Telaş, tehlike ya da tehdit olarak algılanan durumlarda kişinin his ve davranışlarına tesir eden sağlıklı ve doğal bir reaksiyon olarak tanımlanıyor. Temelinde dehşet duygusu yer alan korkuyu dehşetten ayıran en kıymetli öge ise kişinin ortada somut bir tehlike yokken de daima huzursuz ve huzursuz hissetmesi olarak tanım ediliyor. Günlük hayatı etkilemesi nedeniyle ekseriyetle zorlayıcı bir durum olarak isimlendirilse da, aslında tasa hakikat yönetildiğinde yararlı ve fonksiyonel olabiliyor. Memorial Ankara Hastanesi Psikoloji (klinik) Kısmı’ndan Uzman Klinik Psikolog Eda Atay, tasanın yanlışsız yönetilmesi hakkında merak edilenleri paylaştı.
Kaygı sanılanın tersine sağlıklı olabilir
Kaygı aslında hayatta kalma güdümüzün doğal bir kesimidir. Organizmamızın savaşma -kaçma yansısıdır, bizi inançta tutmaya fayda. Makul ölçüde ve denetim edilebilir ise sağlıklıdır hatta hami fonksiyonu bile vardır. Bireyin muhtemel risklere karşı daha dikkatli olmasını, durumu yeterli tahlil etmesini ve olaylar karşısında yanlışsız halde konumlanmasını sağlar. Tıpkı vakitte motivasyon verici ve harekete geçiricidir. Bunun için şahsa gerekli enerjiyi verir, dikkatini toplamasını ve hususa ihtimamla ağırlaşmasını sağlar.
Kaygı sizi değil, siz tasayı yönetin
Bazı beşerler korkuyu daha sık deneyimlerken, kimileri ise daha az yaşar. Travmatik olaylar, sıhhat problemleri, kalıtsal faktörler, geçmiş hayat tecrübeleri ve mizaç tasa tecrübelerimizi etkileyen faktörlerdendir. Geleceğe dair plan yapmamıza ve öngörülü davranmamıza imkan sağlayan telaşın yokluğunda ise kişi mutlak bir huzura kavuşmadığı üzere, muhtemel risklere de açık hale gelir, denetimini kaybedebilir ve bu durum sağlıklı değildir.
Kaygıyı lehinize çevirmek elinizde
Kişi, tüm aksiliklerden sıyrılıp, telaşın olumlu getirilerine odaklanmak istiyorsa zorluklarla baş etme hünerlerini geliştirmeyi hedeflemelidir. Böylelikle yaşadığı kaygının yerini vakitle olumlu hisler alır ve krizi fırsata çeviren birey tasanın esiri değil, işvereni olur. Burada kıymetli olan hissedilen tasanın yoğunluğunu denetim altında tutabilmek ve bundan faydalanmaktır. Aksi halde kişi korku bozukluğuyla karşı karşıya kalabilir, bu da giderek yıkıcı bir hal alır. Tasa seviyesi günlük hayatı olumsuz etkileyen bir noktaya ulaşmışsa ve bu hisle fazlaca meşgul olan kişi yapacaklarına bir türlü odaklanamıyorsa bu türlü bir tabloda tasa bozukluğu akla gelmelidir. Bu durumda bir uzmanla görüşerek ruhsal dayanak alınması uygun olacaktır. Lakin unutulmamalıdır ki, büsbütün dertsiz bir ömür hayal etmek gerçekçi bir beklenti olmayacağı üzere, sağlıklı da değildir.
Kaygıya karşı harekete geçin
Süreci gerçek yönetmek ismine, nizamlı bir hayat yaşamak ve bunun için birtakım rutinler oluşturmak çok kıymetlidir. Bu noktada yatış-kalkış saatlerini belirleyerek kaliteli bir uykuya ehemmiyet vermek, açık havada yürüyüş yapmak, meditasyona ve nefes sağlayacaktır.
Aile ve yakın etraf dayanağı çok önemli
Anksiyete bozukluğu yaşayan bireylerin yakın etrafı de bu durumdan ağır bir formda etkilenebilir. Başına berbat bir şey gelecek ve geçmeyecek halinde düşünen birey, bu durumu yaşamamak için kendini geri çekerek hem kendisinin hem de etrafının hayatını kısıtlama uğraşı içine girebilir. Bu durum kişinin korkusunu anlayamayan yakınları için yersiz görülebilir ve gereğince anlaşılamayabilir. Dert bozukluğu yaşayan kişinin etrafı ile toplumsal bağlarının bozulmaması ismine yakınlarının hastanın yaşadığı bu durumu kabul etmesi ve elinde olmadığını fark etmesi gerekir. Unutulmamalıdır ki, bizler için kolay olan kimi durumlar, anksiyete bozukluğu yaşayan bireyler için hiç de kolay olmayabilir. Kelam konusu şahsa karşı sabırlı olunması ve desteklemesi hayli değerlidir fakat yardımcı olmak ismine tavsiyede bulunmak, baskı yapmak, bireyin yaşadığı durumu hafifletmeye çalışmak ya da aksini ispata çabalamak yararlı olmayacaktır. Bunun yerine bireyi bir uzmandan yardım alması için psikoterapi konusunda yüreklendirmek gerekir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
