EÜ’de bayanın sanat tarihindeki yeri konuşuldu
Ege Üniversitesi (EÜ) tarafından bu yıl onuncusu
düzenlenen Milletlerarası EgeArt Sanat Günleri kapsamında “Sanatın Kadın
Tarihi” bahisli söyleşi gerçekleştirildi. EÜ Eğitim Fakültesi Kültür Salonunda
yapılan aktiflikte konuşmacı olarak, EÜ Etnografya Müzesi Müdürü ve
Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Dilek Maktal Canko yer
aldı. Aktifliğe EgeArt Küratörü Doç. Dr.
Dizar Ercivan Zencirci,
akademisyenler ve öğrenciler katıldı.
Sanat Tarihi kitaplarının çok büyük oranda erkek sanatkarlar hakkında bilgi
içerdiğini belirten Dr. Öğretim Üyesi Dilek Maktal Canko, “Erkekler tarafından
yazılan tarih, bayanları es geçmiş olabilir mi? diye kendimize soruyoruz.
Günümüzde dikkate paha ölçüde bayan sanatkardan bahsedebiliyoruz. Ancak
hala, galeri koleksiyonlarının, stantların ve müzelerin yalnızca küçük bir yüzdesi
kadın sanatkarlara ilişkin. Kendini sanat dünyasında cinsiyetçilik ve ırkçılıkla
mücadele etmeye adamış Gerilla Kızlar, ‘Met Museum’a girmek için kadınların
çıplak olması mı gerekli’ diye sordular. Bayanların sanatçı olarak değil de
seyirlik obje olarak müzede sergilendiklerine dikkat çektiler. Gerilla Kızların
sorusunu bugün yanıtlayacak olursak, sanırım artık hayır karşılığını verebiliriz.
Ama bu hayır cevabını verebilmek bayan sanatkarların ve kuramcıların sürdürdüğü
uzun çabalar sonucunda elde edilmiştir” diye konuştu.
“Sanat çok güçlü bir araç, bilhassa bayanların elindeyken”
Kadın sanatkarların gayretlerinden bahseden Dr. Öğretim Üyesi Maktal
Canko, “ Linda Nochlin’nin 1971 tarihli ‘Neden Hiç Büyük Bayan Sanatçı Yok?’
isimli makalesi hala bayan sanat tarihi çalışmaları için milattır. O devirde sanat
eleştirmenleri ortasında büyük tartışmaların çıkmasına neden olan bu makalede
Nochlin, ‘Sanat üretiminin vakit içinde tanımlanmış belli uzlaşımlara,
şemalara ya da kod sistemlerine az çok dayanan ya da bunlardan bağımsız olan
kendi içinde dengeli bir biçim lisanını gerektirdiğini’ söyler ve bunların uzun süreli
çıraklık ve eğitim ile öğrenilebileceğini ekler. Nochlin’in makalesinin ardından
feministler tarihteki bayan sanatkarları araştırmaya yönelirler ve onların ortaya
koyduğu yapıtları incelerler. Biyografilerini yayınlayarak daha çok görünür
olmalarını sağlarlar. Sanat tarihinde görünür olmayı başarmış bayan sanatçıların
biyografileri yeteneklerini, azimlerini ve tutkularını ortaya koymaktadır.
Sofonisba Anguissola, Artemisia Gentileschi, Dorothea Lange, Hannah Höch,
Frida Kahlo, Bridget Riley, Yayoi Kusama, Marina Abramovic bu sanatçılardan
sadece bir kaçıdır. Aslında sanat çok güçlü bir araç. Bilhassa de kadınların
elindeyken” diye konuştu.
Söyleşinin sonunda Memleketler arası EgeArt Sanat Günleri Küratörü Doç. Dr.
Dizar Ercivan Zencirci tarafından Dr. Öğretim Üyesi Dilek Maktal Canko’ya
“Teşekkür Belgesi” takdim edildi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
