Türkiye’de konut sahipliği oranı her geçen yıl düşerken, orta ve dar gelirlilerin ev sahibi olabilmesi giderek zorlaşıyor. İnşaat projelerinde arsa maliyetinin yüzde 50’nin üzerine çıkması uygun konut üretimini zora sokuyor.
Bu konuda hükûmetin yaptığı çalışmalar ancak özel sektöre sağlanacak arsa desteği tüm ihtiyaca cevap verebilir.
Özel sektörün üretimini artırması şart
Yıllık yeni konut ihtiyacı 1 milyon civarında olan ülkemizde son 10 yılın ortalama konut üretimi 750 binin altında kaldı. Son 5 yılı baz aldığımızda ise yıllık konut üretimi 600 binler civarında seyrediyor. Her yıl artan nüfus, yapılan evlilikler ve yatırım niyetleri konut ihtiyacını daha da yukarıya taşıyor. Devlet, Emlak Konut ve TOKİ vasıtasıyla konut üretimini destekliyor. Ancak konut arzının talebe cevap verebilmesi için özel sektörün üretimini artırması şart. Bunun için de müteahhitlere bazı imtiyazlar sağlanması gerekiyor. Türkiye Gazetesi’nin haberine göre, 260 sektörü destekleyen ve milyonlarca kişiye istihdam sağlayan konut sektöründe üretimin artırması, hem ekonominin canlanmasına hem de ev sahipliği oranının artmasına olanak sağlayacak.
Arsa maliyetleri arttı
Bugün üretimde en fazla maliyete arsa fiyatlarından kaynaklanıyor. Sektör temsilcileri bir projede arsa maliyetinin yüzde 50’nin üstüne çıktığını ifade ediyor. İhtiyaç sahipleri ve orta gelirlilerin ev sahibi olabilmesi ve kira fiyatlarının düşmesi için devletin hazine arazilerini belirli kriterler çerçevesinde, güvenilir ve sürdürülebilir firmalara tahsis etmesi büyük önem taşıyor. Burada önemli olan nokta, güçlü sermayeye ve uzun vadeli projeleri sürdürebilecek kapasiteye sahip şirketlerin devreye girmesi olarak bakılıyor. Bu şekilde hem sektörün istikrarı sağlananacak hem de konut fiyatlarında düşüş yaşanabilecek.
Sektör temsilcileri, mevcut durumu şu sözlerle özetledi:
“Enflasyon ve üretim maliyetlerindeki yükselişler üretimi zorlaştırıyor. Yeni proje üretimi eski yıllara kıyasla azalıyor. İnşaat, doğrudan sanayiyle bağlantılı bir sektör olarak faaliyet gösteriyor. Gıda, ilaç ve tekstil haricindeki birçok sanayi dalı, üretimini inşaat sektörüne yönelik yapıyor. Camdan kapıya, mobilyadan pencereye, parke, alüminyum ve demir gibi pek çok üretim alanı inşaata bağlı. Sektördeki durgunluk, bu alanların da yavaşlamasına yol açıyor ve dolayısıyla istihdamdan tüketici harcamalarına kadar geniş çapta bir etki oluşturuyor. Bu nedenle inşaat sektörü mutlak suretle desteklenmeli.
Şu anda arsa maliyetleri toplam inşaat maliyetlerinin yüzde 50’sini aşıyor ve bu oran konut fiyatlarını ciddi şekilde yukarı çekiyor. Belediyeler ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, müteahhit firmalarla iş birliği içinde yeni imar alanları açmalı ve müteahhitlere uygun fiyatlı arsa tahsis etmelidir. Eğer arsa maliyetleri yüzde 50 seviyesinden yüzde 15-20 seviyelerine çekilirse, şu anda 8 milyon TL’ye satılan bir konutun fiyatı yaklaşık 4 milyon TL düşecektir.”
