Büro-İş Sendikası Genel Başkanı Alay Hamzaçebi, tarımsal desteklerde yaşanan bir soruna dikkat çekti. Destekte çiftçinin ve üreticinin zaten mağdur olduklarını ancak mirasçılarının onlardan daha mağdur duruma düştüklerini belirten Hamzaçebi, bunun nasıl gerçekleştiğini anlattı.
Çiftçiye verilen mazot + gübre ve gelir desteklerinin oldukça düşük kaldığına işaret eden Hamzaçebi, “Çiftçi alın terinin karşılığını alamadığı için tarlasını ekemez duruma gelmiştir. Desteklerde yıllardır gerçek enflasyon oranında ve piyasa şartlarına uygun artış yapılmamıştır. Dönüm başına 2024 yılında, fındık için mazot 103 TL, gübre 35 TL, gelir desteği 170 TL’dir. Bir önceki yılın destekleri bir sonraki yıl ödenmektedir. Yani 2024’ün destekleri 2025 yılında ödendi/ödenmeye başladı” dedi.
Cumhuriyet’ten Mustafa Çakır’ın haberine göre, Hamzaçebi, vefat eden çiftçinin mirasçılarının sembolik sayılan bu düşük destekleri bile alabilmesinin öyle kolay olmadığına dikkat çekti. 2024 yılında vefat eden bir kişinin mirasçılarının 4 ay içerisinde veraset intikal vergisini vermiş olsalar da bu kez karşılarına Maliye’nin çıktığına işaret eden Hamzaçebi, şöyle devam etti:
“2024 yılı için 5 bin TL destek tutarı 5 mirasçısı adına değil hak sahibi vefat eden çiftçi olduğu için onun adına bankaya yatıyor. Bu kez banka mirasçılardan Maliye’den ‘borcu yoktur’ yazısı istiyor. Maliye de yasada olmamasına rağmen ‘ek beyan ver’ diyor. Ancak bu kez de süresi geçmiş oluyor. ‘Zamanında beyan vermedin’ kabul ediyor. ‘Sen zamanında beyan etmedin bunu’ diyor. İyi de mirasçı bunu bilemezki. 5 mirasçı için bu kez ayrı ayrı 5 bin TL ‘usulsüzlük cezası’ kesiliyor. İndirim yapılırsa bin 250 TL kişi başı olmak üzere toplam 5 mirasçı, 6 bin 250 TL ceza ödemek zorunda bırakılıyor. Bu durumda destek tutarından daha fazla ceza ödeyecek olan mirasçılar destek primini almaktan vazgeçiyor. Hükümet bir yerden verir gibi yapıp aslında vermemiş oluyor.”
“Mirasçılarının da bilmesi çok zor”
Hamzaçebi, çay, buğday, üzüm, gibi destek ödemelerinde de mirasçıların aynı mağduriyeti yaşadıklarını söyledi. “Bu paranın ne zaman yatacağı da belli değil. Mirasçılarının da bilmesi çok zor” diyen Hamzaçebi, bunun yanında ileride doğacak hak ve alacaklar için de benzer sorunların yaşanacağını bildirdi. Hamzaçebi, “Maliye bu durumda olanlar için ek beyan değil, diğer KDV, gelir vs. vergi türlerinde olduğu gibi Vergi Usul Yasası’na göre ‘düzeltme beyanı’ alarak ceza uygulamasından vazgeçmeli. Düzeltme beyannamesi verilmesi durumunda usulsüzlük cezası kesilmiyor. Hükümet de destekleme tutarlarını güncel ekonomik şartlara uygun hale getirerek artırmalıdır” dedi.
