Petrol ve doğalgaz fiyatlarındaki sert düşüş, Ukrayna savaşıyla birlikte bütçesini büyük ölçüde enerji gelirlerine dayandıran Rusya’yı ekonomik açıdan zorlamaya başladı. Kremlin’in savaş fonu ciddi şekilde erirken, Moskova yönetiminin yeni arayışlara girmesi bekleniyor.
ABD Başkanı Donald Trump’ın gümrük tarifeleriyle yarattığı baskı ve OPEC+ grubunun üretimi artırma kararı, küresel enerji piyasalarında sarsıntı yarattı. Bu gelişmelerin ardından brent petrol 60 doların altına düşerek son dört yılın en düşük seviyesini test etti. Avrupa’da doğalgaz fiyatlarında ise yüzde 20’ye varan gerileme yaşandı.
Bu gelişmelerden en çok etkilenen ülkelerin başında gelen Rusya’da, ihraç kalemlerinin başında gelen Ural tipi ham petrolün varil fiyatı 50 dolar seviyelerine kadar indi. Oysa Moskova, 2025 bütçesini hazırlarken Ural petrolü için fiyat beklentisini 69,70 dolar olarak belirlemişti.
Kasadaki açık büyüyor
Financial Times’ta yer alan analizlere göre, enerji fiyatlarındaki bu düşüş Putin yönetiminin savaş bütçesini ciddi biçimde zorluyor. Rusya bütçesinin yaklaşık üçte birinin petrol ve doğalgaz gelirlerinden oluştuğu hatırlatılırken, fiyatların bu seviyelerde kalmasının 2025 gelir hedeflerinde en az yüzde 2,5’lik bir sapma yaratacağı belirtiliyor.
Ekonomistler, Rusya’nın 2025’te bütçe dengesini sağlamakta güçlük çekeceğini ifade ederken, farklı senaryolar da masada. Buna göre Putin yönetimi, rezervlere başvurma, dış borçlanma ya da sosyal ve sivil harcamalarda kesinti gibi seçenekleri değerlendirmek zorunda kalabilir.
Alternatif zor görünüyor
Rusya, dört yıldır süren Ukrayna savaşı nedeniyle önemli miktarda fonunu askeri harcamalara yönlendirmişti. Üstelik Batılı ülkeler Moskova’nın 340 milyar dolarlık varlığına el koymuş durumda.
Enerji dışı kaynaklardan oluşacak gelirle bu açığın kapanmasının mümkün olmadığını vurgulayan uzmanlar, uluslararası finans piyasalarından yeni borçlanmaların da yatırımcı güveni eksikliği nedeniyle düşük olasılık taşıdığını aktarıyor. Kremlin’in bu nedenle sosyal harcamalar başta olmak üzere bazı kalemlerde zorunlu kesintilere gitmek durumunda kalabileceği öngörülüyor.
