“Yapay zeka, insan beyninin karmaşık fonksiyonlarını taklit etmek ve kimi durumlarda aşmak için öğrenme, mantık, sorun çözme, algı ve lisan üzere yetenekler geliştiren bilgisayar sistemlerini tanımlar. Lakin, yapay zeka ve insan beyni karşılaştırılırken, bu iki sistemin aslında ne kadar benzeri ve ne kadar farklı olduğunu görmemiz değerlidir.” diyen Liv Hospital Beyin ve Hudut Cerrahisi, Doç. Dr. Abuzer Güngör yapay zeka ve beyin cerrahisi alakasını anlattı.
Bilgiyi elektriksel ve kimyasal sinyallerle işliyor
İnsan beyni, hudut hücrelerinden (nöronlar) oluşan karmaşık bir ağdır ve bilgiyi elektriksel ve kimyasal sinyallerle işler ve irtibat kurar. İnsan beyninin 100 milyardan fazla nöronu vardır ve her biri, birden fazla diğer nöronla temaslar (sinapslar) kurar. Bu eşsiz ağ, insanlara karmaşık düşünme, öğrenme, hafıza ve duygusal yetenekleri sağlar.
İnsan beyninden besbelli farkları var
Öte yandan, yapay zeka, bilhassa derin öğrenme algoritmaları, beyindeki hudut ağlarını taklit eder. Yapay hudut ağları, giriş ve çıktı ortasında bir dizi hesaplama yaparak bir dizi ‘katman’ üzerinden bilgiyi işler. Lakin, bu sistemlerin insan beyninden bariz farkları vardır. Örneğin, yapay zekanın “öğrenme” yeteneği çoklukla belli bir vazifesi yahut dizi misyonu optimize etmeye dayanır ve ekseriyetle bir insanın hayat uzunluğu öğrenme ve ahenk sağlama yeteneği ile kıyaslanamaz.
Beyin cerrahisini dönüştürme yeteneğine sahip
Yapay zeka ve beyin cerrahisi ortasındaki bağ daha da değişik. Yapay zeka, ameliyatları daha inançlı ve tesirli hale getirme potansiyeli ile beyin cerrahisini dönüştürme yeteneğine sahip. Örneğin, Manyetik Rezonans Görüntüleme ve Bilgisayarlı Tomografi taramalarını tahlil ederek ve ameliyat öncesi planlamada yardımcı olabilecek karmaşık 3D modeller oluşturarak, cerrahların daha hassas müdahaleler yapmasına yardımcı olabilir. Ayrıyeten, bir hastanın beyin işlevlerini daha güzel anlamak ve nörolojik hastalıkların tedavisini geliştirmek için geniş bilgi setlerini tahlil etme yeteneği sunar.
Beyin işlevini manaya konusunda yardımcı
İlginç bir halde, yapay zeka ve nörobilim ortasındaki bu etkileşim, her iki alanı da ilerletmektedir. Yapay zeka modelleri, beyin işlevini manaya eforlarımızı şekillendirmekte ve desteklemekte, öte yandan nörobilimdeki keşifler, daha tesirli yapay zeka sistemleri tasarlamamıza yardımcı olmaktadır. Örneğin, beyindeki öğrenme ve hafıza düzeneklerini daha düzgün anlamak, yapay zekanın daha karmaşık misyonları öğrenmesine ve genelleştirmesine yardımcı olabilir.
Ancak, bu etkileşim birebir vakitte etik ve toplumsal sıkıntıları da beraberinde getiriyor. Beyin-bilgisayar orta yüzleri ve nörolojik bozuklukların tedavisi için yapay zekanın kullanılması, bilhassa şahsî dataların ve mahremiyetin korunması konusunda yeni problemleri ortaya çıkarabilir.
Hassas hareketler yapabilme yeteneğine sahip
Robotik cerrahiye gelince, yapay zekanın getireceği katkılar çığır açıcı olabilir. Robotik cerrahi sistemler, insan elinin erişemediği yahut yapamayacağı hassas hareketleri yapabilme yeteneğiyle, beyin cerrahisinin geleceğini şekillendiriyor. Yapay zeka, burada birkaç halde devreye girer. Öncelikle, yapay zeka, robotik cerrahi sistemlerin anatomi ve cerrahi prosedürler konusunda daha fazla bilgi sahibi olmasını sağlar. İkincil olarak, yapay zekanın bir öteki faydası, cerrahın elindeki tremorları (istemsiz hareketleri) filtreleyebilmesi ve böylelikle robotun çok daha istikrarlı ve hassas hareketler yapabilmesidir. Son olarak, yapay zeka, ameliyat sırasında gerçek vakitli karar verme ve adaptasyon sağlayabilir.
İnsan zekasını daha âlâ manaya konusunda destek
Yapay zeka ve nörobilim ortasındaki bu etkileşim, insan zekasını daha âlâ manaya ve taklit etme yeteneğimizi artıracak ve toplumumuzun çeşitli istikametlerini; sıhhat hizmetlerinden eğitime, iş dünyasından ferdî ömrümüze kadar derinden etkileyecektir. Lakin, bu gelişmelerin getirdiği fırsatları tam olarak değerlendirebilmek ve muhtemel risklerini yönetebilmek için, bu teknolojik ilerlemeleri yönlendiren ve etkileyen etik ve toplumsal mevzuları dikkatle düşünmeli ve tartışmalıyız. Yapay zeka ve beyin araştırmalarının süratle ilerlediği bu çağda, bu hususları dikkatle ele almak ve güzel bir istikrar kurmak büyük ehemmiyet taşımaktadır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
