Asrın felaketi olarak nitelendirilen ve 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen sarsıntılardan etkilenen 11 vilayetten 5’inin elektrik dağıtımından sorumlu Toroslar EDAŞ, bu vilayetlerden başta Hatay ve Gaziantep olmak üzere zelzelenin birinci gününden başladığı ağır çalışmalarını 1,9 milyar liralık bütçeyle yıl boyunca sürdürdü.
Türkiye’de 22 milyonu aşkın kullanıcıya elektrik dağıtım hizmeti sağlayan Enerjisa Dağıtım Şirketleri’nin, Başşehir EDAŞ ve Ayedaş’la birlikte 3 şirketinden biri olan Toroslar EDAŞ, kardeş şirketlerinden gelen grup ve ekipman takviyesinin de gücüyle, başta sarsıntının en ağır tesirini gösterdiği Hatay’da olmak üzere, bölgede büyük bir uğraşa imza atarak şebekesini sarsıntı öncesi kapasiteye ulaştırdı.
Söz konusu vilayetlerde, en başta zelzelede kaybettiği 16 çalışanı, yıkılan ya da hasar gören hizmet binaları ve enkazlar altında kalan yüzlerce trafo, pano, direk ve kilometrelerce iletken üzere şebeke ögeleriyle tıpkı vakitte depremzede bir şirket olma niteliği taşıyan Toroslar EDAŞ, bir yandan kendi yaralarını sararken, bir yandan da bölgenin elektrik dağıtım altyapısını acilen ayağa kaldırdı.
Toroslar EDAŞ, bölgede üstün uğraşla faaliyetlerini sürdüren, kimi konutlarını, birçok da yakınlarını kaybeden çalışan ve çalışan ailelerinin, sarsıntı sonrası oluşan muhtaçlıklarını karşılamanın yanı sıra ruhsal dayanak programlarını da hassasiyetle uyguladı.
Türkiye’nin yıllardır kesiminde en çok yatırım yapan şirketi Toroslar Elektrik Dağıtım AŞ (Toroslar EDAŞ) zelzelenin birinci gününden itibaren bölgeye yine güç sağlama çalışmaları kapsamında, zelzelenin birinci yıl dönümü prestijiyle 1,9 milyar liralık yatırım yaptı.
Toroslar EDAŞ geçen 1 yıllık müddette; yetişmiş insan gücü, kâfi ekonomik imkanları ve güçlü araç ve materyal envanterini mümkün olan en düzgün halde kullanarak, bölgede Konseyi Güç, Yüksek Tansiyon ve Alçak Tansiyon sınır uzunluğu üzere şebeke kıymetlerinde sarsıntı öncesindeki düzeyin üzerine çıkmayı başardı.
Şirket, birinci günlerde güvenlik maksatlı acil güç kesintileri yapılmasından, yüzlerce jeneratörle arama kurtarma, aydınlatma ve bağlantı faaliyetleri için güç dayanağı verilmesine, takiben çadır ve konteyner kentlere güç dağıtımından sonrasında enkaz kaldırma ve yerleşim yerlerinin tekrar inşa süreçlerine güç sağlanmasına kadar birçok süreçte, tüm gücüyle çaba verdi.
Adana, Gaziantep, Hatay, Kilis, Mersin ve Osmaniye ile birlikte 6 vilayetten oluşan hizmet bölgesinde, sırf Mersin’in sarsıntıdan etkilen 11 vilayet ortasında bulunmadığı Toroslar EDAŞ, bu kentte ise zelzele sonrası süratle artan nüfusla orantılı katlanan güç talebini karşılamak için yatırımlarını sürdürdü.
Asrın felaketinde dünyanın en büyük jeneratör operasyonu
Depremin akut devrinde ailelerinin emniyetini alarak misyonlarına koşan Toroslar EDAŞ çalışanları, şirket envanterindeki tüm jeneratörleri, arama kurtarma çalışmalarında aletlerin çalıştırılması ve çalışmaların gece de sürdürülebilmesi ismine aydınlatma sağlanması için seferber etmenin yanı sıra elektrik direklerine ulaşmak için kullanılan sepetli araçlarla da binalardan kurtarma çalışmalarını yürüttü.
İlk günden itibaren öteki Enerjisa Dağıtım Şirketleri, Başşehir EDAŞ ve Ayedaş’tan takımlar Ankara, Kırıkkale, Çankırı, Kastamonu, Karabük, Bartın, Zonguldak ve İstanbul’dan yola çıkarak bölgeye ulaştı.
Bölgedeki akaryakıt düşüncesi göz önünde bulundurularak, jeneratörlere nizamlı yakıt ikmali yapılabilmesi için pick-up araçlar akaryakıt tanklarıyla donatıldı. Getirilen merkezi tankerlerden alanda kurulan jeneratörlere bu pick-up araçlarla tertipli olarak yakıt ikmali yapılarak, şebekenin kullanım dışı kaldığı yerlerde jeneratörle güç sağlandı.
Depremi takip eden iki haftada bölgede saha çalışanı sayısı dayanak gruplarla 3 bin 167’ye yükselirken, dünyanın tek merkezden yönetilen en büyük jeneratör operasyonu yürütüldü.
22 Şubat itibariyle, büyüklüğü 5 kilovat ile 2 bin kilovat ortasında değişen toplam 41 bin kilovat güçteki 2 bin 472 jeneratör bölgede kullanılırken, kurulan akaryakıt ikmal ağıyla jeneratörlerden güç arzının sürekliliği sağlandı.
Seferberlik şuuruyla hareket eden tüm elektrik dağıtım grupları, 198 sepetli araç ve 969 pick-up ile hummalı çalışmalarını sürdürdü.
Antakya Lojistik Hizmet Merkezi çalışanların ve ailelerinin yeni yuvası oldu
Toroslar EDAŞ’ın yıkılan Antakya Bölge Müdürlüğü binası terk edilerek, şirketin elektrik dağıtım gereçlerinin depolandığı geniş alana sahip Lojistik Hizmet Merkezi ve içindeki konteyner yapı faaliyetlerin yeni merkezi oldu.
Kısa vakitte dayanak takımlarının kullanacağı konteyner, yemekhane, duş ve tuvalet üzere gerekliliklerle donatılan merkez, etrafına yerleştirilen onlarca konteynerde Toroslar EDAŞ çalışanları ve ailelerine konut sahipliği yaptı. Şirketin üst idaresi ve mühendisleri de bu merkezdeki konteynerlerde kalarak operasyonu kriz merkezine dönüştürülen bir odadan yönetti.
Söz konusu merkezde felaketin müsaade verdiği tüm imkanlarla, elektrik dağıtım çalışanlarının yanı sıra, güvenlik güçleri, arama kurtarma grupları ve yakınlardaki vatandaşlar üzere bölgedeki herkese dayanak verilmeye çalışıldı. Emsal merkezler zelzeleden etkilenen öbür ilçelerde de kuruldu.
Toroslar EDAŞ çalışanları aileleriyle Hatay’da kurulan tamamı gerekli eşyalarla donatılmış 232 konteynerlik, İskenderun’da ise birebir donanımla 32 konteynerlik, konteyner kentlere yerleştirildi. Kendi bahçe yahut tarla üzere özel yerlerine yerleştirmek isteyen 236 çalışana da şirket tarafından konteyner teslim edildi.
Afet Haberleşme Sistemiyle akut periyotta kritik bağlantı sorunu aşıldı
Deprem nedeniyle taşınabilir telekomünikasyon altyapısının çökmesi ve bölgede irtibatın en büyük sıkıntılardan biri olması üzerine, mümkün İstanbul sarsıntısına karşı Enerjisa Dağıtım Şirketleri tarafından geliştirilen ve Ayedaş’ta hazır tutulan Afet Haberleşme Sistemi takımlar ve merkez ortasındaki bağlantı için Antakya’ya getirildi.
Yüksek noktalara kurulan ve güneş gücüyle çalışan 3 taşınabilir kule, haberleşme istasyonu ve takım araçlarına takılı telsizler sayesinde Toroslar EDAŞ gruplarının mümkün çarpılmalara karşı bağlantı ve uyumu İş Sıhhati ve Güvenliği kuralları içinde sağlandı. Günler içinde Antakya merkezdeki sokak aydınlatmalarının büyük bir çoğunluğu yanar hale getirildi.
Sektöründe bir birinci olan bu sistem sayesinde bölgede bağlantıya gereksinim duyan başka altyapı kurum ve kuruluşlarına da telsiz frekansı sağlandı. Öte yandan aydınlatma direklerinin üst kısımlarına baz istasyonları kurulup güç sağlanarak taşınabilir telekomünikasyonun tekrar ayağa kaldırılmasına takviye verildi.
En çok etkilenen Hatay ile Gaziantep’in Nurdağı ve İslahiye ilçelerine yoğunlaşıldı
Toroslar EDAŞ sarsıntıdan bu yana geçen 1 yılda, Hatay ve Gaziantep’te toplamda yaklaşık 1,9 milyar TL meblağında sarsıntı harcaması yaparak bölgedeki yatırım, bakım ve tamirat çalışmalarını sürdürdü.
Bu müddette Hatay ve Gaziantep’te 146 kilometre iletken bağlanırken, 556.980 kVA konseyi güçte 493 trafonun heyetimi sağlandı. Saha grupları tarafından 7.869 aydınlatma armatürünün montajı yapılırken, 206 kilometre yüksek tansiyon, 352 kilometre alçak tansiyon çizgisi ve yeraltı kablosu tesis edildi.
Aynı devirde, Reyhanlı, Kırıkhan, İskenderun, Dörtyol ve Hatay Merkez’de 316 pano, 666 trafo, 4280 armatür ve 228 binanın, İslahiye ve Nurdağı’nda ise 47 pano, 40 trafo, 212 armatür ve 96 binanın bakım ve tamir faaliyetleri tamamlandı.
Bölgede zelzele öncesi şebeke düzeyine ulaşıldı
Enerjisa Dağıtım Şirketleri’nden Toroslar EDAŞ, kardeş şirketleri Başşehir EDAŞ ve Ayedaş’ın da takviyesiyle Hatay’da 2.150, Gaziantep’in Nurdağı ve İslahiye ilçelerinde ise 184 saha çalışanı ile elektrik altyapısında tüm zorluklara karşın yürüttüğü çalışmalarla zelzele öncesi şebeke bedellerini aştı.
Deprem öncesinde bölümlü, kurum ve özel olmak üzere Hatay’da 9.663, Gaziantep’in kelam konusu iki ilçesinde 1.995 trafo bulunurken, zelzele sonrasında büyük bir süratle hayata geçirilen yatırımlarla Hatay’ın Merkez, Arsuz, Dörtyol, İskenderun, Kırıkhan ve Reyhanlı ilçelerinde trafo sayısı 10.297’ye, Gaziantep’in İslahiye ve Nurdağı ilçelerinde trafo sayısı 2.094’e ulaştı.
Yapılan bu yatırım çalışmaları ile sarsıntı öncesinde Hatay’da 1.429.217 kVA olan toplam şurası güç, sarsıntı sonrası 1.538.347 kVA’e, zelzele öncesinde 6.946 km olan orta tansiyon sınır uzunluğu zelzele sonrası 7.119 km’ye ve zelzele öncesinde 15.876 km olan alçak tansiyon sınır uzunluğu ise Hatay’daki elektrik tüketim gereksinimini büsbütün karşılayacak halde 13.182 km’ye çıktı.
Deprem öncesinde Gaziantep’in iki ilçesinde 378.432 KVA olan toplam heyeti güç, sarsıntı sonrası yapılan yatırımlarla 447.127 kVA’e, sarsıntıdan evvel 1.286 km olan orta tansiyon çizgi uzunluğu zelzele sonrası 1.347 km’ye ulaştı ve sarsıntı öncesinde 1.406 km olan alçak tansiyon çizgi uzunluğu da bölgedeki elektrik tüketim muhtaçlığını büsbütün karşılayacak halde 1.483 km olarak gerçekleşti.
Yaz kış kesintisiz güç mücadelesi
Toroslar EDAŞ, zelzelenin yol açtığı maddi hasarla gayrete ek olarak, evvel sarsıntıların gerçekleştiği kış mevsimi nedeniyle bölgede oluşan acil nitelikli ısınma muhtaçlığının karşılanması için gerekli güç arzının sağlanması sonra da son yılların en sıcak yaz mevsiminde çoğalan klima kullanımı nedeniyle artan güç tüketiminin şebekelere getirdiği rekor yükü karşıladı.
Deprem sonrası bölgedeki barınma gereksinimini karşılamak üzere kurulan konteyner kentlerin güç gereksinimine Toroslar EDAŞ tarafından mümkün olan en kısa müddette yanıt verildi. Hatay’daki 229 adet konteyner kentin gücü 450 MW konseyi güç ile sağlanırken, Gaziantep’te ise 21 konteyner kentin gücü 46 MW şurası güç ile karşılandı.
Şebekede elektrik dağıtım şirketinin yetki hududu olan panolara kadarki şebeke yatırımları büyük bir süratte gerçekleştirildi. Çadır ve konteyner kentlerin bu panolardan sonraki elektrik iç tesisatları kamu kurumlarının yönlendirmeleriyle ilgili yetkililerce gerçekleştirildi.
Öte yandan bu alanların dış aydınlatmaları Toroslar EDAŞ takımlarının çalışmalarıyla direk ve armatürler tesis edilerek kısa müddette tamamlandı.
Dağıtım şirketi yetkisi dışındaki iç tesisatlara ait ihtarlar yapıldı
Toroslar EDAŞ grupları konteyner kentlere sağlanan elektriğin panolara kadar olan yetki bölgesinde güç arz güvenliğinin sağlanması için kesintisiz misyon yaparken, bu noktalarda şirketin yetki alanı dışında kalan pano sonrası iç elektrik tesisatı süreçlerinde alınması gereken önlemler konusunda konteyner kentlerdeki yetkilileri sistemli olarak bilgilendirdi.
Halen yaşanan kış mevsimi ve soğuklarda depremzedelerin konteynerlerde ısınma muhtaçlığını karşıladığı elektrikli ısıtıcı ve ısı pompası üzere aygıtların oluşturduğu rekor talep nedeniyle çok yüklenen trafolar, yüksek kapasiteli olanlarla değiştirildi, yeni direkler dikilerek güç taşıyan iletkenler yüksek talebi karşılayabilecek hale getirildi.
Böylece konteynerlerde ömürlerini sürdüren vatandaşların soğuk kış koşullarından olabildiğince az etkilenmesi için tüm imkanlar seferber edildi.
Yıkımlar için AFAD talebiyle 6.000’in üzerinde kesinti yapıldı
Deprem bölgesinde yürütülen çalışmalar saha çalışanlarının iş sıhhati ve güvenliği nedeniyle mecburî olarak uygulanan planlı kesintilerle gerçekleştirilirken, bölgedeki hasarlı yapıların yıkımı için AFAD tarafından talep edilen elektrik kesintileri de müddetlerinde gerçekleştirildi.
Bu tıptaki kesinti sayısı bir yıllık periyotta Hatay özelinde 3.311’e, Toroslar bölgesi genelinde ise 6.105’e ulaştı.
Öte yandan kimi noktalarda denetimsiz yapılan yıkım çalışmalarının ve müsaadesiz üçüncü şahıs müdahalelerinin elektrik dağıtım şebekesine verdiği hasar sonucu yaşanan plansız elektrik kesintileri yapılan müdahalelerle mümkün olan en kısa müddette giderildi.
1 yılda 1100’den fazla çalışana ruhsal destek
Toroslar EDAŞ, 6 Şubat 2023 tarihinde gerçekleşen zelzele nedeniyle sorumluluk alanındaki Hatay ve Gaziantep’te sarsıntının ağır tesirlerine ve sıkıntı kaidelere karşın kesintisiz ve kaliteli güç için çalışmalarını sürdürürken zelzeleden etkilenen çalışanları ve ailelerini de unutmadı.
Depremin birinci gününden itibaren Hatay ve Gaziantep’te vazife yapan Enerjisa Dağıtım Şirketleri çalışanları ve ailelerinin sarsıntının ağır tesirlerinden korunması hedefiyle yetişkin, ergen ve çocuk psikolojisinde uzman isimler tarafından bölgede ruhsal takviye faaliyetleri yürütüldü.
1100’den fazla çalışanın iştirakiyle ruhsal birinci yardım bahisli seminerler düzenlendi. İskenderun ve Antakya’da gerçekleştirilen toplam 37 oturumda etkinlikler ve oyunlar düzenlendi. 261 çalışan için online ruhsal eğitim verilirken, 200’ün üzerinde terapi seansı gerçekleştirildi.
“Deprem bölgesinde yatırımlarımız devam edecek”
Enerjisa Dağıtım Şirketleri Genel Müdürü Oğuzhan Özsürekci, Hatay’da zelzelenin izlerinin silinmesi için hayata geçirilen yatırımlara ve son 1 yılda yürütülen çalışmalara ait şunları kaydetti:
“Deprem bölgesinde elektrik altyapısında oluşan hasarı gidermek için yürüttüğümüz çalışmalar ve alandaki çalışma arkadaşlarımızın büyük fedakarlıklarla ortaya koyduğu başarılı faaliyetler ile kıymetli bir ara kat ettik. Sarsıntı sonrasında bölgenin ekonomik, toplumsal, kültürel, güvenlik ve sıhhat başta olmak üzere hayati güç gereksinimlerini karşılamak için yaklaşık 1,9 milyar TL fiyatında sarsıntı harcaması ile elektrik altyapısını tekrar oluşturduk.
Tarihte pek çok medeniyete mesken sahipliği yapan kadim kentlerimizde sarsıntının izleri silinip, yine inşa faaliyetleri devam ederken biz de yatırımlarımızı sürdüreceğiz. Enerjisa Dağıtım Şirketleri olarak önümüzdeki süreçte de Toroslar EDAŞ ile hizmet verdiğimiz sarsıntı bölgesinde üzerimize düşeni yapmaya, daha uygun bir gelecek için fark yaratmaya devam edeceğiz.”
Toroslar EDAŞ Hakkında
Yatırım, teknoloji ve müşteri memnuniyeti üzere alanlarda elektrik dağıtım kesimine öncülük eden Enerjisa Güç Dağıtım Şirketleri, Başşehir EDAŞ ve Ayedaş ile birlikte 3 şirketinden biri olan Toroslar EDAŞ; Adana, Gaziantep, Kilis, Mersin, Osmaniye ve Hatay’da kaliteli ve kesintisiz elektrik maksadıyla çalışmalarını sürdürüyor. Enerjisa Enerji’nin elektrik dağıtım dalındaki öteki şirketleri Başşehir EDAŞ, Ankara, Bartın, Çankırı, Karabük, Kastamonu, Kırıkkale ve Zonguldak’ta, Ayedaş ise İstanbul Anadolu Yakası’nda hizmet veriyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
