AŞIRI SICAKLARDAN BEYNİMİZİ KORUMANIN
5 KIYMETLİ KURALI!
Yazın kavurucu sıcakları tüm süratiyle sürerken bilhassa kronik hastalığı olanlar, gebeler, yaşlılar ve çocukların mümkün olduğunca meskenden çıkmamaları konusunda uzmanların ihtarları devam ediyor. Çok sıcakların en çok etkilediği organlardan biri de beynimiz. Acıbadem Bakırköy Hastanesi Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Gökhan Akdemir, bedenimizdeki tüm işlevleri denetim eden hayati organımız olan beynimizin yüzde 80’inin sudan oluştuğunu belirterek “Sıcaklığın artması ile birlikte mevt oranlarında artış görülmektedir. Dünyamızın ısınması ile ilgili insan vücudu gerekli ahengi sağlayamazsa 2030-2070 yılları ortasında sıcaktan ölümlerin 3 kat artacağı varsayım edilmektedir” diyor. Çok sıcakların beynimize birçok olumsuz tesiri olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Gökhan Akdemir, bu olumsuz tesirleri ve alınması gereken tedbirleri anlattı, değerli ikazlar ve tekliflerde bulundu.
Aşırı sıcaklarda birçok kişi ‘beynime güneş geçti’, ‘sıcak çarptı’, ‘başım çok ağrıyor’ halinde yakınmalarla hastanelerin acil servislerine başvuruyor. Acıbadem Bakırköy Hastanesi Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Gökhan Akdemir, bilhassa güneş çarpması nedeniyle şuur bulanıklığı ve sara nöbeti geçirebildiğini hatta beyin işlevlerinde önemli bozulma nedeniyle komaya girebildiğini belirterek “Yazın çok sıcaklarıyla gayret ettiğimiz bugünlerde bilhassa kronik teneffüs yolları hastalığı olanlarda artış, kalp hastalıkları, inme ve felçler, erken doğum, depresyon ve anksiyete üzere psikiyatrik hastalıklarda artış, öğrenmede ve verimlilikte düşüş, hafızada zayıflama, etraf ve su kirliliği nedeniyle enfeksiyon hastalıklarında süratli artış beklenmektedir” diyor.
Yılda 500 bin kişi sıcaktan hayatını kaybediyor!
21. yüzyılda dünyada genel olarak ısı artacağı için bu husustaki araştırmaların giderek çoğaldığını söyleyen Prof. Dr. Akdemir şöyle konuşuyor: “Araştırmacılar dünyanın ısınmasının canlıları nasıl etkileyeceğine yönelik çalışmalarını devam ettirmekteler. Birleşmiş Milletler Örgütü’nün etraf ve iklim değişiklikliğiyle ilgili yaptığı panelde de; 1850-1900 yılları ortasındaki sıcaklık ortalamasına nazaran 21. yüzyılın sonuna gerçek 2.4-4.4 santigrat derece artış olabileceğini öngörmektedirler. Sıcaklığın artması ile birlikte mevt oranlarında artış görülmektedir. ABD’de her yıl yaklaşık 500 bin vefat artan sıcaklıkla bağlantılı bulunmuştur. Dünyamızın ısınması ile ilgili insan vücudu gerekli ahengi sağlayamaz ise 2030-2070 yılları ortasında sıcaktan ölümlerin 3 kat artacağı kestirim edilmektedir.”
Beyin damarlarını tıkayabiliyor!
Hava sıcaklığındaki her 1 santigrat derece artışlarda kalp-damar hastalıklarında yüzde 10’un üzerinde artış görüldüğünü, bu oranın bilhassa 65 yaşından büyüklerde çok daha fazla olduğunu belirten Prof. Dr. Gökhan Akdemir, kandaki ağırlaşma sonucu pıhtılaşan faktörlerin artmasının kalp damarlarının yanı sıra beyin damarlarında da tıkanmalara neden olduğunu söylüyor. “Sıcaklıkla birlikte derimizin soğutma sistemleri devreye giriyor, metabolizma artışı ile birlikte deride kan akımını artırarak ısıyı dışarı vermek için terleme artıyor, su ve elektrolit kaybı oluyor. Sıcaklığa bağlı dehidratasyon (su kaybı) sonucu kanda ağırlaşma, pıhtılaşmada artış, sempatik hudut sisteminde aktivite artışı ve inflamatuar faktörlerde artış gözleniyor. Elektrolit bozuklukları kalp ritim bozukluklarına neden oluyor” diyen Prof. Dr. Akdemir kelamlarına şöyle devam ediyor: “İnme yahut felç dünyadaki mevt nedenleri ortasında üçüncü sırada yer almaktadır. 2 milyon insan üzerinde yapılan araştırmada her 1 santigrat derece artışlarda inme yahut felç oranı yüzde 1.13, mevt oranı ise yüzde 1.5 oranında artış göstermiştir.”
Beynimiz bedenimizden daha sıcak!
Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Gökhan Akdemir, Brain Dergisi’nde 2022 yılında yayınlanan çalışmaya nazaran beynimizin bedenimizden daha sıcak olduğunu belirterek “Ağızdan ölçülen sıcaklık 37 santigrat dereceden az iken, ortalama beyin sıcaklığı 38.5 santigrat derece, daha derin kimi özel bölgelerde 40 santigrat dereceyi bulabiliyor. Öğlenden sonra 1 santigrat derece artar iken, gece yarısı en düşük düzeyine iniyor. Bayanların beyni erkeklerden 0.4 santigrat derece daha sıcak bulunmuş” diyor.
Aşırı sıcaklardan beynimizi müdafaanın 5 püf noktası!
Prof. Dr. Gökhan Akdemir çok sıcaklardan beynimizi muhafazanın yollarını şöyle sıralıyor;
- Öncelikle sıcak havalarda mecburî olmadıkça dışarı çıkmayın
- Bol ölçüde su tüketin
- Açık havada çalışıyorsanız ya da sporcuysanız mümkünse çalışma saatlerini yine düzenleyin
- Açık renk giysi giyinin
- Şapka takmadan dışarı çıkmayın.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
