Borsa İstanbul, 2023 yılında önceki yılın devamı olarak yükseliş trendini devam ettirdi ve son çeyrekteki kayba rağmen, seneyi yükselişle kapatarak art arda 5 yılı değer artışıyla tamamlamış oldu. Endeks yılın son 3 ayındaki yüzde 10.3’lük düşüşe rağmen, 2023’ü yüzde 35.6 yükselişle kapattı.
Borsa İstanbul 2023’te dünya genelinde en fazla değer kazanan onuncu piyasa oldu. Borsa İstanbul 2019’u yüzde 25.37, 2020’yi yüzde 29, 2021’i yüzde 25.81, 2022’yi yüzde 196.6 artışla tamamlamıştı. Böylece endeksin son 5 yıldaki yükselişi yüzde 718 olarak gerçekleşti. Borsa İstanbul en son 1993-1997 arasındaki 5 yıllık dönemi yükselişle tamamlamıştı. Borsa yıllık bazda en son 2018’de yatırımcılarına kaybettirdi.
Borsada işlem gören şirket sayısı 539’a yükseldi
Yüksek enflasyona karşı getiri arayışındaki yatırımcılar, 2023 yılında, rekor kıran halka arzların da etkisiyle borsaya adeta akın etti. Merkezi Kayıt Kuruluşu verilerine göre 2022 sonunda 3 milyon 794 bin olan yatırımcı sayısı, 29 Aralık 2023’te 7 milyon 653 bini geçti. Böylece 2023’te borsaya gelen yatırımcı sayısı 3 milyon 858 bine ulaştı. Yatırımcı sayısı 15 Aralık 2023’te 8 milyon 573 binle tarihi zirveye ulaştı. Yılın son iki haftasında piyasada yaşanan geri çekilme 920 bine yakın yatırımcının çekilmesine neden oldu. Bu yıl halka arz edilen 54 şirketin de eklenmesiyle, 2022 sonunda 6.2 trilyon lira olan işlem gören şirketlerin toplam piyasa değeri 2023’te 10.1 trilyon liraya çıktı. İşlem gören şirket sayısı ise 539’a yükseldi.
146 şirketten 120.2 milyar TL’lik halka arz
Borsa İstanbul’a 2023’te ilginin zirveye ulaşmasında rekor kıran halka arzlar etkili oldu. Sermaye Piyasası Kurulu verilerine göre 2023’te 54 şirket 79.3 milyar liralık halka arz gerçekleştirdi. Böylece hem şirket sayısında hem de halka arz büyüklüğünde tarihi rekor kırılmış oldu. Bu halka arzlara gelen talep 540.6 milyar liraya ulaşırken, toplam 122 milyon kişiye hisse senedi satışı gerçekleştirildi. 2022’de 40 şirket 19.3 milyar liralık, 2021’de ise 52 şirket 21.6 milyar liralık halka arz gerçekleştirmişti. Son 3 yılda 146 şirket 120.2 milyar TL büyüklüğünde halka arz yaptı.
En fazla yükselen endeks sigorta endeksi oldu
Borsa İstanbul’da 2023’te en fazla yükselen endeks yüzde 166.41 ile sigorta endeksi oldu. Bu endeksi yüzde 117.9 ile KOBİ Sanayi Endeksi ve yüzde 97.13 ile taştoprak endeksi takip etti. En fazla düşüş yüzde 18.95 ile madencilikte gerçekleşti. 2023’te borsada en fazla yükselen hisse yüzde 1.052 ile Ray Sigorta oldu. Ray Sigorta’yı yüzde 999 ile Politek, yüzde 805 ile Tetemat Gıda izledi. En fazla düşen hisseler ise yüzde Cante ve İmaj Makine oldu. BIST-100 Endeksi’de en fazla değer kazanan hisse yüzde 603 ile Borusan Boru olurken, bu hisseyi yüzde 284 ile Miatek ve yüzde 164 ile Oyak Çimento izledi. Oyak Çimento BIST 30’un de en fazla yükselen Hisse oldu. BIST- 30’da Oyak Çimento’yu yüzde 124 ile BİM ve yüzde 113 ile Tüpraş takip etti.
Yabancılar 1 milyar 902 milyon dolarlık hisse aldı
Yabancı yatırımcıların kasım ayının ilk haftasında başlayan Türkiye’ye girişleri de hız kesmeden devam ediyor. Yurt dışında yerleşik kişiler, 15-22 Aralık haftasında 139.9 milyon dolarlık hisse senedi net alımı gerçekleştirdi. Yurt dışında yerleşik kişiler, son 8 haftada yaklaşık 1 milyar 902 milyon dolarlık net hisse senedi alımı gerçekleştirdi.
Hedef 12 bin puan
Borsa İstanbul’da değerlemelerin benzer ülkelere göre yüzde 60’a yakın iskontoya işaret ettiğine dikkat çeken analistler, yabancı ilgisinin devam edeceği görüşünde. Kredi derecelendirme kuruluşlarının not artırımları ve enflasyonda da düşüşün berlirginleşmesi sonucu endeksin 2024’ü ortalama 400 dolardan tamamlamayabileyeceği belirtiliyor. Kısa vadede 12 bin puanın test edileceği, faiz indirimlerinin başlamasıyla borsanın yine ön plana çıkacağı belirtiliyor.
KAYNAK: Oktay Özdabakoğlu / Sabah
