Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin iki günlük resmi bir ziyaret için Azerbaycan’ın başkenti Bakü’ye gitti. Putin, resmi temaslarda bulunmak için geldiği Azerbaycan’da Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’le görüştü.
Putin neden Azerbaycan’a gitti?
Rusya’nın Ukrayna işgalinin başlamasının ardından Batılı ülkelerin yaptırımları çerçevesinde ülkenin Avrupa’ya doğalgaz ihracatı durma noktasına geldi. Gaz tedarikçilerini çeşitlendirmek isteyen Avrupa Birliği’nin Azerbaycan’dan ithalatı da arttı.
BBC Türkçe’nin haberine göre siyasi analist Fuad Şahbazov, Vladimir Putin’in Azerbaycan ziyaretinin temel hedeflerinin ekonomi ve enerji konularıyla bağlantılı olduğunu söyledi.
“Azerbaycan ile Rusya arasındaki doğalgaz ticaretine ilişkin yeni bir belge imzalanabilir”
Fuad Şahbazov, “Rus gazının Azerbaycan’a taşınması ve bunun yerine Avrupa’ya taşınan Azerbaycan gazının hacminin artırılmasına ilişkin bir belge imzalanabilir. Yani, Rus gazı iç pazar tedariği için kullanılabilir. Ayrıca, ekonomik işbirliğine ilişkin bazı belgeler imzalanabilir” dedi.
Şahbazov’a göre, bu ziyaretin bir diğer amacı da Rusya’nın Ermenistan-Azerbaycan barış sürecindeki konumunu güçlendirmek olabilir. Siyasi analist, Batı’nın son zamanlarda iki ülke arasındaki barış sürecinde daha aktif hale geldiğini belirtti ve bölgeyi “nispeten kaybolan etkisini” geri kazanmak için ziyaret eden Rusya’ya artan bir ilgi olduğunu söyledi. Fuad Şahbazov, “Bu ziyaret, Rusya’nın bölgeye olan ilgisini teyit etmeyi amaçlıyor” dedi.
Ziyaret neden bu dönemde gerçekleşiyor?
Putin’in ziyaret sırasında Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki barış görüşmelerini gündeme getirmesi de mümkün. Azerbaycan ve Ermenistan arasında son aylarda sınır belirleme ve barış anlaşması konularında doğrudan müzakereler yapılıyor. Ülkeler barış anlaşması imzalama isteklerini daha önce dile getirdiler.
Bakü ve Erivan, geçen haftalarda, Azerbaycan ve Nahçıvan’ı birbirine bağlaması planlanan “Zengezur Koridoru”yla ilgili bir maddeyi barış antlaşması taslağından çıkardı. Bu konu bir sonraki aşamaya bırakıldı. Bakü ve Moskova, Rusya’nın bu koridoru kontrol etmesini istiyordu ancak Ermenistan buna karşıydı. Ermenistan ve Rusya ilişkilerindeki pürüzler Eylül 2020’de başlayan İkinci Karabağ Savaşı’ndan sonra belirginleşti. Erivan, Rusya ve Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü’nün savaş sırasında kendisine yardım etmemesinden memnuniyetsizliğini dile getirdi.
Ermenistan’ın silah ve askeri eğitimi için Batı ülkelerine yönelmesi de Rusya’yı rahatsız etti. Moskova, NATO üyelerinin Ermenistan’a girmesini hoş karşılamıyor.
Rusya ve Ermenistan müttefik ülkeler olmasına rağmen Vladimir Putin Ermenistan’ı ziyaret etmiyor çünkü Ermenistan, Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICC) kararlarının uygulanmasına ilişkin anlaşmaların bir üyesi.
Uluslararası Ceza Mahkemesi, 17 Mart 2023’te Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna savaşında savaş suçları işlediği iddiasıyla tutuklama kararı çıkarmıştı. ICC’nin Putin’e yönelttiği suçlamalar arasında, Ukrayna’daki bazı çocukların yasa dışı şekilde Rusya’ya götürülmesi de yer alıyordu.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev nisan ayında Moskova’yı ziyaret etmiş, iki lider son olarak temmuz ayında Kazakistan’daki Astana zirvesinde bir araya gelmişti. Azerbaycan ile Rusya 22 Şubat 2022’de iki ülke arasında işbirliğine ilişkin bildiri imzaladı. İki gün sonra Rusya askerleri Ukrayna topraklarına girdi.
Bildiri Azerbaycan ve Rusya’nın güncel uluslararası sorunlar konusunda benzer tutum almasını ve uluslararası oluşumlarda karşılıklı çıkarları ilgilendiren konularda işbirliği yapmasını öngörüyor.
