200’den fazla çeşidi olan Human Papilloma Virus (HPV) dünyada yaygın olarak görülüyor. Birçok HPV tipi rastgele bir bulguya sebep olmaksızın bağışıklık sistemi tarafından bedenden temizlenebiliyor. Fakat kimi HPV tipleri, belli kanserlerin gelişme riskini artırabiliyor. Günümüzde HPV’nin riskli cinslerine karşı geliştiren aşılar mevcut olup çocukluk çağından itibaren uygulanabiliyor. Çocukların HPV’ye karşı mümkün olduğunca erken aşılanması gelecekte de onları birtakım kanser tiplerine karşı daha düzgün koruyabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Utkucan Uçkun, HPV virüsü ve HPV aşıları hakkında bilgi verdi.
HPV yalnızca bayanları etkilemiyor
Rahim ağzı kanseri, 35 yaş altı bayanlarda görülen en yaygın kanser tiplerinden biridir ve HPV’nin neden olduğu kanserler ortasında en yaygın olanıdır. Bu nedenle HPV’ye karşı ergenlik devrinde tedbir alınabilirse gelecekte görülecek rahim ağzı kanseri olgularının sayısı da azaltılabilir. HPV rahim ağzı (serviks) dışında genital bölge (vulva, vajen ve penis), anüs ve orofarenks (ağız ve yutak) kanserlerine de yol açabilmektedirler. Bu kanserler, HPV bulaşından yıllar sonra ortaya çıkarlar. Bilhassa HPV’nin 16 ve 18 tipleri, birçok rahim ağzı kanseri olgusunun temelinde yatmaktadır. Buna ek olarak bilhassa HPV 6 ve 11 üzere çeşitler, genital siğillerin %90’ından fazlasından sorumlu tutulmaktadırlar. HPV enfeksiyonu yalnızca bayanları etkileyen bir virüs değildir. Erkeklerde de anüs, orofarenks ve penis kanserlerine yol açabilmektedir.
9’lu aşı HPV’nin 9 riskli cinsine karşı müdafaa sağlıyor
HPV aşısı, HPV’nin bireye bulaşmasını engellemede epey faal bir aşı olup HPV enfeksiyonlarının %99’unu durdurabilmektedir. Dört HPV tipine (6, 11, 16, 18) karşı hami nitelikteki 4’lü HPV aşısının yanı sıra Türkiye’de de sıklıkla uygulanan yeni aşı 9 farklı HPV tipine (6,11,16,18,31, 33, 45, 52, 58) karşı muhafaza sağlayabilmektedir.
Erken yaşta aşı olmak rahim ağzı kanseri riskini azaltıyor
HPV aşısının rutin aşılama programına dahil olduğu ülkelerde yapılan araştırmalar, 12-13 yaşlarında HPV’ye karşı aşılama başlatılan bayanlarda rahim ağzı kanseri olgularının neredeyse %87; aşılamanın 16-18 yaşlarda başlandığı kümede ise %34 azaldığını göstermektedir. Aşı ile rahim ağzı kanserine yakalanma mümkünlüğü aşı olunmayan duruma kıyasla çok daha düşüktür, lakin rahim ağzı kanserlerinin %30’u aşının içerdiği HPV tipleri ile alakalı değildir. Rahim ağzı kanseri üzere, HPV aşısı anüs kanseri riskini de büyük ölçüde azaltacaktır. Lakin, her iki kanser tipi için de risk sıfırlanmamaktadır.
9-15 yaş ortası 2 doz, 15 yaş sonrası 3 doz öneriliyor
Aşı 9 yaşından itibaren hem kız hem de erkek çocuklara uygulanabilmekte ve önerilmektedir. Her doz için birebir tip aşı kas içine enjeksiyon halinde uygulanmaktadır. Çoğunlukla önemli bir yan tesir gözlenmemektedir. En yaygın gözlenen yan tesirler vakitle bizatihi gerileyebilen baş ağrısı ve enjeksiyon yapılan bölgede hassasiyettir. Çok ender olarak, birtakım çocuklarda HPV aşısına karşı alerjik tepki görülebilmektedir.
Eğer birinci doz 15 yaşından büyükken başlanırsa yahut bireyin bağışıklık sistemi zayıf çalışıyorsa, iki yerine üç doza gereksinim duyulmaktadır. Yapılan araştırmalarda 15 yaş öncesi iki doz aşı uygulamanın üç doz kadar tesirli olduğu görülmüştür. Bu yüzden doz ve zamanlama konusunda çocuk hekiminize kesinlikle danışmanız önerilmektedir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
