Göreve geldiği günden bu yana saçma ve çılgın fikirleriyle dünya gündemine meşgul eden ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna Başkanı Volodimir Zelenskiy’i savaş suçlusu ilan etti. ‘Diktatör’ dediği Zeleskiy’i savaşı bitirmesi için köşeye sıkıştıran Trump, Ukrayna’yı sömürge ülkesine çevirmeye çalışıyor.
Başkan Trump, Putin ve Zelenskiy’nin bir araya gelerek Ukrayna’daki çatışmayı sona erdirmek için Ukrayna’ya şantaj yapıyor. Trump, “Bence Başkan Putin ve Başkan Zelenskiy bir araya gelmeli. Ateşkesin sağlanmasını ve bir anlaşmaya varılmasını istiyorum” dedi. Daha önce, Zelenskiy’in müzakerelere katılmasının zorunlu olmadığını savunan Trump, “Zelenskiy üç yıldır kötü bir müzakere süreci yürüttü, oysa Rusya geniş çaplı çatışmadan kolayca vazgeçirilebilirdi” ifadelerini kullandı. Kremlin ise Zelenskiy’i meşru bir lider olarak görmezken, Ukrayna’da Putin’le doğrudan müzakere yapılmasına yönelik yasak devam ediyor.
ABD 400-500 milyar doları geri istiyor
Trump, Ukrayna’nın ABD’ye 400-500 milyar dolar tutarında mali yükümlülükleri olduğunu ve bu konuda Kiev ile bir anlaşma imzalamayı planladıklarını açıkladı. Geçen hafta Trump Ukrayna için 350 milyar dolar harcadıklarını savunmuş ve bu paranın karşılığında bu ülkeden değerli toprak madenlerine ilişkin bir anlaşma talep etmişti.
Beyaz Saray’da gazetecilere konuşan Trump, ABD’nin Ukrayna’ya yaptığı harcamaların karşılığını almak istediğini belirterek, anlaşmanın kısa sürede tamamlanmasını umduğunu söyledi. ABD Başkanı, Washington’un uzun süredir Ukrayna’ya destek verdiğini ancak bu harcamaların geri dönmediğini vurgulayarak, artık bu durumun değişmesi gerektiğini ifade etti.
Zelenskiy, ağır şartları kabul etmiyor
Trump’ın açıklamaları, Ukrayna ile ABD arasında doğal kaynaklara erişim konusunda müzakerelerin sürdüğü bir dönemde geldi. ABD, Ukrayna’daki stratejik öneme sahip maden kaynaklarına erişim karşılığında Kiev’e güvenlik garantileri sunmayı teklif ederken, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy mevcut aşamada anlaşmayı imzalamaya yanaşmadı. Buna rağmen Kiev, görüşmelere devam etme niyetini doğruladı. The Wall Street Journal’a göre, anlaşmanın bugün imzalanması bekleniyor ancak detayları henüz netleşmiş değil. Beyaz Saray, Trump’ın Ukrayna üzerindeki baskısını artırdığını ve Kiev’in sonunda anlaşmayı kabul edeceğine inandıklarını belirtti.
Madenleri vermezse uydu sistemi devre dışı bırakılacak
Reuters’in haberine göre, ABD yönetimi, Ukrayna’nın ABD ile maden kaynakları konusunda bir anlaşmaya varmadığı takdirde Starlink uydu internetine erişimini kaybedebileceğini Kiev’e iletti. ABD Hazine Bakanı Scott Bessent’in geçtiğimiz hafta Kiev’de Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy’e sunduğu teklifin reddedilmesi üzerine, konunun ABD’nin özel temsilcisi Keith Kellogg ile yapılan görüşmede tekrar gündeme geldiği belirtildi. Kaynaklara göre, Ukrayna tarafına Starlink hizmetinin kesilmesinin “kaçınılmaz” olduğu bildirildi. Ukrayna ordusu, savaşın başından bu yana Starlink’i askerî iletişim, insansız hava araçları ve deniz araçları gibi çeşitli operasyonel amaçlar için kullanıyor. 2023 itibarıyla Ukrayna’da 42 bin Starlink terminali bulunurken, bunların bir kısmı daha güvenli bir sistem olan Spaceshield’e bağlanmış durumda. SpaceX’in zaman zaman Starlink erişimini kısıtladığı ve 2022’de Elon Musk’ın, Kırım’daki operasyonlarda kullanılmasını engellediği biliniyor.
ABD, AB’nin planını kabul etmedi
ABD, Avrupa ülkelerinin hazırladığı ve Ukrayna’ya destek veren BM Genel Kurulu karar tasarısına ortak olarak katılmayı reddetti. Reuters’ın haberine göre, Washington bunun yerine alternatif bir belge sundu. Avrupa Birliği’nin önerdiği tasarı, 2025 yılına kadar çatışmaların sona erdirilmesi ve diplomatik çabaların artırılması çağrısında bulunurken, Rusya’nın askerlerini geri çekmesi gerektiğini vurguluyor. ABD’nin sunduğu üç paragraflık tasarı ise BM’nin barış ve güvenliği koruma misyonuna odaklanarak, savaşın kurbanlarını anıyor ve çatışmaların hızla sona erdirilmesini talep ediyor.
Öte yandan, Rusya ABD tasarısına bir değişiklik önererek, “BM Genel Kurulu, çatışmanın temel nedenlerinin ortadan kaldırılması ve Ukrayna ile Rusya arasında kalıcı barış sağlanması için çağrıda bulunur” ifadesinin eklenmesini önerdi.
