Genetik araştırmaların genç Alzheimer konusunu gündeme getirdiğini lisana getiren Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. A. Oğuz Tanrıdağ, 19 yaşındaki bir insanın Alzheimer hastalığına yakalanmasının hiç de sürpriz olmadığını, sahip olunan genetiğin buna neden olabildiğini söyledi.
Prof. Dr. Tanrıdağ: “19 yaşındaki bir insanın Alzheimer’a yakalanması büyük bir ihtimalle genetik olarak ailesinden gelen bir risk olduğunu gösterir.”
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. A. Oğuz Tanrıdağ, Alzheimer hastalığı hakkında bilgi vererek, hastalığın genç yaşta görülebildiğini, bir yaşlı hastalığı olmadığını söyledi.
Çin’deki bir hafıza kliniğindeki nörologların, 19 yaşındaki bir genç erkeğe Alzheimer hastalığı teşhisi koyduğunu hatırlatan Prof. Dr. Tanrıdağ, “Burada da önyargı var, kimi bilim insanları şaşırdılar zira yeteri kadar mevzu ile ilgili değiller. Yoksa Alzheimer hastalığı ile ilgili ayrıntılı bir bilgiye sahip olan beşerler her vakit için genç hadiselerin olduğunu bilmektedir.” dedi.
Alzheimer’ın evvelce beri aşikâr bir yaştan sonra karşılaşılan bir hastalık olarak değerlendirildiğini aslında bunun da hastalığın tarihçesiyle uygun olmadığını zira Alzheimer hastalığının 1906 yılında 55 yaşında bir beşerde tanımlandığını anlatan Prof. Dr. Tanrıdağ, şöyle devam etti:
“Alzheimer yaşlılık hastalığı olarak tanımlanmamıştır. Alzheimer’ın yaşlılık hastalığı olarak tanımlanması çok sonraki yıllarda ortalama hayat müddetinin artmasıyla, hayat beklentisinin artmasıyla karşılaşan hadiselerin artmasıyla oluşmuştur yoksa Alzheimer orjinal olarak tanımlandığı vakit yaşlılık hastalığı olarak tanımlanmamıştır.”
19 yaşındaki bir insanın Alzheimer hastalığına yakalanması sürpriz değil
Alzheimer’ın 40’ lı yaşların altında sık görülmediğine işaret eden Prof. Dr. Tanrıdağ, şunları kaydetti:
“Ama bu görülmüyor manasına gelmez. Yaş sıkıntısı birtakım hususlardaki bilgilerin ilerlemesiyle gerçekleşmiştir. Bunlardan bir tanesi genetik araştırmalardır. Genetik araştırmalar ile Alzheimer’ın ailesel formlarının olduğu tanımlanmıştır ve ondan sonra genç Alzheimer konusu gündeme gelmiştir. Buna karşılık çocuk gelişim bozuklukları ile ilgili gelişmeler epeyce, hatta doğumdan sonraki birinci aylarda bile Alzheimer patolojisi kelam konusu olabilmektedir, bunun örneği Down Sendromudur. Zira Down Sendromu olan çocuklar yaşadıkları takdirde 30-35 yaşları civarında, beyinlerinde Alzheimer patolojisi ortaya çıkmaktadır. 19 yaşındaki bir insanın Alzheimer hastalığına yakalanması hiç de sürpriz değildir. Sahip olduğunuz genetik ve popülasyon çalışmalarıyla mümkündür ve bu 19 yaşındaki bir insanın Alzheimer’a yakalanması büyük bir ihtimalle genetik olarak ailesinden gelen bir risk olduğunu gösterir. Birtakım kromozomların aileden kendisine devredildiğini ve hasebiyle erken yaşlarda ortaya çıktığını göstermektedir. 19 yaşında bir Alzheimer’dan kelam ediyorsak Dr. Alzheimer’ın tanımladığı hastalıktan kelam ediyoruzdur demektir çünkü Nöropatolojik bulgular hiç değişmemiştir.”
Alzheimer ne kadar erken ortaya çıkıyorsa o kadar süratli ve agresif ilerleyen bir hastalıktır
Prof. Dr. A. Oğuz Tanrıdağ, kural olarak Alzheimer hastalığı ne kadar erken ortaya çıkıyorsa o kadar süratli ve agresif ilerleyen bir hastalık olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Hastalığın yavaş ilerlemesi çok ileri yaşlarda görüldüğü vakit kelam konusu olmaktadır. Bunun da nedeni genç yaşlardaki Alzheimer hadiselerinden 3 tane kromozom sorumlu olduğu halde ileriki yaşlardaki Alzheimer’dan tek bir kromozomun sorumlu olmasıdır. Dolaysıyla genetik yük genç olaylarda daha fazladır genetik yük daha fazla olduğu için hastalığın ilerlemesi ve kapsamı öbür olaylardan daha geniş çaplı olmaktadır.”
Alzheimer hastalığının ne genç ne yaşlı beşerler için hiçbir tedavisi yok
Nöroloji uzmanı Prof. Dr. A. Oğuz Tanrıdağ, hastalığın hiçbir tedavisi olmadığını kaydederek, “Alzheimer hastalığının genç ve yaşlı beşerler için en son çıkan ilacının 24 yaşında olduğunu hatırlatmak isterim. Son 24 yıldır yeni bir Alzheimer ilacı ortaya çıkmamıştır. 20 yılda Alzheimer’ın beyindeki protein birikintilerini temizlemek hedefli aşılar imal edilmiştir bu aşılar da ölümlere yol açması sebebiyle araştırmanın belirli bir etabında geri çekilmiştir ve şu anda yeni bir ilaç yoktur.” diye anlattı.
Gençlerde genetik tesir daha fazla
Hastalıkta yaş gençleştikçe genetik tesirin daha fazla olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Tanrıdağ, şunları tabir etti:
“Son 30 yıl içinde risk faktörlerinden yaşlılık 2. ve 3. sebebe düşmüştür, genetik tesir 1. sebebe çıkmıştır. Nereden bakarsanız bakın bilhassa orta yaş ve genç yaş hastalarda genetik tesir, familyan tesir, kromozomların vazifesini yanlış yapması bir numaralı risk faktörüdür.”
Alzheimer’ın yalnızca genetik olarak aktarılmadığına işaret eden Prof. Dr. Tanrıdağ, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bazı insanlarda da genetik mutasyon dediğimiz kişinin genleri ile ilgili ortaya çıkmaktadır, ailesinde olsun yahut olmasın. İleri yaşlardaki insanlardaki genetik tesir yavaşlıyor ve kromozom19 dediğimiz Apolipoprotein i kromozom aslında Alzheimer kromozomundan daha çok damar kromozomu. Dolaysıyla damar sıhhatini bozarak Alzheimer’a daha kolay yol açıyor yani genetik tesir her yaşta var gençlerden daha fazla var.”
Erken teşhis için beyin check-up’ı önemli
Erken teşhisin ehemmiyetine vurgu yapan Prof. Dr. A. Oğuz Tanrıdağ, “Erken teşhis için bizim üzere beyin check-up’ın yapıldığı kurumlara ve şuurlu, bilgili tabiplere bir an evvel başvurmak öncelikle bir numaralı olarak yapılması gereken etken bu” diye uyardı.
Prof. Dr. Tanrıdağ, Alzheimer’da bilinçsiz yaklaşımlar nedeniyle hastalığın orta ve ileri evrelere geldiğinde teşhis imkanı olduğunu lisana getirerek, bunun da var olan tedavi bahtının kaybedilmesi manasına geldiğini, erken teşhis konan hastalarda beyindeki Asetilkolin çevrimini teşvik eden unutkanlığı biraz yavaşlatan tedavi forumlarının daha tesirli olduğunu tabir etti.
İlaç tedavisinin ömür uzunluğu kullanması gerektiğini lisana getiren Prof. Dr. Tanrıdağ, genç yaşlarda patolojik olarak yahut genetik olarak Alzheimer tanısı konmuş olanların da ömür uzunluğu yavaşlatıcı tedaviyi uygulaması gerektiğini belirtti.
Kronik depresyon Alzheimer’e taban hazırlıyor
Prof. Dr. Tanrıdağ, depresyonun 3 misli daha fazla riski attırdığını ve kronik depresyonun da Alzheimer’a yer hazırlayan çok kıymetli bir etken olduğunu kaydederek, şöyle devam etti:
“Down Sendromu Nörogelişimsel bir bozukluktur ve kromozom 21 ile ilgili bir bozukluktur iki ayağı yerine üç ayağı olan kromozom 21 tıpkı vakitte genç, erken başlayan Alzheimer’ın kromozomudur dolaysıyla Down Sendromuyla erken başlangıçtaki Alzheimer’ın kromozomal iştiraki var.”
Genç yaşta başlayan Alzheimer ile geç yaşta başlayan Alzheimer belirtileri birbirinden farklı
Genç yaşta başlayan Alzheimer ile geç yaşta başlayan Alzheimer belirtileri birbirinden farklı olduğuna da dikkati çeken Prof. Dr. Tanrıdağ, “Genç başlangıçta Alzheimer’ın belirtileri o yaşta kolektif olarak beyin gücü nispeten yaştan ötürü daha çok korunmuş olduğu için ekseriyetle psikiyatrik olarak ortaya çıkar ve gündelik ömür aktivitelerin yeteri kadar yapılamaması, depresyon üzere etkenler ile ortaya çıkabilir. Ne vakit kolektif zayıflama ve yaşlanma eklenir unutkanlık ön plana çıkmaktadır.” dedi.
Alzheimer başlangıcı olan insanların unuttuğunu unuttuğunu lisana getiren Prof. Dr. Tanrıdağ, “Böyle bir şey kelam konusu olduğu vakit tekrar hatırlayan insanlarda yahut öğrenme kadar doğal bir biçimde unutan beyninde, zihninde yer açma gayesiyle dikkatini diğer tarafa çevirmiş insanlara da boşu boşuna Alzheimer sorgulaması hakikat değildir.” dedi.
Alzheimer öldürücü bir hastalık değil
Alzheimer hastalığının kendi başına öldürücü bir hastalık olmadığını da söz eden Prof. Dr. Tanrıdağ, “Süründürücü bir hastalıktır, genel manada gündelik hayat aktivitelerini etkileyen, kişinin bağımsızlığını etkileyen bir hastalıktır ancak ortaya bir inme, diğer bir beyin hastalığı, kalça kırığı, yaşlılık girerse daha fazla kayıp sayısı artmaktadır.” diye anlattı.
Genç beşerler kelam konusu olduğunda nörologlara iş düşüyor
Erken başlangıç Alzheimer hastalığının dikkat eksikliği, depresyon yahut psikiyatrik bir rahatsızlık üzere ortaya çıktığını lisana getiren Prof. Dr. Tanrıdağ, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Genç yaşlarda Alzheimer’ın düşünülmemesi çok doğaldır psikiyatrisin yapacağı iş daha çok Alzheimer dışında psikiyatrik bir sendrom var mı, yok mu onu sorgulaması gerekir. Asıl nörologlara iş düşmektedir. Genç beşerler geldiği vakit nörologların birçok ‘sende bir şey yok’, ‘bu yaşta olmaz’ diyerek hastalığı geri çevirmektedirler, bu yanlış daha çok nöroloji tarafında ortaya çıkmaktadır.
Alzheimer hastalığı problemi değil beyefendisine bağlı zihin hastalıkları ile ilgili farkındalık, şuur başta tıp mensupları olmak üzere çok derece sonludur azdır ve yanlış yönelimlidir. 40 yıldır kronik depresyon tanısı almış sonra unuttuğunu unutan bir hasta haline dönüşmüş bir bireyde Alzheimer mutlak müddette sorgulanmalıdır.”
Prof. Dr. A Oğuz Tanrıdağ, ‘Alzheimer’dan Korkma Geç Kalmaktan Korkma’ isimli kitabına atıfta bulunarak, kitabını tavsiye ederek, “Okusunlar, Alzheimer ile olağan yaşlanma ortasındaki farkı anlasınlar şüphelendikleri vakit ilgili bir doktora götürsünler hastalarını” dedi
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
