Saç boyama, eski çağlardan bu yana bilhassa yaşlı nüfusun gri ve beyaz saçlarını gizlemekle sonluydu. Lakin moda dünyasındaki gelişmelere paralel olarak giderek daha fazla genç insan ortasında saç boyama tanınan olmaya başladıkça alerji görülme sıklığı da birebir oranda arttı. Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği 2. Lideri Prof. Dr. Füsun Kalpaklıoğlu PPD’ye karşı alerjik tepkiler önemli bir sorun haline gelince, Almanya, Fransa ve İsveç’in saç boyalarındaki PPD’yi yasaklandığını belirterek, alerjiye neden olan saç boyalarındaki PPD’yi para-tolüendiamin sülfat (PTDS) ile değiştiren daha yeni saç boyalarının alerjisi olan hastalarda âlâ bir alternatif olarak düşünülebileceğini söyledi.
100 yılı aşkın bir müddettir sentetik aromatik bir amin olan para-fenilendiamin (PPD) ve aromatik amin ailesinin öbür ilgili üyeleri, kalıcı saç boyalarında kullanılan ana hususlar oldu ve şu anda saç boyalarının üçte ikisinden fazlası PPD içeriyor. Bu bileşik, düşük moleküler yükü, saç gövdesine ve follikülüne nüfuz etme yeteneği, güçlü protein bağlama kapasitesi ve oksitleyici bir unsur ile çok daha güçlü bir tesire sahip oluyor.
20. yüzyılda PPD’ye karşı alerjik tepkilerin önemli bir sorun haline geldiğini ve bunun üzerine, Almanya, Fransa ve İsveç’te saç boyalarında bu unsurun kullanımının yasaklandığını söyleyen Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği 2. Lideri Prof. Dr. Füsun Kalpaklıoğlu, halen kullanılmakta olan Avrupa Birliği mevzuatında ise, PPD’nin saç boyası bileşenlerinin sırf %6’sını oluşturmasına müsaade verildiğini ve hatta içinde rengi açmak için oksitleyici çözelti eklenmişse bu oranın %3 ile sonlandırıldığını tabir etti.
Kadınlarda ve 50 yaşın üzerindeki bireylerde daha yaygın
Saç boyası kontakt dermatitinin sık karşılaşılan bir durum olduğunu anlatan Füsun Kalpaklıoğlu, “Genellikle saçlı deriyi, saç çizgisi ve boyun etrafını etkileyen, gecikmiş tipte bir çok hassaslık tepkisidir. PPD, bilhassa saç boyası kontakt dermatitinde rol oynayan en yaygın alerjendir. PPD’ye karşı gelişen temas alerjisi genel popülasyonun %0,1-2,3’ünde ortaya çıkabilir. Bayanlarda ve 50 yaşın üzerindeki bireylerde daha yaygındır. Kaşıntı en sık görülen semptom olurken, kızarık döküntüler en sık gözlenen klinik bulgulardır. Uygulandığı bölge nedeniyle en sık yüzde görülmektedir. Egzamanın yanı sıra, ürtiker de sıklıkla gözlenmektedir. Saç boyasına maruz kalma mühleti de kıymetli bir etmendir” diye konuştu.
Deri yama testine dikkat!
Para-fenilendiaminin, öteki alerjenlere karşı çapraz hassaslık ve ortak hassaslaşma riski taşıdığından teşhisinin kıymetli olduğunu tabir eden Kalpaklıoğlu, “Belirli saç boyası hususlarına karşı hassaslığı olan bireyler, bu kimyasallara maruz kalmaktan kaçınmalı, fakat birebir vakitte öbür emsal bileşiklere karşı muhtemel çapraz hassaslığa da dikkat etmelidir. Deri yama testi, saç boyası kontakt dermatitinin teşhisinde kullanılan altın standart testtir. Tüketicilerde alerjiyi tespit etmek için üreticiler tarafından açık uygulamalı testi tavsiye edilmekle birlikte, standart şartların eksikliği bu sürecin aktifliğini kuşkulu kılmaktadır” dedi.
Saç Dökülmesi, Cilt Tümörleri ve Otoimmün Bozukluklar…
Kontakt dermatitin yanı sıra saç boyası kullanımının ayrıyeten pigment değişiklikleri, saç dökülmesi, cilt maligniteleri (tümör) ve otoimmün bozukluklar cilt damarlarının iltihabı (kutanöz) üzere olumsuz tesirlerle de alakalı olduğunun altını çizen Kalpaklıoğlu, teşhis doğrulanıp PPD içeren saç boyalarından sakınılması tarafında uyarılsalar bile, hastaların %28,6’sı kadarı yani sırf çok az bir kısmı saç boyası kullanmayı bıraktıklarını belirtti.
“Yeni formülasyonlu saç boyaları alerjik beşerler için yeterli bir alternatif”
Saç boyası kullanımının bu yan tesirleri nedeniyle, alerjenik saç boyalarına daha inançlı alternatifler oluşturulduğuna dikkat çeken Kalpaklıoğlu “PPD’yi para-tolüendiamin sülfat (PTDS) ile değiştiren daha yeni saç boyaları mevcuttur. Lakin hastaların hepsi olmasa bile, değerli bir kısmı PTDS’ye dayalı daha yeni kalıcı ve yarı kalıcı saç boyalarını tolere edebilmektedir. Bu açıdan yeni formülasyonlu saç boyaları, alerjisi olan hastalarda yeterli bir alternatif olarak düşünülebilir” dedi.
Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği (AİD) Hakkında:
Ülkemizde alerji ve immünoloji alanında kurulan birinci dernek olan Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği (AİD), erişkin- çocuk alerji ve klinik immünoloji uzmanlarını bir çatı altında toplamaktadır. Alerji ve Klinik İmmünoloji biliminin ve hizmetinin ülkemizde gelişimine katkı sağlamayı ve alerjik – immünolojik hastalıklar konusunda toplumda farkındalık oluşturulmasını hedefleyen AİD, milletlerarası iştirakli kongre ve bilimsel toplantılar gerçekleştirerek branş doktorlarının ve bağlantılı sıhhat çalışanının en yeni bilgiler ile güncellenmesi sağlanmaktadır. Memleketler arası bilimsel kurumlarla (AAAAI, EAACI, SIAF, WAO) iş birliği yapan dernek bu iş birliklerinin ışığında memleketler arası kurumların düzenlediği kongre ve kursları ülkemizde muvaffakiyetle gerçekleştirmiş, ülkemizi muvaffakiyetle temsil ederek biliminin ilerlemesine kıymetli bir katkı sunmuştur. Tekrar farkındalık yaratma misyonuyla öne çıkan dernek, üyeleri için bilimsel toplantılara iştiraki için maddi takviye sağlamakta dernek üyeleri dışında da bedelsiz bir halde kurs ve okul formunda çeşitli eğitim toplantıları düzenlenmektedir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
