Ergoterapinin, insanların faaliyetlere katılmasını engelleyen fizikî, bilişsel ve duygusal mahzurları ele alarak hayat kalitelerini arttırmayı hedefleyen bir meslek olduğunu belirten uzmanlar, kişi merkezli uygulamaların ergoterapinin odak noktası olduğunu söylüyor. Ergoterapistlerin, kişinin ömür kalitesini kıymetlendirmek için anketler, kıymetlendirme ölçekleri ve performans testleri üzere çeşitli araç ve geliştirilmiş ölçütler kullandığına değinen Prof. Dr. Sevda Asgerova, ergoterapi müdahalesinin sonuçlarının bireyden bireye değişebileceğine dikkat çekiyor. Ergoterapiyi insanın ömür kalitesini arttıran bir sanat olarak tanımlayan Asgerova, “Yaşamdan keyif almayı öğretir ve şahısların hayatlarına dokunur.” değerlendirmesini yapıyor.
Üsküdar Üniversitesi Toplumsal Bilimler Fakültesi Ergoterapi Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sevda Asgerova, ergoterapi mesleği ve ergoterapinin ömür kalitesini arttırmadaki rolü hakkında değerlendirmelerde bulundu.
Ergoterapinin odak noktası, yaşam kalitesini artırmaya yönelik kişi merkezli uygulamalar
Yaşam kalitesinin, bireylerin fizikî, zihinsel, toplumsal ve duygusal durumlarına nazaran algıladıkları ömür doyumunun seviyesi olduğunu belirten Prof. Dr. Sevda Asgerova, ergoterapi literatürünün ise son yıllarda bireylerin toplumsal iştirakini ve ömür kalitesini etkileyen faktörlerin araştırılması ve bu alanlara yönelik müdahale yaklaşımları üzerinde durduğunu söyledi. Asgerova bunun nedenini, aktivite performansını, toplumsal iştiraki ve hayat kalitesini artırmaya yönelik kişi merkezli uygulamaların, ergoterapi biliminin odak noktası olması halinde tabir etti.
Yaşam kalitesini etkileyen faktörlerden ‘katılımın toplumsal hayata dâhil olmayı tabir ettiğini söyleyen Agerova, “Kişinin ihtiyaç duyduğu her alanda ferdî tercihine nazaran faal ya da pasif olarak rol alması, hayat performansı gösterebilmesidir. Aktivite-rol iştiraki, bireyin sosyo-kültürel bağlamının modülleri olan ve kişinin keyifli olması için istenilen yahut gerekli olan günlük hayat aktiviteleri, iş ya da oyunlar üzere aktivite-rollerle ilgilenmesidir. Bir hobi edinmek, rutin ferdî bakım yapmak, tam ya da yarı vakitli bir işte çalışmak, kişinin konutuyla ilgilenmesi ve okula gitmek, bu iştirak biçimine verilebilecek örneklerdir.” diye konuştu.
Her yaştan insanın hayatına dokunabiliyor
Ergoterapinin, her yaştan insanın kendileri için değerli olan faaliyetlere ve vazifelere katılmalarına yardımcı olan bir sıhhat mesleği olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Sevda Asgerova, “Bu mesleğin hedefi, bir kişinin öz bakım, iş ve boş vakit üzere günlük aktiviteleri inançlı, verimli ve tatmin edici bir formda gerçekleştirme yeteneğini geliştirmektir. Ergoterapistler, kendileri için değerli olan faaliyetlere katılmalarını engelleyen fizikî, bilişsel, duygusal yahut gelişimsel zorlukları olabilecek bireylerle çalışır. Her bireyin güçlü yanlarını ve zorluklarını kıymetlendirmek, belli gayelere ulaşmaya odaklanan kişiselleştirilmiş tedavi planları geliştirmek için kişi merkezli bir yaklaşım kullanırlar. Bu yaklaşımlar insanların kendileri için kıymetli faaliyetlerde bulunmalarına yardımcı olmak ve günlük misyonları yerine getirme yeteneklerini geliştirmek için tasarlanmıştır.” açıklamasında bulundu.
Ergoterapi, kazanılmak istenen ömür kalitesi için kullanılabilecek stratejileri ve teknikleri öğretir
Ergoterapinin, insanların faaliyetlere katılmasını engelleyen fizikî, bilişsel ve duygusal pürüzleri ele alarak genel ömür standartlarını iyileştirebileceğine vurgu yapan Asgerova, “Ergoterapi bir kişinin genel refahı ve hayat kalitesi üzerine önemli bir tesire sahip olabilir. Tüm bunlar incelendiğinde, ömür kalitesinin ergoterapi ile ilişkisi bulunuyor. Ergoterapi bilimi; bütüncül yaklaşım, hayat uzunluğu gelişim ve kişi-çevre-aktivite ortasındaki kompleks alaka ile ilgilenir.” dedi.
Mesleğin sıhhat hizmetlerindeki rolünü savunmak ve uygun sonuç ölçütlerinin geliştirilmesini teşvik etmek için kişi merkezlilik ve holizm üzere mesleksel terapi pahalarını içeren net bir hayat kalitesi kavramsallaştırmasına muhtaçlık olduğunu belirten Asgerova kelamlarına şöyle davam etti:
Engelli, kronik sorunu olanların bağımsızlık kazanmalarına yardımcı olur
“Ergoterapi alanında hayat kalitesi ‘umut uyandıran, motivasyon yaratan, kişi için manalı olan ve bireye memnuniyet sunan, hayatın vizyonunu oluşturan, sağlığı teşvik eden, güçlenmeyi mümkün kılan aktiviteleri seçme ve bunlara katılma yoluyla hayat kalitesini belirleme’ biçiminde açıklanabilir. Ergoterapi ile kazanılmak istenen yaşam kalitesi, bireylerin bu aktiviteleri gerçekleştirirken kullanabilecekleri stratejileri ve teknikleri öğretir. Ayrıyeten engelli yahut kronik sıhhat meseleleri olan şahısların daha fazla bağımsızlık kazanmalarına yardımcı olabilir, bu da genel hayat kalitelerini ve ömür standartlarını güzelleştirebilir.”
Ergoterapi ruh sıhhatini da olumlu etkiler
Ergoterapinin, genel ömür standartlarının kıymetli bir bileşeni olan kişinin ruh sıhhati üzerinde de olumlu bir tesire sahip olabileceğinin altını çizen Asgerova, “Anlamlı faaliyetlere iştiraki teşvik ederek kişinin ruh halini güzelleştirebilir, depresyon ve korku hislerini azaltabilir. Ayrıyeten insanların zihinsel sıhhatlerini ve refahlarını daha da artırabilecek toplumsal temaslar kurmalarına yardımcı olabilir. Bireyler bağımsızlıklarını yine kazandıklarında kendilerine olan itimatları artar. Bu itimatla günlük aktivitelerini gerçekleştirirken içsel motivasyonunu tekrar kazanır. Toplumsal yaşantıların sürdürülmesi ve keyif alınan aktifliklerin yapılması üzere etkenler ömür kalitesini arttıran faktörlerdir.” biçiminde konuştu.
Yaşam kalitesini pahalandırmak için birtakım ölçütler kullanılır
Bireylerin hayat kalitesini değerlendirirken çeşitli şartların incelendiğini lisana getiren Prof. Dr. Sevda Asgerova, “Yaşam kalitesini pahalandırmak için ergoterapistlerin kullandığı anketler, kıymetlendirme ölçekleri ve performans testleri üzere çeşitli araç ve geliştirilmiş ölçütler vardır. Bunlar kişinin fizikî sıhhat durumu, günlük ömür aktivitelerini yapma ve hareket kapasitelerini gerçekleştirme, kişinin zihinsel sıhhatini, kişinin toplumsal etkileşimlerini, kişinin konut yahut iş ortamı hakkında bilgi sağlar.” dedi.
Asgerova, bu ölçekler sayesinde bilgi edinilebilecek hususları şöyle sıraladı:
– Genel ömür doyumu ve ömür kalitesi
– Fizikî ve ruhsal sıhhat, toplumsal bağlar ve çevre
– Kişinin mesken ortamının güvenliğini ve erişilebilirliği
– Kişinin kendi algıladığı mesleksel performansını ve günlük faaliyetlerden memnuniyeti
– Mesken ortamındaki günlük etkinliklere iştirakin önündeki engeller
– Genel sıhhat algıları, fizikî işleyiş, fizikî yahut duygusal sıkıntılara bağlı rol sınırlamaları, toplumsal işleyiş, enerji/yorgunluk, ağrıyı kıymetlendirme, sıhhatle ilgili ömür kalitesi
– Hareketlilik, öz bakım, olağan aktiviteler
– Makul ömür alanlarındaki memnuniyet
“Ergoterapi, insanın ömür kalitesini arttıran bir sanattır”
Tüm değerlendirmeler yapıldıktan sonra hayat kalitesini arttırmaya yönelik amaçların kişi ile iş birliği içerisinde belirlendiğini ve bilgiler ışığında bireye özel müdahale planı hazırlandığını söz eden Prof. Dr. Sevda Asgerova, “Bu plan, kişinin günlük hayat aktivitelerini daha bağımsız bir halde yapabilmesini ve hedeflenen ömür kalitesine ulaşmayı hedefler.” dedi.
Ergoterapi ve hayat standartlarının birbiriyle yakından kontaklı olduğuna ve ergoterapinin, bir kişinin ömür kalitesini, bağımsızlığını ve genel refahını güzelleştirmede değerli bir rolü olduğuna vurgu yapan Asgerova kelamlarını şöyle tamamladı:
“Ergoterapi müdahalesinin sonuçları şahıstan şahsa değişebilir lakin genel olarak, ergoterapi müdahalesinin ömür kalitesine müspet tesiri vardır. Zira ergoterapi, müspet terapidir. Hatta, geniş bir açıdan bakıldığında ergoterapi, tam manasıyla ‘insanın ömür kalitesini arttıran bir sanattır’ diyebiliriz. İnsan ömründe değerli bir yer fiyat ve her türlü yaşamsal mevzuyu ele alarak kişinin içinde bulunduğu durumu her ne olursa olsun düzgünleştirir. Hayattan keyif almayı öğretir ve bireylerin hayatlarına dokunur.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
