Bebeklik devrinde sağlıklı bir uyku fizikî ve zihinsel gelişimde büyük bir değer taşıyor. Lakin günümüzde bebeklerde uyku sorununun görülme sıklığı giderek artıyor. Yapılan araştırmalara nazaran; her üç bebekten ikisi uyku sorunu yaşıyor. Uykuya dalmakta zahmet ve geceleri sık uyanmak bebeklerde en sık görülen uyku sorunlarını oluşturuyor. Uyku sisteminin bozulmasında teknolojinin, toplumsal ve çevresel faktörlerin rolü çok fazla. Örneğin, elektronik aygıtların yaydığı mavi ışık, uykuya geçişi sağlayan ve karanlık bir ortamda salgılanan melatonin hormonunu baskılayabiliyor. Bilhassa çalışan annelerin hissettikleri suçluluk duygusu da bebeklerde uyku sorununun görülme sıklığını arttırıyor. Çünkü, anne gereğince vakit ayıramadığı korkusuyla bebeğin her uyaranına yanıt veriyor ve kurallar koymakta sorun yaşıyor. Bunun sonucunda da bebeğin uyku tertibinde sorunlar gelişebiliyor. Acıbadem Maslak Hastanesi Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Neslihan Korkmaz, bebeklerin kâfi ve istikrarlı uyumalarında uyku eğitiminin son derece kıymetli olduğuna işaret ederek, “Uyku eğitiminde bebeklerin hakikat uygulamaya ve tutarlılığa gereksinimleri vardır. Süratli fikir değiştirmek çözümsüzlüğe, daha kıymetlisi bebeklerin zihinlerinde karışıklığa neden olabiliyor. Ebeveynler kendi kapasitelerine güvenmeli, uyku eğitiminin kıymetini anlamalı ve gerçek uygulamalıdır” diyor.
Bebekler ne kadar uyumalı?
Bebeklerin uykuya olan ihtiyaçları ve uyku mühletleri büyüme devirlerine nazaran farklılık gösteriyor. Yeni doğan bebekler günün neredeyse üçte ikisini uykuda geçiriyorlar. Uyku sistemi yaklaşık altı haftadan sonra oluşmaya başlasa da birinci üç ayda aşikâr bir sistem olmuyor. Üç aylık bebekler gece boyunca 5 saat uyuyabiliyor ve bu basamakta gece–gündüz ayrımını yapmaya başlıyorlar. Bebeğin 6-9 aylık periyodunda gündüz uykuya yatma sıklığı azalmaya başlıyor, gece ile gündüz istikrarı oluşuyor ve yavaş yavaş uzun uyku süreci başlıyor. Dr. Neslihan Korkmaz, 9 ay ve üstü bebeklerde ise artık uyku tertibinin sağlanmış olduğunu belirterek, “Bebeğin 15-18 ayları itibariyle gündüz yalnızca bir sefer ve toplam 12-14 saat uyuması kâfi geliyor. Lakin her bebek özeldir, bu bilgiler ortalama kıymetlerdir. Hasebiyle muhakkak bir hududun altında olmadığı sürece daha az yahut daha çok uyuyabilir” diyor.
Uyku eğitimi çok önemli!
Doğum sonrasında bebeklerin birinci üç ayda aşikâr bir uyku sistemleri olmazken geceleri de beslenmeleri için sık sık uyanmaları gerekiyor. Üç – dört aydan sonra da uyaranlara karşı hassaslıkları arttığı için uyku sistemleri bozuluyor. Uyku sorunlarının en sık yaşandığı devir, ayrılık anksiyetesi nedeniyle 7-9 aylar oluyor. Bu periyoda denk gelmeden uyku eğitiminin alınması, bebeğin uyku sürecine daha kolay adapte olmasını sağlıyor. Çeşitli metotlardan oluşan uyku eğitimi, bebeklerde uykuyu düzenlemek ve uyku kalitesini artırmak gayesiyle uygulanıyor.
En sık görülen nedeni ‘kolik’ sancısı
Ayrılık anksiyetesi üzere ruhsal etkenlerin yanı sıra fizikî rahatsızlıklar da bebeklerde uyku nizamını olumsuz etkileyebiliyor. Birinci aylarda en yaygın neden, kolik sancısı oluyor. Bebek büyüdükçe reflü üzere sindirim sorunları, diş çıkarmanın yol açtığı ağrılar, büyüme atakları, besin alerjileri, orta kulak iltihabı ve idrar yolu enfeksiyonu üzere çeşitli etkenler bebeklerde uyku sorunlarına yol açabiliyor. Bunların yanı sıra ebeveynlerin bebeği uyutma alışkanlıkları yahut gerilimli olmaları ya da bebeğin gece sık beslenmesi uyku tertibini bozabiliyor.
Uyku alışkanlığı kazandırmak için 10 öneri!
Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Neslihan Korkmaz, bebeklerin uykuya geçişini kolaylaştıran teklifleri şöyle sıralıyor:
• Bebeğinizi gece boyunca rahatsız etmeyecek ölçüde, saat 22:00’den sonra anne sütü yahut mama ile besleyebilirsiniz.
• Ilık banyo yaptırmanız bedeninin rahatlamasına yardımcı olacaktır.
• Odasını uygun havalandırın ve sıcaklığın 22-24 derece olmasına itina gösterin.
• Odasının sesiz ve karanlık olmasına dikkat edin.
• Uyku rutini oluşturun. Örneğin bebeğinize kitap okuyabilir yahut ninni söyleyebilirsiniz.
• Uyku saatine sadık kalın, böylelikle bebeğiniz tıpkı saatte uyku rutinine girecektir.
• Birinci aylarda bebeğinizin yalnızca kollarını kundaklayabilirsiniz. Kundakta sıkışan bebeğiniz kendini anne karnında, münasebetiyle inançta hissedecektir.
• Yanındayken yavaş ve sakin hareket edin.
• Yatağına bırakırken “uyku zamanı” üzere çeşitli anahtar sözleri tekrarlayabilirsiniz.
• Sevdiği bir oyuncağı uyku arkadaşı olarak yanına bırakabilirsiniz.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
