozukluğuna yol açmamaktadır. Lakin bacaklar ortasında var olan yükseklik farkının skolyoza neden olabileceği unutulmamalıdır.
Çanta skolyoz değil ağrı yapar
Anne babaların birinci aklına gelen soruların başında çocukların ağır çanta taşımasının skolyoza neden olup olmadığıdır. Çocukların tek taraflı çanta asarak taşıması skolyoza neden olmamaktadır. Fakat uzun vadeli ağır çantaların tek taraflı taşınması bedenin bir tarafına daima yük binmesine neden olmaktadır. Bu da çocuklarda omurga ağrısına yol açabilmektedir. Bunun yerine çocukların sırt çantasını her iki koluna takarak taşıması ve ağır çantaları uzun vadeli taşımamaları önerilmektedir.
Tedavi çocuğa ve skolyoza nazaran belirleniyor
Skolyoz tedavisi için belirlenmiş kriterler bulunmaktadır. Çocuğun yaşı, eğriliğin derecesi ve eğriliğin tam bölgesi skolyoz tedavisinin planlanmasında değerlidir. Skolyoz ameliyatı için eğriliğin 40-45 derecelerin üzerinde olması gerekmektedir. Daha düşük skolyoz derecelerinde farklı tedaviler uygulanabilmektedir.
- 20 derecenin altındaki eğriliklerde belli aralıklarla müşahede ve röntgen denetimi yapılmalıdır. Büyümesini tamamlamamış çocuklarda 6 ayda bir denetim grafisi çektirmek değerlidir. Bu denetimlerde eğrilik çok fazla artış göstermiyorsa radyasyona maruziyeti azaltmak için grafiler 1 seneye uzatılabilmektedir. Çocuğun yaşı fizik tedavi yapmaya uygunsa Schroth egzersizleri tedavide uygulanabilmektedir.
- Büyümekte olan çocuklarda eğrilik 20 derecenin üstündeyse korse tedavisi uygulanmaktadır. Bedenle uyumlu, günlük aktiviteleri engellemeyecek halde çocuğun ölçülerine nazaran özel olarak yapılan bu korselerin 23 saat kullanılması önerilmektedir. Bu çocuklarda da uygunsa fizik tedavi uygulanabilir.
Çocuğunuzun oturuşuna dikkat edin
Skolyoz olan çocukların antrenman ya da sporlardan uzak tutulmasına gerek yoktur. Lakin çocukların ders çalışırken, bilgisayar ya da tablet başında vakit geçirirken oturmasına dikkat edilmelidir. Omurgayı düz tutacak biçimde hareket etmeleri değerlidir.
Güneş ışığı kemik sıhhati için önemli
Skolyoz tedavisi gören çocukların duruş bozukluklarına dikkat etmelerinin yanı sıra beslenmesi de değerlidir. Kemik kalitesini artırmak için güneş ışığından mümkün olduğu kadar faydalanılmalıdır. Kalsiyum ve protein yüklü beslenmek kemikleri güçlendirmek için ihmal edilmemelidir. Gerek görülürse D vitamini desteği kullanılabilmektedir.
Spor yapan çocuklar için ipli skolyoz ameliyatı ön plana çıkıyor
Skolyoz ameliyatları genel olarak füzyonlu ve füzyonsuz skolyoz ameliyatı olarak iki ana başlık altında kıymetlendirilmektedir. Füzyonlu skolyoz ameliyatında omurganın art tarafından açık kesi formülüyle girilerek eğrilik olan omurların ortasına vida yerleştirilmektedir. Omurgayı düzeltme süreci bu vidaların ortasına koyulan sert çubuklarla yapılmaktadır. Bu ameliyatlarda vida koyulan omurgaların hareketi yok olmaktadır. Füzyonsun skolyoz ameliyatı olarak da bilinen ipli skolyoz ameliyatları ise daha çok sporla ilgilenen çocuklarda ön plana çıkmaktadır. Küçük kesilerle gerçekleştirilen ipli skolyoz ameliyatında vidaların ortasına özel bir ip yerleştirilmektedir. Bu ipler sayesinde çocuğun hareket kabiliyetinde her hangi bir kayıp yaşanmamaktadır. Bu sayede çocuklar ilgilendikleri sporu devam ettirebilmekte erken devirde spor hayatına dönebilmektedir. İpli skolyoz ameliyatı omurganın esnekliğini koruyabilmesinin yanında daha kozmetik bir ameliyat olması ile de dikkat çekmektedir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
