TSKB, bu yıl Dubai’de düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı’na (COP 28) Banka’nın Genel Müdürü Murat Bilgiç ve Sürdürülebilirlik Başkanı Genel Müdür Yardımcısı Meral Murathan’la birlikte farklı disiplinlerden yöneticileri, teknik uzmanları ve iştirak temsilcileriyle geniş bir iştirak sağladı. Bu yıl ulusal ve memleketler arası temsilcilerle bir arada sekiz farklı oturumda yer aldıklarını belirten TSKB Genel Müdürü Murat Bilgiç: “COP 28’in ortak iletisi Paris Muahedesi ile uyumlu bir net sıfır seyahatinde aksiyonların hızlanması gereksinimi oldu. Maalesef gelişmekte olan ülkelerde global ısınmanın getireceği ekonomik ve toplumsal riskler çok daha fazla. Adil bir geçiş planının başta gelişmiş ülkeler olmak üzere tüm dünyanın ortak ajandası olması gerekiyor. Milletlerarası kalkınma finansmanı kurumları daha da artan formda sürdürülebilir finansman kaynaklarının mobilizasyonunda kritik bir rol oynamaya devam edecek” dedi.
Sürdürülebilir ve kapsayıcı bankacılık vizyonuyla ülke iktisadına ve gerçek dalın dönüşümüne kıymetli katkılarda bulunan TSKB, bu yıl başkanlığını Birleşik Arap Emirlikleri’nin yürüttüğü 28. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı’na (COP28) TSKB Genel Müdürü Murat Bilgiç ve Sürdürülebilirlik Önderi Genel Müdür Yardımcısı Meral Murathan’la birlikte farklı disiplinlerden yöneticileri, teknik uzmanları ve iştiraki şirketi Escarus’un temsilcileri ile iştirak sağladı.
Türkiye Pavilyonu’nda, sıfır karbon gayeleri ve memleketler arası düzenlemeler kapsamında kurumların stratejilerinin ve iş birliği fırsatlarının tartışıldığı kıymetli bir aktiflik düzenleyen TSKB, Dünya Bankası, AFD, Eczacıbaşı Yapı Gereçleri ve Fiba Yenilebilir Güç temsilcilerinin iştiraki ile kalkınma finansmanı kurumları ve gerçek bölümü bir ortaya getirdi. TSKB ayrıyeten Türkiye, Dünya Bankası, IDFC, Joint MDB ve AIIB Pavilyonlarında yedi farklı aktifliğe panelist olarak iştirak sağladı.
COP 28 ile ilgili izlenimlerini paylaşan TSKB Genel Müdürü Murat Bilgiç: “İklim Değişikliği Konferanslarına her yıl odaklı biçimde ilgili takımlarımızla iştirak sağlıyor, tesir alanımızdaki tüm mevzuları yakından takip ediyoruz. Bu yıl ulusal ve memleketler arası temsilcilerle birlikte sekiz farklı oturumda değerlendirmelerimizi ve düzgün örneklerimizi paylaşma imkânı bulduk. Genel itibariyle COP 28’in ortak bildirisi Paris Mutabakatı ile uyumlu bir net sıfır seyahatinde aksiyonların hızlanması gereksinimi oldu. Maalesef gelişmekte olan ülkelerde global ısınmanın getireceği ekonomik ve toplumsal riskler çok daha fazla. Adil bir geçiş planının başta gelişmiş ülkeler olmak üzere tüm dünyanın ortak ajandası olması gerekiyor. Milletlerarası kalkınma finansmanı kurumları daha da artan şekilde sürdürülebilir finansman kaynaklarının mobilizasyonunda kritik bir rol oynamaya devam edecek” dedi.
Bu yıl hem konferansa hem de Türkiye delegasyonuna rekor sayıda iştirak gerçekleştiğini belirten Bilgiç sözlerine şöyle devam etti: “COP 28’e ilgili tüm Bakanlıklarımızın, kamu otoritelerimizin, finansal ve gerçek kesim temsilcilerimizin geniş bir iştirak ve ilgi göstermesi iklim aksiyonlarının hızlanacağına işaret ediyor. Biz de ülkemizin 2053 net sıfır amaçlarına faal katkı sunan bir banka olarak 12. Kalkınma Planı doğrultusunda sektörel karbonsuzlaşma stratejisini yakından izleyeceğiz. Tüm paydaşlarımızla entegre ve bütüncül bir bakış açısı ile kredi, yatırım bankacılığı ve danışmanlık sinirlerimizle ülkemizin yeşil dönüşümüne etkin biçimde dayanak vermeye devam edeceğiz.”
TSKB’den kalkınma bankacılığı perspektifiyle COP 28’in satırbaşları:
TSKB, önderlerin yanı sıra iklim ve sürdürülebilirlik alanında dünya çapında uzman uzmanlar ve üst seviye temsilcilerin iştirakiyle gerçekleşen COP28’in dikkat çeken satır başlarını kalkınma bankacılığı bakış açısıyla şöyle derledi:
- En yoksul ve savunmasız ülkelerin iklim krizinin tesirleriyle çaba etmesine yardımcı olacak “Kayıp ve Hasar Fonu” için muahedeye varıldı. Birleşik Arap Emirlikleri ve Almanya, birinci etapta Dünya Bankası Kümesi çatısı altında kurulacak fon için 100’er milyon dolarlık taahhütlerde bulundu. Konferansın ilerleyen günlerinde Kayıp ve Hasar Fonu’na taahhütlerin 725 milyon dolar’a ulaştığı açıklandı.
- COP28’in üzerinde mutabakat sağlanan sonuç metninde “fosil yakıt” ibaresi birinci sefer yer aldı. Metinde fosil kaynaklı güç sistemlerinden, 2050 yılına kadar net sıfır emisyona ulaşmak ismine 2030’a kadar hareketlerin hızlandırılması yolu ile adil, sistemli ve eşitlikçi bir formda uzaklaşarak dönüşme maksadı belirlendi. Metinde ayrıyeten, 2030 yılına kadar global yenilenebilir güç kapasitesinin üç katına çıkarılması ve güç verimliliği güzelleştirmesinin iki katına çıkarılması yer alırken, başta metan olmak üzere karbondioksit dışı emisyonların değerli oranda azaltılmasının hızlandırılması unsuru eklendi. Bununla birlikte, verimsiz fosil yakıt sübvansiyonlarının mümkün olan en kısa müddette etaplı olarak kaldırılması ön plana çıkarıldı.
- Kömür santrallerinin etaplı olarak devreden çıkarılması, yenilenebilir güç kaynaklarının hızlandırılması; öncelikle emisyonların azaltılmasının güç olduğu dallarda karbon yakalama, kullanma ve depolama üzere teknolojiler ile birlikte düşük karbonlu hidrojen üretimi de dahil olmak üzere sıfır ve düşük emisyon teknolojilerinin yaygınlaştırılması unsurlar ortasında yer aldı.
- 39 ülke “Hidrojen Niyet Beyanı”nı imzaladı. Böylelikle hidrojen sertifikasyon programlarının tanınması ve hidrojen potansiyelinin dünya genelinde kullanılmasında iş birliğinin önünün açılması amaçlanıyor.
- 50’den fazla petrol ve doğal gaz şirketi ise Petrol ve Gaz Dekarbonizasyon Kaidesi’ne (OGDC) bağlılığını açıkladı. OGDC, 2030 yılına kadar rutin yakmayı durdurmak ve 2050 yılına kadar net sıfır operasyona ulaşmak üzere savlı gayeler ortaya koyuyor.
- COP28 Başkanlığı, Afrika’nın pak ve yenilenebilir güç potansiyelini ortaya çıkarmaya yönelik 4,5 milyar dolarlık Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) finans teşebbüsünü duyurdu.
- Birleşik Arap Emirlikleri, 30 milyar dolar meblağında bir iklim fonu kurduğunu açıkladı. Alterra isimli fon iklim odaklı en büyük özel dal fonu olacak.
- Japonya ve Fransa; Afrika Kalkınma Bankası’nın (AfDB) ve Amerika Kıtası Kalkınma Bankası’nın (IDB) iklim ve kalkınma için IMF Özel Çekme Hakları’ndan (SDRs) yararlanma planını destekleyeceklerini açıkladı. Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) ile Almanya Federal Ekonomik İşler ve İklim Hareketi Bakanlığı bir muahede imzaladı. Buna nazaran, kurulmuş olan İklim Sendikasyon Platformu ile 225 milyon Euro düzeyine kadar özel bölüm finansmanının harekete geçirilmesi hedefleniyor. 30 milyon Euro fiyatındaki kısmi garanti, Milletlerarası İklim Teşebbüsü tarafından sağlanacak. “İnovatif bir garanti aracı” olarak tanıtılan platform 7,5 kaldıraç hedefliyor. Platform Doğu Avrupa ülkeleri, Balkanlar, Türkiye, Güney ve Doğu Akdeniz ülkeleri ile Orta Asya ülkelerini kapsayacak.
- Farklı coğrafyalarda faaliyet gösteren 10 kalkınma bankası tarafından kurulmuş olan Çok Taraflı Kalkınma Bankaları Grubu-Joint MDB “Doğa+” yatırımlar için bir perspektif dokümanı yayımladı. Bu küme ayrıyeten COP28 bitiminde, toplumsal açıdan kapsayıcı, cinsiyete hassas ve tabiata olumlu iklim ve kalkınma aksiyonuna olan bağlılıklarını tekrar teyit eden bir bildirge yayımladı.
- COP28’de Sıhhat, Tabiat ve Tarım güçlenen kavramlar olarak öne çıktı. Bu yıl “sağlık” birinci kez tema günü konusu oldu. 123 ülke sıhhat deklarasyonuna imza atarak iklim krizinin artan sıhhat tesirlerine dikkat çekti.
- 134 ülke Sürdürülebilir Tarım, Sağlam Besin Sistemleri ve İklim Hareketi Bildirgesi’ni imzaladı.
- Politikaların toplumsal cinsiyete hassas hale getirilmesinin, tüm ekosistemlerin bütünlüğünün sağlanmasının ve biyoçeşitliliğin korunmasının pahası ön plana çıkarıldı.
- Almanya Şansölyesi Olaf Scholz, gelişmekte olan ülkelerde çelik, çimento ve alüminyum üzere bölümlerin karbonsuzlaştırılmasına yardımcı olacak “İklim Kulübü”nün kurulduğunu açıkladı.
- Yerel İklim Aksiyonu Süreci kapsamında COP28’e 250’den fazla belediye lideri ve vali katıldı. COP28 Başkanlığı kentsel altyapı ve mahallî iklim hareketi finansmanında kullanmak üzere 467 milyon dolar harekete geçirdi.
“Küresel Kırılma Noktaları 2023 (Global Tipping Points 2023)” raporu yayımlandı. Hem müspet hem negatif kırılma noktalarının değerlendirildiği raporda beş kırılma noktasının yeni olarak risk altında olduğuna dikkat çekiliyor. Üç kırılma noktasının daha 1,5 derece ısınmaya yaklaştıkça riske gireceği bedellendiriliyor. Grönland ve Batı Antarktika buz katmanları, sıcak su resifleri, Kuzey Atlantik kutup altı girdap dolanımı ve permafrostun yeni olarak risk altında olduğuna dikkat çekiliyor. Üç kırılma noktasının daha (kuzey ormanları, mangrovlar ve deniz çayırları) 1,5 derece ısınmaya yaklaştıkça riske gireceği bedellendiriliyor.
- Türkiye İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından açıklanan teşebbüsler ise şöyle sıralandı:
- İklim Kulübü
- Kritik Ham Hususlar Kulübü
- Dayanıklı Besin Sistemleri, Sürdürülebilir Tarım ve İklim Hareketine Ait Buyrukluk Deklarasyonu
- Buzul Dostları Grubu
- Çimentoda Atılım
- İklim İçin Mangrov İttifakı
- COP28’de Eğitim ve İklim Değişikliği Ortak Gündemi Bildirgesi
- İklim ve Sıhhat Deklarasyonu
- İklim Aksiyonu İçin Yüksek Amaçlı Çok Seviyeli İştirakler Koalisyonu (CHAMP)
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
