Multipl Skleroz, tesirini hudut sisteminde gösteren ve ataklarla gelişen kronik bir hudut sistemi hastalığı olarak tanımlanıyor. Bedeni dışarıya karşı korumakla misyonlu olan bağışıklık sistemi kendi hücrelerini tanıma özelliğine sahip. Fakat bilinmeyen bir etken nedeniyle sistem bozulursa, bağışıklık sistemi bilhassa hudut iletimini sağlayan beyin ve omurilikteki hücrelere karşı akın düzenliyor. Hudut hücreleri ortasındaki iletimi sağlayan miyelin kılıfının hasarı sonucunda da Multipl Skleroz oluşuyor. MS hastalığının dünya çapında 2 milyondan fazla, ülkemizde de yaklaşık 50 bin kişiyi etkilediği iddia ediliyor. Bu hastalık güçsüzlük, uyuşma, yürüme bozukluğu, dengesizlik ve görme bozukluğu üzere durumlara yol açtığı için hastaların günlük ömürlerini olumsuz etkileyebiliyor. Aslında günümüzde erken teşhis, yanlışsız tedavi, tertipli takip ve ömür biçiminde yapılan değişiklerle MS hastaları uzun ve kaliteli bir ömür sürebiliyor. Acıbadem Altunizade Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Ezgi Yakupoğlu, fakat Multipl Skleroz ile ilgili toplumda gerçek sanılan yanılgılı bilgilerin teşhis ve tedavi açısından gecikmelere yol açtığına dikkat çekerek, “Bu gecikme de hastaların günlük ömür aktivitelerinin olumsuz etkilenmesine ve hastalığın daha makus seyretmesine neden olabiliyor. Münasebetiyle MS hastalığının belirtilerini bilmek ve vaktinde tabibe başvurmak çok önemlidir” diyor. Nöroloji Uzmanı Dr. Ezgi Yakupoğlu, toplumda Multipl Skleroz hakkında yanlışsız sanılan kusurlu bilgileri anlattı; değerli teklifler ve ihtarlarda bulundu!
Multipl Skleroz erken devirde teşhis edilemez. YANLIŞ!
DOĞRUSU: Multipl Skleroz, nöroloji tabiplerine hakikat vakitte başvurulduğu takdirde, detaylı bir hasta öyküsü ve muayene ile gerekli tetkikler sonrasında, erken periyotta rahatlıkla teşhis edilebiliyor. Kol ve/veya bacaklarda güçsüzlük ile uyuşma, dengesizlik, yorgunluk, çift görme ve görme bulanıklığı, konuşma bozukluğu üzere yakınmalar, Multipl Skleroz’un sık görülen belirtilerinden. Münasebetiyle bu yakınmalarda vakit kaybetmeden tabibe başvurmak, hastalığın erken teşhis edilmesinde kilit rol üstleniyor.
Kontrol altına alınamayan bir hastalıktır. YANLIŞ!
DOĞRUSU: Toplumdaki yaygın inanışın tersine, Multipl Skleroz günümüzde ilaç tedavisiyle denetim altına alınabiliyor. MS hastalığına yönelik, ataklar sırasında ve uzun devir hami olarak tesir eden ilaç seçenekleri mevcut. Son yıllarda artan çalışmalar doğrultusunda, hastalığın seyrine yahut hastanın kişisel özelliklerine nazaran çok sayıda ilaç seçeneklerinden yararlanılıyor. Nöroloji Uzmanı Dr. Ezgi Yakupoğlu, ilaçların enjeksiyon ve tablet formu olmak üzere iki kümeye ayrıldıklarını belirterek, “Seçilecek olan ilaçlarda hastaya mahsus kişisel özellikler ve tercihler göz önünde bulunduruluyor. Nizamlı bir takiple birlikte ilaçlar ortasında geçişler yapılabiliyor ve bu sayede prosedürler çok daha tesirli olabiliyor” diyor.
Her MS hastası tekerlekli sandalyeye mahkumdur. YANLIŞ!
DOĞRUSU: Multipl Skleroz; klinik izole sendrom, ataklarla seyreden ve ilerleyici seyreden olmak üzere temelde 3 alt kümeye ayrılıyor. Klinik izole sendrom ile ataklarla seyreden MS güzel seyirli oluyor ve hastalarda yüzde 85 üzere yüksek bir oranda görülüyor. Berbat seyirli olan ilerleyici tip MS ise hastaların yüzde 15 oranını etkiliyor. Münasebetiyle uygun tedavi ve nizamlı takiplerle birçok hastanın bulguları rahatlıkla denetim altına alınabiliyor. Böylelikle hastalar aktif tedaviyle günlük ömürlerine problemsiz bir halde devam edebiliyor.
Genetik geçişli bir hastalıktır. YANLIŞ!
DOĞRUSU: Ailesel bir geçiş kelam konusu olsa da Multipl Skleroz’un genetik geçişli bir hastalık olduğu net olarak kanıtlanmamış. Genetik ve çevresel etkenler hastalığın gelişiminde birlikte rol alıyor. Ailesinde MS olan bir kişi olağan popülasyona nazaran daha riskli olmakla birlikte bu durum hastalığın genetik geçişli olduğunu göstermiyor. Sigara, diyet, güneş ışığına fazla maruz kalmak, gerilim, D vitamini eksikliği ve geçirilmiş enfeksiyonlar çevresel etkenler ortasında yer alıyor.
Multipl Skleroz hastaları yazın dışarı çıkmamalıdır. YANLIŞ!
DOĞRUSU: Multipl Skleroz’un semptomları ağır idman yahut ısı artışı durumlarında şiddetlenebiliyor. Nöroloji Uzmanı Dr. Ezgi Yakupoğlu, ancak bu durumun hastaların yaz aylarında asla dışarı çıkamayacakları manasına gelmediğine işaret ederek, “Hastalar, saunaya gitmemek yahut tatillerde sıcakların çok ağır yaşandığı ayları tercih etmemek üzere tedbirlerle çok sıcak ortamlardan olabildiğince kaçınarak, günlük hayatlarına devam edebilirler. Günlük hayatın içinde olmak birebir vakitte ruhsal olarak da dayanak sağladığı için hastalığın tedavisinde de ehemmiyet taşıyor.” bilgisini veriyor.
MS hastası bayanların gebe kalmaları sakıncalıdır. YANLIŞ!
DOĞRUSU: Hormonal istikrar açısından farklı özellikler taşımak üzere birtakım etkenler nedeniyle bayanlarda erkeklere göre iki kat fazla görülen MS, bilhassa 20-40’lı yaşlar ortasındaki doğurganlık çağında gelişiyor. Münasebetiyle MS hastası bayanların en büyük tasalarından biri, anne olma talihini yitirmek oluyor. Nöroloji Uzmanı Dr. Ezgi Yakupoğlu, Multipl Skleroz’un gebe kalmaya ve doğum yapmaya mutlaka mahzur oluşturmadığını vurgulayarak, “Hastalık aktivitesini denetim altına alan ilaçlar sayesinde hastalar hem doğum yapabiliyor hem de emzirebiliyorlar. Bu noktada değerli olan asıl bahis, hastaların hamilelik planlamalarını kendilerini takip eden nöroloji tabibinin denetiminde yapmalarıdır.” bilgisini veriyor.
Multipl Skleroz’da idman yapmaktan kaçınılmalıdır. YANLIŞ!
DOĞRUSU: Multipl Skleroz hastaları kendilerini başka bireylere nazaran daha yorgun hissedebiliyorlar. Fakat bu meseleyle başa çıkmak için yapılabilecek en kıymetli şey nizamlı antrenman yapmaktır. Çünkü antrenman sağladığı yararların yanı sıra hareketsiz kalmanın yol açabileceği pek çok sorunu önlemesi açısından da bedel taşıyor. “Kaliteli bir ömür için MS hastalarına sistemli idman yapmaları, sağlıklı beslenmeleri ve sigara içmemeleri konusunda kesinlikle gerekli bilgilendirmeler yapılıyor” diyen Dr. Ezgi Yakupoğlu, kelamlarına şöyle devam ediyor: “Ancak antrenmanın hem sıklığı hem de tipi açısından hasta ve hekim kesinlikle bağlantı halinde olmalıdır. MS hastaları için en ülkü idman çeşitleri ise yürüyüş, yüzme ve bisiklet üzere aerobik egzersizleridir.” diyor.
Multipl Skleroz hastaları çalışamaz. YANLIŞ!
DOĞRUSU: MS hastalarının çok büyük bir kısmı günlük hayatlarına birebir biçimde devam edebiliyor ve işlerini rahatlıkla yapabiliyorlar. Nöroloji Uzmanı Dr. Ezgi Yakupoğlu, “Önemli olan, hekim ile hasta ortasında inanç içeren bir bağlantının kurulması ve sistemli takiplerin yapılmasıdır” diye konuşuyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
