Veliaht Prens Muhammed bin Salman liderliğindeki Suudi Arabistan Krallığı, Washington’daki geleneksel müttefiklerinin Riyad’a gelişmiş F-35 uçakları satmayı reddetmesinin ardından askeri ve diplomatik zorluklarla karşı karşıya. Bu ret, ikili savunma anlaşmasını ve İsrail ile ilişkileri normalleştirmeye yönelik adımları içeren uzun müzakerelerin ardından geldi. Krallığın verdiği tavizlere rağmen Joe Biden liderliğindeki ABD yönetiminin anlaşmada ilerleme kaydetmemesi, Suudi liderliğini hayal kırıklığına uğrattı ve Washington ile geleneksel ittifakın dışında alternatifler aramaya itti.
Türkiye, özellikle Amerikan uçaklarının yetenekleriyle karşılaştırılabilecek yerli üretim “KAAN” savaş uçaklarını geliştirmesiyle, Krallığa stratejik bir alternatif olarak ortaya çıktı. 2024’ün sonlarında Riyad, Türk Savunma Sanayii Kurumu liderleriyle görüşmek üzere Ankara’ya üst düzey bir heyet gönderdi. Basında çıkan haberlere göre tartışmalar, Suudi askeri politikasında büyük bir değişikliği yansıtan bir hareketle 100 KAAN uçağının satın alınmasını içeren bir anlaşmayla sonuçlandı.
Akşam’dan Mehmet Selvitop’un haberine göre, Suudilerin Türkiye’ye sığınma kararı, özellikle artan bölgesel gerilimler ve gelişen Husi tehditleri karşısında Riyad’ın askeri bağımsızlığını güçlendirme ve ABD’ye bağımlılığını azaltma arzusunu yansıtıyor.
Anlaşma, güvenlik nedenlerinin yanı sıra ABD’ye, Suudi Arabistan’ın birden fazla seçeneğe sahip olduğunu ve Batılı müttefiklerinin şantaja rehin kalmayacağını doğrulayan açık siyasi mesajlar da taşıyor. Anlaşma aynı zamanda Ankara’nın yeni askeri ve ekonomik ortaklıklar yoluyla bölgesel rolünü güçlendirmeye çalıştığı Suudi-Türk yakınlaşmasının da arttığına işaret ediyor.
Türk uçak anlaşması Suudi Arabistan için geçici bir çözüm olabilir ancak altıncı nesil uçağın elde edilmesi hava kuvvetleri için stratejik bir hedef olmaya devam ediyor. Öte yandan Amerika’nın F-35’i satmayı reddetmesi, Biden yönetimi ile Riyad arasında bölgesel meseleler ve stratejik öncelikler konusunda devam eden görüş ayrılıklarını gösteriyor.
