Merkez Bankası’nın sıkılaşma adımları sonrası yüzde 60’a dayanan mevduat faizlerine rağmen seçim sonrası döviz kurunda artış beklentileri nedeniyle KKM’den çıkışlar durma noktasına geldi.
Son haftalarda Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarından çıkışlar azalmış durumda. Banka kaynakları, yılbaşından itibaren hızlanan çıkışların son dönemde yenileme oranlarının yeniden yüzde 80’i aştığını belirtiyor. Bu duruma seçim sonrası doların artacağı yönündeki beklentilerin etkili olduğu düşünülüyor.
Dünya’dan Birol Bozkurt’un haberine göre bankacılık kaynakları, TL mevduat faizlerini yüzde 60 civarına yükseltmesine rağmen, müşterilerin döviz dönüşümlü KKM’lerini yenilemeye devam ettiğini ifade ediyorlar. Bankaların Merkez Bankası’nın belirlediği TL dönüşüm hedeflerini karşılamakta zorlandıkları belirtiliyor. KKM, 15 Mart haftasında 8,11 milyar TL düşüşle 2,29 trilyon TL’ye gerilemişti. Ancak yeni KKM girişlerinin arttığı da gözlemleniyor.
Bankacılık kaynakları, önümüzdeki dönemde KKM’nin yeniden artışa geçebileceğini öngörüyor.
Mevduat faizleri yüzde 60’a dayandı
Merkez Bankası’nın açıkladığı verilere göre, bankacılık sektörünün toplam mevduatı (bankalar arası dahil) 15 Mart ile biten haftada 200,6 milyar lira artarak 15 trilyon 935 milyar liraya yükseldi. 1-3 aylık TL mevduat faiz oranı yüzde 53,63’ten yüzde 55,7’ye yükseldi ve bazı bankaların faiz oranlarını yüzde 57’ye kadar çıkardığı görüldü.
Aynı dönemde bankalardaki TL cinsi mevduat yüzde 0,96 artışla 8,7 trilyon lira, yabancı para (YP) cinsinden mevduat ise yüzde 1,96 artarak 6,5 trilyon lira oldu. Bankalardaki toplam YP mevduatı 215,3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşirken, bunun 182,8 milyar dolarlık kısmı yurt içinde yerleşik kişilerin hesaplarında bulunuyor. Yurt içi yerleşiklerin toplam YP mevduatında, parite etkisinden arındırılmış verilere göre 1,9 milyar dolarlık bir artış görüldü.
İhtiyaç kredisi faizinde rekor artış
Merkez Bankası’nın sıkılaştırıcı politikalarının etkisiyle ticari kredi faizleri 15 Mart haftasında yüzde 55,76’dan yüzde 58,5’e yükseldi. Ancak, geçen haftanın rekorunu ihtiyaç kredi faizleri kırdı. 8 Mart haftasında yüzde 63,36 olan ihtiyaç kredi faizleri, 15 Mart haftasında yaklaşık 13 puanlık bir artışla yüzde 76’ya çıktı.
Bu artışta, Merkez Bankası’nın mart başında aylık kredi büyümesine getirdiği zorunlu karşılık adımının etkili olduğu belirtiliyor. Mevduat bankalarındaki tüketici kredileri geçen hafta yüzde 0,15 azalarak 1 trilyon 504 milyar lira oldu ve faizlerinde rekor bir artış gözlendi. Geçen hafta yüzde 63,36 olan tüketici kredi faizleri yüzde 76’ya yükseldi.
Kartlı ödemelerde yüzde 152 artış
Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre, Türkiye’de şubat ayında kredi kartları, banka kartları ve ön ödemeli kartlarla yapılan toplam ödeme tutarı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 152 artarak 1,01 trilyon lirayı aştı. Şubat ayı itibarıyla Türkiye’de kredi kartı sayısı 120,4 milyon, banka kartı sayısı 191,2 milyon ve ön ödemeli kart sayısı 91,8 milyona yükseldi. Toplam kart sayısı ise yüzde 15 artarak 403,4 milyona ulaştı.
Ödemelerdeki büyüme oranı kredi kartlarında yüzde 166, banka kartlarında yüzde 94 ve ön ödemeli kartlarda yüzde 184 olarak gerçekleşti. Şubatta yapılan toplam ödeme sayısı ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 38 artarak 1,36 milyara ulaştı. Ödeme sayılarındaki büyüme oranı kredi kartlarında yüzde 41, banka kartlarında yüzde 27 ve ön ödemeli kartlarda yüzde 79 oldu.
Kredi kartı hacminde düşüş başladı
BDDK verilerine göre, 15 Mart haftasında kredi kartı hacminde bir düşüş yaşandı. 8 Mart haftasında 1 trilyon 319 milyar TL olan bireysel kredi kartı hacmi, 15 Mart haftasında 10 milyar liralık bir düşüşle 1 trilyon 309 milyar liraya gerilemiştir. Bu düşüşte, Merkez Bankası’nın aldığı önlemlerin yanı sıra kredi kartlarında nakit avans işlemleri ve kredili mevduat hesaplarında uygulanacak aylık azami akdi faiz oranının yüzde 4,42’den yüzde 5’e çıkarılmasının etkili olduğu düşünülmektedir.
Öte yandan, internetten yapılan kartlı ödemelerde dikkate değer bir artış yaşanmıştır. Geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 177 artarak 294 milyar liraya yaklaşan internetten yapılan kartlı ödemelerin toplam içindeki payı yüzde 26 olmuştur. Kartlarla yapılan temassız ödemelerde de önemli bir artış görülmüş; geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 62 artarak 856,9 milyon ödeme yapılmıştır. Temassız ödemelerin tutarı ise yüzde 188 artarak 290,6 milyar liraya ulaşmıştır.
