Afet durumlarına tesirli müdahale için alınması gereken tedbirler neler?
Kurtarma grupları 6 ayda bir tatbikat yapmalı!
Kurtarma çalışmasında çökmüş bir yapıya girerken kurtarma vazifelilerinin ve acil müdahale takımlarının güvenliğini sağlamanın ehemmiyetine dikkat çeken uzmanlar, risk faktörlerine karşı alınacak tedbirlerin, kurtarma operasyonlarının inançlı ve tesirli bir halde gerçekleştirilmesi açısından kritik bir değere sahip olduğunu söylüyor.
Afet durumlarına tesirli müdahale için bir dizi tedbir alınması gerektiğini söz eden Doç. Dr. Müge Ensari Özay, “Kurtarma grupları ve çalışma kümeleri, ilçe, vilayet ve ülke genelinde yılda bir hatta 6 ayda bir düzenlenen genel uyum ve uygulama tatbikatlarıyla tesirli bir halde uyum sağlamalı.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Fakültesi İş Sıhhati ve Güvenliği Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Müge Ensari Özay, yüzyılın felaketi 6 Şubat sarsıntılarını iş sıhhati ve güvenliği açısından kıymetlendirdi.
Son yüzyılın en büyük ikinci depremi
Doç. Dr. Müge Ensari Özay, 6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde meydana gelen 7,7 şiddetindeki sarsıntının, son yüzyılın en büyük ikinci zelzelesi olarak tarihe geçerken, tıpkı gün tekrar Kahramanmaraş’ın Elbistan ilçesinde yaşanan 7.6 büyüklüğündeki zelzele ise en büyük üçüncü zelzele olarak kaydedildiğini hatırlattı.
AFAD tarafından yapılan açıklamaya nazaran, zelzele bölgesinde yürütülen çalışmalarda toplam 264 bin 389 işçi, 12 bin 600 araç ve iş makinesi misyon aldığını lisana getiren Doç. Dr. Müge Ensari Özay, “Afet ve Acil Durum Müdahale Yönetmeliği’nin belirlediği kriz idaresi evrelerinde, müdahale, birinci yardım ve yine inşa kademeleri düzenlenirken, afet idaresinin birinci evresi olan risk idaresi, risk değerlendirmesi, ziyan azaltma ve hazırlık basamaklarını 6331 sayılı İş Sıhhati ve Güvenliği Kanunu’nun ilgili yönetmelikleri çerçevesinde düzenleniyor. Bu iki yasal düzenlemenin bir ortada uygulanması, tesirli bir afet idaresi için değer arz ediyor.” dedi.
Kurtarma çalışanının alanda karşılaşacağı riskleri en aza indirmek için yapılması gerekenler neler?
Doç. Dr. Müge Ensari Özay, kurtarma çalışanının alanda karşılaşacağı riskleri en aza indirmek için uygun yapısal tehlike azaltma tipinin ve ölçüsünün belirlenmesi gerektiğini de kaydederek, şunları anlattı:
“Çökmüş bir yapıda öncelikle olay komuta sistemi kurulmalıdır. Olay kumandanı olay yerindeki tüm müdahale çalışanı için sorumluluğu üzerine alır. Ayrıyeten bir güvenlik vazifelisi de seferber edilmelidir.
Müdahale gruplarının aktif bir halde çalışmalarını sağlamak hedefiyle bir dizi tedbir alınmalıdır. Bu kapsamda, grupların genel sıhhat ve güvenlik durumları nizamlı olarak denetlenmeli, uygun güvenlik uygulamaları benimsenerek yaralanmaların önlenmesi sağlanmalıdır. Ayrıyeten, tüm müdahale grubu üyelerinin yaralanmaları ve hastalanmaları araştırılmalı ve belgelenmelidir. Giriş müsaadelerinin hazırlanması ve sürdürülmesi, uygun ferdî kollayıcı donanımların kullanımının sağlanması, sanitasyon, hijyen, dekontaminasyon, çalışma-dinlenme döngüleri, acil tıbbi yardım üzere mevzuları içeren günlük sıhhat ve güvenlik planları geliştirilip uygulanmalıdır.”
Belirlenen tehlikeler için risk değerlendirmesi yapılmalı
Vardiya dışı görüşmeler yapılarak gelişmekte olan tehlikelerin kıymetlendirilmesi, belirlenen tehlikeler için risk değerlendirmesi yapılarak, grup üyelerine tehlike farkındalığı ve ferdî kollayıcı donanım kullanımı konusunda eğitim verilmesi gerektiğini de vurgulayan Doç. Dr. Müge Ensari Özay, “Ek olarak, yapıların istikrarsızlıkları tertipli olarak değerlendirilmeli.” dedi.
Kurtarma çalışmasında çökmüş bir yapıya girerken dikkat edilecek tehlikeler neler?
Doç. Dr. Müge Ensari Özay, çökmüş bir yapıya girmeye hazırlanırken, kurtarma vazifelilerinin ve acil müdahale takımlarının güvenliğini sağlamak için bir dizi potansiyel tehlikenin de göz önünde bulundurulması gerektiğini kaydederek, şunları söyledi:
“Bu tehlikeler ortasında, bodrum katlarında su şebekesi kırıklarının neden olabileceği su basmaları, kanalizasyon şebekesi kırıklarından kaynaklı mikroplara maruz kalma, açık ve akım geçen elektrik kabloları, uçuşan dumana ve asbest, silika üzere tozlara maruziyet, kan yoluyla bulaşan mikroplara, amonyak, akü asidi, sızan yakıt üzere tehlikeli hususlara maruz kalma, yanıcı ve zehirli bir ortam oluşturan doğal gaz kaçakları, yapının istikrarsızlıkları, yetersiz oksijen, dar alanlar, delikler, inşaat demiri çıkıntıları üzere kayma, takılma ve düşme tehlikeleri, düşen bir objenin çarpması, yangın, vinç üzere iş makinelerinin yakınında olma, cam ve moloz üzere keskin objeler, artçı sarsıntı, titreşim ve patlamalardan kaynaklanan ikincil çökme, tanıdık olmayan etraf, olumsuz hava şartları, ve ekipmandan kaynaklanan gürültü (jeneratörler/ağır makineler) üzere ögeler yer almaktadır. Bu risk faktörlerine karşı alınacak tedbirler, kurtarma operasyonlarının inançlı ve tesirli bir formda gerçekleştirilmesi açısından kritik bir kıymete sahiptir.”
Kurtarma gruplarının uyumu için neler yapılmalı?
Afet durumlarına tesirli müdahale için bir dizi tedbir alınması gerektiğini tabir eden Doç. Dr. Müge Ensari Özay, “Kurtarma takımları ve çalışma kümeleri, ilçe, vilayet ve ülke genelinde yılda bir hatta 6 ayda bir düzenlenen genel uyum ve uygulama tatbikatlarıyla tesirli bir halde uyum sağlamalıdır. Uyum sorunları nedeniyle erken müdahalede yaşanan sorunları gidermek ismine kurtarma takımları 3 vardiya olarak sistemli dinlenmeli ve filtreli maskeler kullanarak toz kaynaklı meslek hastalıklarını önlemelidir. Kurtarma işlerinde vazifeli operatörlerin her yıl 1 haftalık eğitimle yenilenen mesleksel eğitim sertifikaları, afet müdahale konusunda ek eğitimlere tabi tutulmalıdır.” diye konuştu.
Çocuk kaçırmaları, hırsızlık ve yağma üzere durumlar için tedbirler alınmalı
İtfaiye ve AFAD gruplarında vefat eden yahut meslek hastalığına yakalanan işçi ile ailelerine yüksek oranlarda tazminat verilmesi konusuna da değinen Doç. Dr. Müge Ensari Özay, “Depremzedelere ruhsal dayanak sağlanmalı ve zelzele bölgesinde güvenlik önlemleri birinci andan itibaren alınmalı; çocuk kaçırmaları, hırsızlık ve yağma üzere durumlar için tedbirler alınmalıdır.”
Binalarda kolon ve kiriş kesilmesine müsaade verilmemeli, bu mevzuda halk bilinçlendirilmeli
Ayrıca, sarsıntı bölgesinde yıkılan binaların müteahhit ve inşaat mühendislerinin yetkileri ellerinden alınarak tekrar inşaat yapma yetkisi verilmemesi gerektiğini de kaydeden Doç. Dr. Müge Ensari Özay, “Kaçak yahut uygunsuz bina üretimine müsaade verilmemeli, sıkı kontrol düzenekleri kurularak hükümetin kontrolleri dürüst, ahlaklı ve faal bir biçimde yürütülmelidir. Deniz kumu inşaatlarda kullanılmamalı, inşaat çalışanlarına zelzele öncesi eğitim verilmeli ve arama kurtarma ehliyeti verilmelidir. Binalarda kolon ve kiriş kesilmesine müsaade verilmemeli, bu mevzuda halk bilinçlendirilmelidir. Jeneratör üreten fabrikalar ile afet durumlarında hazırlıklı olunabilmesi için muahedeler yapılmalı, portatif tuvaletlerin boşaltma sorunları çözülerek uygun yerlere yerleştirilmeli ve salgın hastalıkları önlemek ismine sahra tuvaletleri kurulmalıdır. Çadırlar ve prefabrik meskenler, güvenlik ve hijyen tedbirlerine uygun bir biçimde kurulmalı, pak su tedariki sağlanmalıdır
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
