İzmit Körfezi’nden çıkan taban çamuru Kocaeli Üniversitesi akademisyenleri tarafından yapılan çalışmalarla balata ve tuğlanın yanı sıra sanat yapıtlarına dönüşüyor
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin Türkiye’nin en büyük etraf projesi olan İzmit Körfezi taban çamuru paklığında doğu baseninden çıkarılan taban çamuru Kocaeli Üniversitesi’nde balata ve tuğlanın yanı sıra sanat yapıtlarına dönüşüyor. Kocaeli Üniversitesi Hoş Sanatlar Fakültesi Seramik Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nermin Demirkol’un hazırladığı reçeteler doğrultusunda taban çamurundan seramik eserler üretiliyor. Üniversite bünyesinde çamurun balata ve tuğlanın yanı sıra başka sektörel alanlardaki kullanımı için de çalışmalar yürütülüyor.
“PAHALI ÇAMURLARA ALTERNATİF”
Kocaeli Üniversitesi’nde Doç. Dr. Nermin Demirkol ve grubu, İzmit Körfezi’nden çıkan taban çamurunun seramik alanında kullanılabilmesi için tahliller geliştiriyor. Taban çamurunun değerli bir hammadde olduğunu tabir eden Doç. Dr. Demirkol, “Rektörümüz tarafından başlatılan çalışmalar kapsamında biz de taban çamurunu inceledik. Bize gelen taban çamurunun kurutulmuş haliyle çalışmalara başladık. Birinci evvel XRF’le kimyasal tahliline baktım. Seramik dalında kullandığımız temel elementlerin içerisinde olduğunu gördüm. Bunun akabinde bu çamurdan seramik çamuru yapılabileceğini fark ettim ve çalışmalara başladım’’ bilgisini verdi. Hiçbir katkı gereci kullanılmadan şekillendirilebilmesine karşın taban çamurunun tek başına seramik kesiminde kullanılamayacağını gören Demirkol, bunun için özel reçeteler oluşturmuş. ‘’Sonuç bize İzmit Körfezi’nden çıkarılan taban çamurunun yalnızca bir atık unsur olmadığını seramikte kullanılabilecek bir hammadde olduğunu gösterdi’’ diyen Doç. Dr. Demirkol, ‘’Ardından çıkarılan taban çamurunu seramik sanatkarları ve hoş sanatlar fakültesi öğrencilerinin kullanabileceği çamur haline getirdik. Hazırladığımız reçetelerle dışarıdan çok yüksek ölçülerde alınan çamurlara alternatif bir hammadde kaynağı olduğunu gördük” tabirini kullandı.
TURİSTİK YAPITLARA DÖNÜŞEBİLİR
Dip çamurundan elde edilen çamuru şekillendirerek çalışmalara devam ettiklerini akabinde sinterleme (termal güç yardımıyla toz partiküllerini birleştirmek için kullanılan yöntem) çalışmaları yaptıklarını vurgulayan Demirkol, ‘’Sinterlenen eserlerin üzerine sırlama (seramiği kaplayan camsı tabaka) çalışması yaptık. Sırlama için yaptığımız reçetelerde de hammadde olarak taban çamurunu kullandık. Bununla hazırladığımız bisküviyle sırlamanın uyumlu olduğunu gördük. KOÜ Sıfır Atık Kulübü ve Seramik Kısmı öğrencilerimle birlikte taban çamurundan geliştirdiğimiz reçetelerle birlikte eserler üretmeye başladık. Başta Kocaeli olmak üzere farklı kentlerde bu yapıtları sergilemek istiyoruz. Ayrıyeten Kocaeli’nin kültürel mirasını nesnelere dönüştürmek istiyoruz. Böylece Kocaeli’ne gelecek turistler için farklı bir armağan kaynağı oluşturmak ve döngüsel iktisada takviye vermeyi hedefliyoruz” dedi.
MİLLİ SERVETE DÖNÜŞEBİLİR
Öte yandan Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Kocaeli Büyükşehir Belediyesi iştirakinde hayata geçirilen “İzmit Körfezi Doğu Baseni Taban Çamurunun Temizlenmesi, Susuzlaştırılması ve Bertaraf Hizmeti Projesi” kapsamında elde edilen taban çamurunun farklı kullanım alanları da oluşmaya başladı. KOÜ Mühendislik Fakültesi Metalürji ve Materyal Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Rıdvan Yamanoğlu takımıyla birlikte taban çamurunun balata olarak kullanılması çalışmalarını yürütüyor. Taban çamurun yoğunluğuna dikkat çeken Yamanoğlu, “Çamur formunda olmasına karşın yapılan tahliller bunun tehlike düzeyinin epeyce düşük olduğunu hasebiyle içinde ağır metalin az olduğunu gösterdiği için biz de balata üretiminde çalışmamıza başladık’’ açıklamasını yaptı. Materyal bilimcileri olarak çamuru bir materyal içerisine katmaları gerektiğini söz eden Prof. Dr. Yamanoğlu,
“Ülkemizin son yıllarda yaptığı yerli ve ulusal çalışmalara hizmet etsin diye süratli trenlerde ve rüzgâr tribünlerinde kullanılmak üzere balata çalışmalarına yöneldik. Bunlarla ilgili scooter ve süratli trenlere balata üretebiliriz. Savunma endüstrisine yönelik balata sistemleri geliştirebiliriz. Rüzgâr türbinleri için balata üretebiliriz. Sayısız çalışma ve uygulama alanı bulabiliriz” bilgisini verdi.
ÇALIŞMALARIN MERKEZİ KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ
Kocaeli Üniversitesi (KOÜ) Rektörü Prof. Dr. Nuh Zafer Cantürk tarafından başlatılan çamurun yapı gereci olarak kullanılması çalışmalarında Mühendislik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tamer Sınmazçelik ve KOÜ İnşaat Mühendisliği Kısmı Yapı Gereçleri Ana Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Salih Taner Yıldırım yer alıyor. KOÜ Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisleri Kısım Lideri Prof. Dr. Mücahit Opan, Kocaeli İnşaat Mühendisleri Odası Lideri Sayın Ali Akgün, Kocaeli Teknoloji Transfer Ofisi (TTO) Müdürü Doç. Dr. Mihriban Civan, Kocaeli TTO çalışanı Ahmet Şen, Kocaeli Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) Şube Müdürü Yakup Temkiner de çalışmalara dayanak veriyor.
DİP ÇAMURUNDAN DÖNGÜSEL İKTİSADA KATKI
Doç. Dr. Yıldırım, taban çamurunun geri dönüşüme kazandırılması ve ülke iktisadına katkı sağlaması noktasında çalışmalar yürüttüklerini söz etti.
Ürünlerin AR-GE süreçlerinin devam ettiğini aktaran Doç. Dr. Yıldırım, “Bunu topladığınız vakit bir biçimde tüketilmesi gerekiyor. Biz bunun tüketilmesini sağlayacağız. Büyükşehir Belediyemiz çok hoş tedbirler almış. Biz de geri dönüşüm noktasında biz neler yapabiliriz diye bakıyoruz. Şu an tuğla ve betonun üzerinde duruyoruz. Patent müracaatlarımız bitti. Bu materyaller tuğla olarak kullanıldığı vakit binalarımızda yerini alabilir. Bina duvarlarında kullanıldığı vakit bunların üzerine sıva da gelecek. Halkımızın rastgele bir telaşı olmasın” formunda konuştu.
“YAPILABİLECEK ÇOK FAZLA İŞ VAR”
Genleştirilmiş kil eserinin çok kıymetli olduğuna değinen Yıldırım, “Bu eserleri üretirsek gereç içerisinde kullanılabilir. Mevcut kili genleştirerek gerecin içerisine agrega olarak kullanacağız. Kum, çakıl olarak kullanmak tercihimiz olacak. Bu durumda daha çok duvar materyali tipi yahut daha hafif agregalı beton tipi gereçler üretmek mümkün. Aslında yapılabilecek çok fazla iş var” açıklamasını yaptı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
