ABD’de daire inşaatlarında son zamanlarda yaşanan patlama kiraları sabitliyor ve kiracılar için daha fazla seçenek olması, ev sahiplerini kiracılar lehine daha cazip sözleşmelere zorluyor.
Pandemi boyunca kiralar fırladı; ancak işlerin artık değiştiği görülüyor.
Evlerin boş kalması istenmiyor
Fortune’dan Alena Botros’un haberine göre, Zillow, ev sahipleri ve mülk yöneticileri kiracı adaylarını cezbetmek ve dairelerinin boş kalmasını önlemek için indirimler sunuyor. İndirimler haftalarca veya aylarca ücretsiz kira, düşürülmüş güvenlik depozitoları, indirimli Wi-Fi veya park yeri ve hatta mobilyaların yeni bir kiralık eve taşınmasına yardımcı olmak gibi seçenekler olabiliyor.
ABD’de Haziran ayında neredeyse 50 yıldan bu yana diğer aylardan daha fazla aile evi tamamlandı ve Zillow Baş Ekonomisti Skylar Olsen, yayınladığı araştırma raporunda, “Bu durum kiracılar için yeni seçenekler sunuyor ve talebi daha fazla eve yayıyor” diye yazıyor. Ülke çapında Zillow’daki kiralık ilanların yüzde 33’ünden biraz fazlası geçen ay bir indirim içeriyordu; bir yıl önce ise kiralık ev ilanlarının yaklaşık yüzde 25‘i bir tür indirimi barındırıyordu.
Kiralarda yükseliş ivmesi yavaşlıyor
Ancak yine de her şey toz pembe değil; kiralar hala yüksek ancak yükseliş ivmesi yavaşlıyor. Ortalama kira tutarı Temmuz ayında yüzde 0,5‘ten daha az artarak 2.070 dolara çıkmış durumda. Bu geçen yıla göre yüzde 3‘ten fazla bir artışa karşılık geliyor ancak pandeminin başlangıcından bu yana kiralar yüzde 33’ün üzerinde artmış durumda. Tek ailelik ve çok ailelik kiralar söz konusu olduğunda ise bazı farklılıklar bulunuyor. Tek ailelik kiralar geçen yıla göre yüzde 5’e yakın ve pandeminin başlangıcından bu yana ise yüzde 40 oranında artarken çok aileli kiralar geçen yıla göre yüzde 3 ve pandemiden bu yana yüzde 27’den fazla oranda artmış durumda.
Yine de son trend kiracılar için bir nimet anlamına geliyor ancak ev sahipleri için aynı şey söz konusu değil. Raleigh, Charlotte, Atlanta, Salt Lake City, Nashville ve Austin olmak üzere altı büyük metropol bölgesinde Zillow’daki kiralık ev ilanlarının yarısından fazlası indirim teklif ediyor: Austin, kiraların bir önceki aya göre düştüğü tek metropol olurken Raleigh diğer büyük metropollerle karşılaştırıldığında en yüksek boş kiralık konut oranlarından biriyle mücadele ediyor.
Öte yandan, çok fazla yumuşama olmayan daha rekabetçi metropollerde, daha az indirim söz konusu. San Jose, Baltimore, Milwaukee ve Pittsburgh‘un hepsinde küçük fırsatlar sunan daha küçük kiralık evler bulunuyor. San Jose’nin diğer birçok Kaliforniya şehri gibi ev açığı bulunuyor; bu nedenle daha düşük kiralar ve azalan talep genellikle oradaki ev sahipleri için sorun olmayabiliyor.
Piyasa hala yeteri kadar sıcak değil
Yine de, genel olarak, piyasa pandemi sırasında olduğu kadar sıcak değil. Ancak Olsen, “Azalan talebin bir yansıması olmaktan ziyade, piyasaya giren yeni dairelerin büyük akınının bu talebin daha fazla listelemeye yayılmasına neden olması daha olası. Bu, arz ve talep arasında daha iyi bir dengeye sahip daha sağlıklı bir piyasanın ayırt edici özelliği” diyor.
Zaten kiracı hanelerin yarısı 2022’de maliyet yükü altında kabul ediliyor; bu da gelirlerinin yüzde 30’undan fazlasını konuta harcadıkları anlamına geliyor. Harvard Üniversitesi Konut Çalışmaları Merkezi’ne göre bu, toplamda yaklaşık 22 milyon Amerikalı kiracıya denk geliyor. Tüm bu veriler, konut arzındaki artışın kiracılar için daha az masraflı bir yöne doğru atılmış bir adım olabileceğini gösteriyor.
Olsen, “Geleceğe baktığımızda soru, yavaş kira artışı ve yüksek imtiyazların mevcut statükosunun devam edip etmeyeceği veya kiraların gerçekten düşüp düşmeyeceğidir. Son ipotek oranı düşüşü, daha fazla hanenin ev satın alabilecek duruma gelmesiyle kira talebini yumuşatabilir. İş gücü piyasasındaki yavaşlama da kiraların düşmesine katkıda bulunabilir” şeklinde konuşuyor.
