Son yıllarda giderek yaygınlaşan diyabet hastalığı artık genç yaşlarda da kapıyı çalıyor. Gerek sıhhatsiz beslenme gerekse hareketsiz ömür biçimi derken kan şekerinin olması gereken düzeyin üzerine çıkması (diyabet) kalp ve damar sistemine ziyan vererek birçok diğer önemli hastalıklara da taban hazırlıyor. Acıbadem Taksim Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Esra Parıltı Ademoğlu Dilekçi, diyabetin çabucak öncesindeki ‘sınır evresi’ olarak da isimlendirilen prediyabetin de denetim altına alınmadığında diyabet hastalığına ilerlediğini belirterek “Ülkemizde görülme sıklığı artan prediyabet kan şekeri seviyelerinin sağlıklı bireylerden daha yüksek olduğu fakat diyabet sonuna gelmediği metabolik durumu söz eder. Prediyabetik bireylerde diyabet gelişme riski artmıştır. Prediyabet evresinde diyabetin oluşturduğu sıhhat meselelerinin büyük bir kısmı aslında ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu periyotta böbrek, hudut sistemi ve gözlerde küçük damar sistemlerinde birtakım değişiklikler gerçekleşebilir. Ayrıyeten kan şekeri bedeli olağan olan hastalara nazaran kalp damar hastalıkları riskinde de besbelli formda artış vardır” diyor. Prediyabette hastaların uygun formda tedavi edilip kan şekerleri dengelenerek diyabet gelișiminin önlenmesinin mümkün olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Esra Işık Ademoğlu Dilekçi, kan şekerini dengelemenin 6 değerli yolunu anlattı, değerli ihtarlar ve tekliflerde bulundu.
Fazla kilolarınızdan kurtulun
Prediyabetik hastaların büyük bir kısmı ülkü kilosunun üzerinde ya da obezite hastası olarak karşımıza çıkıyor. Bu hastalarda en az yüzde 7 kilo kaybının büyük kıymet taşıdığını belirten Doç. Dr. Esra Işık Ademoğlu Dilekçi, bu nedenle kalori kısıtlaması yapılması gerektiğini söylüyor.
Sağlıklı beslenmeye dikkat edin
Diyabetten korunmada sağlıklı beslenme kritik rol oynuyor. Bireye özel beslenme planı oluşturularak en uygun beslenme modelinin seçilmesi kaide. Beslenme planının kişinin ömür üslubuna, ferdi tercihlerine uygun olması sürdürülebilirlik açısından da büyük yarar sağlıyor.
Düzenli idman yapın
Hareketsiz (sedanter) hayattan kaçınmak, gün içerisinde fizikî olarak hareketsiz kalınan müddetleri azaltmak, masa başı bir işte çalışılıyorsa her 30 dakikada bir sistemli olarak birkaç dakika da olsa hareket etmek gerekiyor. Doç. Dr. Dilekçi “Haftada 150 dakika yahut daha fazla, nizamlı olarak büyük kas kümelerini içeren, orta şiddette bir fizikî aktivite (tempolu yürüyüş, yüzme, bisiklete binme vb) yapabilirsiniz. Bu antrenman planına ek olarak beden tartısına karşı yahut çeşitli aygıtlar yardımıyla direnç idmanları yapmanızın da ek yararları olacaktır” diyor.
Stresinizi yönetmeyi öğrenin
Kronik gerilim varlığının kan şekerinin istikrarda tutulmasını zorlaştırıcı bir etken olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Dilekçi, bu nedenle gerilimi yönetmeyi öğrenmek gerektiğini söylüyor. Gerekirse depresif belirtiler, anksiyete, tasa üzere hislerin varlığında bahsin uzmanlarından dayanak almaktan kaçınmamak gerekiyor.
Düzenli ve kaliteli uykuya itina gösterin
Yapılan bilimsel çalışmalar; tertipli ve kâfi uykunun kan şekerinin istikrarda tutulmasında da çok değerli rolü olduğunu ortaya koyuyor. Kan şekeri istikrarının sağlanmasında geceleri çok geç yatmamak, tertipli olarak 6-8 saat uyumak gerektiğini belirten Doç. Dr. Dilekçi şöyle konuşuyor: “Daha fazla yahut az uyumak kan şekeri dengelenmesinde zorluklara yol açabilir. Uyku saatinin dışında uyku hijyeninin güzel olması, dinlenmiş bir biçimde uykudan uyanmak kıymetlidir. Gece geç yatmak ve geç kalkmak yerine erken yatıp erken kalkmanın da kan şekeri üzerine olumlu tesirleri olacaktır.”
Sigaradan kaçının
Sigara kullanımı prediyabette zati artmış olan kalp ve damar hastalıkları riskini daha da artırıyor. Sigara kullanan hastaların kesinlikle sigara bırakma programlarına yönlendirilmesi gerekiyor. Son yıllarda kullanımı gitgide artan ve ‘daha az ziyanlı olduğu’ halinde yanlış bir fikrin hakim olduğu elektronik sigaranın da, emsal olumsuz tesirlere yol açmasından ötürü bırakılması gerekiyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
