Ses, bireye özel bir tını yahut gözle görmeden de şahısların, eşyaların, olguların kolay kolay tanımlanmasını sağlayan en değerli irtibat aracıdır. Sesin cinsiyet, fizikî yapıya, yaşa ve toplumsal statüye uygun olması bekleniyor. Lakin bazen ses tonu bu özelliklerle uyuşmayacak kadar ince, kalın yahut algısal açıdan farklı olabiliyor. Ses estetiği ile çözülebilecek olan bu sorun toplumsal hayatta kişinin çekinip, utanmasına ve hatta özgüven kaybı yaşamasına yol açabiliyor. Memorial Ankara Hastanesi Kulak Burun Boğaz Bölümü’nden Doç. Dr. Mehmet Burak Aşık, ses estetiği ve merak edilenler hakkında bilgi verdi.
Fiziksel görünüme uygun bir ses tonu önemli
Ses insanların hem toplumsal hem de mesleksel hayatlarında en kıymetli irtibat aracı olduğundan toplumsal ve ferdî algı açısından yaşa, cinsiyete ve fizikî yapıya uygun olmalıdır. Sesi ile genel özellikleri uyumsuz olan bireyler toplumda önemli sıkıntılar yaşayabilmektedir. Ses estetiği ile çözülebilen bu sorunun ortadan kaldırılmasında cerrahi yahut cerrahi dışı tekniklere başvurulmaktadır. Ses estetiği uygulamaları ses inceltme (feminizasyon), ses kalınlaştırma (maskülinizasyon), ses terapisi ve fonocerrahi olarak sıralanabilir. Örneğin; kalın sesli bir bayan ses feminizasyonu ameliyatıyla daha ince bir sese sahip olabilirken, tıpkı halde ince sesli bir erkek de ses maskülinizasyonu ameliyatı ile daha kalın bir ses tonuna kavuşabilir. Ses estetiğine başvuranlar ortasında çocukluk devrinde kullanılan hormonal ilaçlar ya da yaşadığı hormonal hastalıklar nedeniyle sesi fizikî yapısı ile uyumsuz olan bireyler, ses tellerindeki meseleler nedeniyle geçirdikleri gırtlak ve ses teli ameliyatları sonrası eza yaşayanlar (kordektomi) ve cinsiyet değişikliğini tercih eden şahıslar bulunmaktadır.
Ameliyat direkt ağızdan ya da uzunluğundan küçük bir kesiyle yapılıyor
Kulak Burun Boğaz Hastalıkları alanında uzman doktorlar tarafından gerçekleştirilen ses estetiği operasyonu öncesinde hastanın ses telleri incelenir, ses tahlili yapılır. Laringostoboskopi yoluyla kişinin ses telleri görüntülenir, varsa eşlik eden öbür patolojiler tespit edilir. Ses inceltme ya da kalınlaştırma yapılacaksa ses kaydı alınır, şahsa uygun frekans belirlenir. Hastaya ses hijyeni ve ses kullanımı hakkında gerekli bilgiler verildikten sonra operasyondan 2 hafta evvel sigara, alkol ve gazlı içeceklerin kesilmesi istenir. Ameliyat hasta için en uygun usul seçilerek uzunluğundan yapılan küçük bir kesi yahut ağızdan endoskopik müdahale tekniğiyle gerçekleştirilir. Uzman doktor ses tellerine ulaşarak gerginliği, uzunluğu ve kütlesinin düzenlenmesini sağlar. Uzman tarafından gerekli görüldüğünde ameliyattan evvel ses terapisti eşliğinde ses idmanları yapılarak, ses telleri ve gırtlak kasları güçlendirilir. Tedavi süreci terapi ile desteklendiğinde muvaffakiyet oranı artmaktadır.
Hasta sonraki gün taburcu
İzlenecek sisteme nazaran lokal ya da genel anestezi altında yapılan ses estetiği ameliyatları hastanede uzun periyodik yatış gerektirmez. Birden fazla hasta sonraki gün taburcu edilir. Lokal anestezinin tercih edildiği ameliyatlarda hasta sesteki değişiklikleri duyar, bu sayede yeni ses tonuna tabiple birlikte karar verebilir. Düzgünleşme sürecinde seste hafif değişmeler ve kısılmalar yahut kayıplar olması doğaldır. Ameliyattan sonraki birinci birkaç gün konuşmaktan, gülmekten, müzik söylemekten yahut öksürmekten kaçınmak gerekebilir. Ses kalınlaştırma operasyonu sonrası ise hasta öteki ses değiştirme ameliyatlarından farklı olarak, sesini dinlendirmeye gerek kalmadan çabucak konuşabilir. Ses estetiği operasyonlarından sonraki birinci 2-3 ay içerisinde hedeflenen ses tonuna yakın bir tını elde edilir. İstenilen ses tonunun tam olarak ortaya çıkması ise 6 ila 12 ay sürer. Uzunluğundan yapılan operasyonlarda kesi izi çoklukla aylar içerisinde kaybolur. Hastanın bu süreçte hekim denetimlerini aksatmaması, ses tellerini rahatsız edecek halde bağırma üzere davranışlardan kaçınması ve bedeni zorlayacak faaliyetlerden uzak durması gerekmektedir. Bilinmelidir ki her cerrahi süreçte olduğu üzere ses estetiği sonrası da karşılaşılabilecek birtakım riskler vardır. Konuşma zahmeti, ses kısıklığı yahut titremesi, ödem, büyümüş adem elması, ses teli felci bunlardan bazılarıdır. Ayrıyeten kimi ses inceltme ameliyatları da istenilen sonucu vermeyebilir, hedeflenen sese ulaşmak için ikinci bir ameliyat gerekebilir.
Ses estetiğinin bu bahiste tecrübeli uzmanlar tarafından tam donanımlı merkezlerde yapılması çok kıymetlidir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
