Kasaba ve köylerde geri dönüşüm hassaslığı daha az
Geri dönüşümde hassas vatandaşların artması gerekiyor
Ülke genelinde büyük bir geri dönüşüm kampanyası başlatılmalı
Toplumumuzun geri dönüşüm konusunda çok şuurlu olmadığını lisana getiren uzmanlar, son yıllarda geri dönüşüm konusunda gerek hükümet nezdinde gerek mahallî idare ve sivil toplum örgütlerince farkındalık yaratma uğraşlarının olduğu fakat yetmediğini söylüyor. Kimi insanların bilhassa büyük kentlerde geri dönüşüm konusunda daha hassas davrandığına işaret eden Dr. Öğr. Üyesi Hasan Çiçek, “Küçük kent, kasaba ve köylerde ise bu hassaslığın daha az olduğuna şahit oluyoruz.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi Sanayi Mühendisliği Dr. Öğr. Üyesi Hasan Çiçek, geri dönüşüm farkındalığı oluşturmaya ait bilgi verdi.
Sadece iktisada ziyan vermiyor
Geri dönüşümün çıkan atıkların yine iktisada kazandırılması olduğunu lisana getiren Dr. Öğr. Üyesi Hasan Çiçek, “Atıklar evsel yahut sanayi kaynaklı olabilir. Bu atıklar yalnız ekonomimize ziyan vermiyor tıpkı vakitte etraf kirliliğine de sebebiyet veriyor. Şunu unutmayalım yaşadığımız bu dünya bize büyüklerimizden miras kaldı biz de çocuklarımıza pak ve yaşanabilir olarak bırakmalıyız. Geri dönüşümle aslında biz oluşan kirliği de azaltmış oluyoruz.” dedi.
Farkındalık yaratma çalışmaları yetmiyor
Geri dönüşüm konusundaki toplumsal şuuru de kıymetlendiren Dr. Öğr. Üyesi Hasan Çiçek, “Toplumumuz maalesef geri dönüşüm konusunda çok şuurlu değil. Etrafımıza, sokaklara, oturduğumuz sitelere, parklara baktığımızda bu eksikliğimizi rahatlıkla görebiliyoruz. Gelişmiş Avrupa ülkelerine gidenler bilir, sokakta, parkta bir çöp göremezsiniz. Son yıllarda geri dönüşüm konusunda gerek hükümet nezdinde gerek lokal idare ve sivil toplum örgütlerince farkındalık yaratma gayretleri görülüyor. Lakin bu çalışmaların yetmediği ve daha çok çalışmamız gerektiği de unutulmamalı.” diye konuştu.
Duyarlı vatandaşlarımızın artması gerekir
Bazı insanların bilhassa büyük kentlerde geri dönüşüm konusunda daha hassas davrandığına işaret eden Dr. Öğr. Üyesi Hasan Çiçek, şöyle devam etti:
“Küçük kentler ile kasaba ve köylerde ise bu hassaslığın daha az olduğuna şahit oluyoruz. Örneğin belediye tarafından konulan farklı atık kutularının (evsel/plastik/cam) gerçek bir biçimde kullanılmadığını gözlemliyoruz. Hassas vatandaşlarımızın artması gerekir. Bu mevzuda mahallî idarelere, site idarelerine ve sivil toplum kuruluşlarına daha fazla iş düşüyor. Televizyon kanallarında bu husus daha çok işlenmeli.”
Öğrenci su içtiği plastik bardağı yere atıyorsa kampanyalar aktif değil demek
Okullar, üniversiteler ve mahallî idarelerin geri dönüşüm konusunda daha çok uğraş göstermesi gerektiğine de vurgu yapan Dr. Öğr. Üyesi Hasan Çiçek, “Eğer öğrenci su içtiği plastik bardağı yere atıyorsa demek ki kampanyalar faal değil. Topyekûn bir seferberliğe gereksinim var. Başta tabir ettiğim üzere etraf kirliği hayatımızı direkt etkiliyor. Geri dönüşüm sayesinde bu bahiste da yol almış oluruz. Okul ve Üniversitelerde bu bahis daha çok işlenmeli ve öğrenci şuuru artırılmalı. Mahallî idareler ise sitelere gidip vatandaşlarımızı eğitmeli.” dedi.
Atıkların geri kazanılması konusunda teknolojik yatırımlar teşvik edilmeli
Dr. Öğr. Üyesi Hasan Çiçek, öncelikle geri dönüşüm için ülke genelinde büyük bir kampanya başlatılması gerektiğine dikkati çekerek, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Bu kampanyaya okullar, üniversiteler, hükümet, sivil toplum örgütleri tam dayanak vermeli. Atıkların geri kazanılması konusunda teknolojik yatırımların teşvik edilmesi, daha fazla girişimcinin bu yatırıma yönelmesi elzemdir. Lokal idarelerin de bu alana daha fazla kaynak ayırması da gerekir. Kanun, yönetmelik ve mevzuatlarda boşluk varsa bunların hızla giderilmesi gerekir. Ayrıyeten yeni teknolojik imkanlar kullanılmalı. Unutmayalım ki geri dönüşüm bölümüne yatırım yaptığımızda tıpkı vakitte yeni iş imkanları da yaratmış olacağız.”
Oluşan atık ölçüsü 109,2 milyon ton olarak hesaplandı
Türkiye İstatistik Kurumu 2022 Atık İstatistiklerine nazaran, araştırma kapsamındaki imalat sanayi işyerleri, maden işletmeleri, termik santraller, organize sanayi bölgeleri (OSB) ve hane halklarında 2022 yılında 29,4 milyon tonu tehlikeli olmak üzere toplam 109,2 milyon ton atık oluştu.
Toplam atığın yüzde 63,2’si satıldı yahut lisanslı atık sürece tesislerine gönderildi.
Atık sürece tesislerinde 133,2 milyon ton atık işlendi
Atık bertaraf ve geri kazanım tesislerinde işlenen 133,2 milyon ton atığın 81,4 milyon tonu bertaraf edildi, 51,7 milyon tonu ise geri kazanıldı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
