Dünyaca ünlü pop yıldızı Sevdaliza, yayın platformalarından kazandığı paranın çok az olması nedeniyle bir hafta bile izin yapamadığını söylüyor.
Sevdaliza‘nın Spotify‘da aylık 1 milyondan fazla dinleyicisi bulunuyor ancak bu rakam, geçimini sağlamak söz konusu olduğunda pek bir şey ifade etmiyor.
1 milyon dinlenmenin karşılığı 2.500 dolar
Fortune’dan Chloe Berger’in haberine göre, İran asıllı Hollandalı sanatçı, deneysel müziğiyle elektronik-pop dünyasında yeni bir heyecan yarattı ancak banka hesabı söz konusu olduğunda bu bir damla sudan ibaret gibi görünüyor.
Sevdaliza, X üzerinden yaptığı paylaşımda, “12 yıldır müzik yapan bağımsız bir sanatçıyım, büyük bir hayran kitlesi dahil her şeye sahibim ve hala bir hafta bile izin yapamıyorum” diye yazıyor ve ortalama olarak bir milyon yayının bir sanatçıya 2.500 dolar kazandırdığını ekliyor. Bir zamanlar Grimes ile iş birliği yapmış olan sanatçı, “Vergileri, yönetimi ve ürün maliyetini düş. Müziği sürdürülebilir hale getirmemiz nasıl bekleniyor?” diye soruyor.
Sevdaliza’nın mesajı, James Blake adlı başka bir sanatçının yayın sistemiyle ilgili viral bir gönderisine yanıt niteliği taşıyor. Blake, “Kaliteli müzik istiyorsak, birileri bunun için para ödemek zorunda kalacak” diyor ve para kazanma seçeneklerinin azaldığını açıklıyor.
Blake, “Yayın hizmetleri düzgün ödeme yapmıyor, plak şirketleri her zamankinden daha büyük bir pay istiyor ve oturup sizin viral olmanızı bekliyor; TikTok ise düzgün ödeme yapmıyor ve turneler çoğu sanatçı için aşırı pahalı hale geliyor” diye yazıyor.
Spotify, yayın başına ne kadar ödüyor?
Gerçekten de, yayın platformalarının müzik endüstrisini geride bıraktığı görülüyor. Spotify geçen yıl 31 milyon premium abone ekleyerek rekor büyüme kaydettiğini bildirdi. Oyuncular için telif çeklerinin bir Netflix şovu için kablolu bir şovdan daha az olması gibi, bu müzik yayın hizmetlerinden gelen ödemeler de fiziksel albümlerin bir zamanlar yaptığı etkiyi yaratmıyor.
Sanatçı Zoë Keating, 2020 yılında, Apple Music‘ten tek bir yayının kendisi için 0,012 dolara denk geldiğini; Spotify’da ise dağıtımcı ücretlerinden sonra sadece 0,003 dolar alabildiğini söylemişti.
Kimse büyük işler başarmanın kolay olduğunu söylemese de günümüzde bağımsız sanatçıların bir çıkış yakalaması daha da imkansız görünüyor. Yeni yayıncılık biçimleri, bağımsız sanatçıların özellikle değişken bir ekonomide geçimini sağlamak için mücadele ettiği bu süreci daha da zorlu hale getiriyor.
Yıldız olmak eskisinden çok daha zor
Sanatçı Nadine Shah, New York Times’a, “Eğer yayınlardan anlamlı bir gelir elde edersek, bu haftalık bir market alışverişi olabilir; en çok ihtiyaç duyduğunuzda kiranıza veya ipotek ödemenize katkıda bulunabilir. Bu yüzden bunun hakkında konuşmak zorunda hissediyorum. Çok sayıda sanatçının zorluk çektiğini gördüm” diyor. Yaratıcı ekonomi de müzik gibi kısa vadeli rekabet dünyası arasında bir yıldız olmayı daha da zorlaştırıyor.
James Blake’in gönderisine yanıt veren bir diğer sanatçı Lauren Jauregui, sanatçı arkadaşları arasında ‘herkesin yaptıkları iş için ödeme alma hakları olmadığını düşündüğünü’ söylüyor. Müziğin böyle olan tek sektör olduğunu iddia eden Jauregui, insanların ‘popülerliği’ veya ‘takipçi sayısı’nı ‘başarı’ ile karıştırdığını, bu yüzden bu sistemlerin bizim için ne kadar sömürücü ve kötüye kullanım olduğunu kavrayamadıklarını ekliyor. Sevdaliza ise buna karşılık, sadece müzisyenlerin haklarını savunan bir müzik sanatçısı sendikası kurarak sömürüye karşı mücadele etmeyi düşündüğünü ifade ediyor.
Spotify’da bağımsız sanatçılar ne kadar kazanıyor?
Spotify, bağımsız sanatçıların 2023’te ilk kez tüm endüstrinin platformunda ürettiğinin neredeyse yarısını oluşturduğunu belirtiyor. Bir şirket sözcüsüne göre, birçok bağımsız müzisyenin Spotify’dan elde ettiği gelir geçen yıl toplam yaklaşık 4,5 milyar doları buluyor.
Mevcut haliyle, Sevdaliza’nın tanımladığı gibi, bir sanatçı olmak sürdürülebilir değil. Sevdaliza, “Sağlığımı feda etmek zorundayım ve iş modelimiz nedeniyle anne olamıyorum. Mesele şu ki, müzikte başarılı olmak istiyorsanız duramazsınız. Müziği çok seviyorum ve asla pes etmek istemiyorum ama sanatımız için para alamıyoruz. Bunun hiçbir mantığı yok” diyor.
