Londra merkezli Sivil Toplum Kuruluşu Global Witness, Rusya- Ukrayna savaşında birçok kişi evlerini ısıtmak için mücadele ederken beş büyük petrol şirketinin ‘savaşın ana kazananları’ olduğunu söyledi.
Dünyanın borsada işlem gören en büyük beş petrol şirketi, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından enerji fiyatları ve ev faturalarında artışlara yol açmasından bu yana çeyrek trilyon dolardan (7 trilyon 717 milyar 440 milyon Türk Lirası) fazla kâr elde etti.
281 MİLYAR DOLARLIK KAZANÇ
STK Global Witness’a göre büyük petrol şirketleri (BP, Shell, Chevron, ExxonMobil ve TotalEnergies) savaşın başladığı Şubat 2022’den bu yana 281 milyar dolar (8 trilyon 674 milyar 329 milyon 500 bin Türk Lirası) kazandı.
KAZANÇLARI İNGİLTERE’DEKİ TÜM EVLERİN 17 AY BOYUNCA ELEKTRİK FATURASINI KARŞILIYOR
İngiltere merkezli BP ve Shell petrol şirketleri ikilisi, çatışmanın başlamasından bu yana toplam 94,2 milyar dolar (2 trilyon 922 milyar 640 milyon 500 bin Türk Lirası) kâr elde etti. Global Witness’ın tahminlerine göre bu rakam İngiltere’deki tüm hanelerin elektrik faturalarını 17 ay boyunca karşılamaya yetiyor.
DAHA ÇOK PETROL PROJESİ İÇİN 330 ÇALIŞAN İŞTEN ÇIKARILACAK
2022’nin ikinci çeyreğinden bu yana 58,9 milyar dolar (1 trilyon 831 milyar 652 milyon 980 bin Türk Lirası) kâr elde eden Shell de bu yıl yüksek kâr getiren petrol projelerine yeniden odaklanarak düşük karbonlu çözümler biriminden 330’a kadar çalışanı işten çıkarma sürecinde.
Geçen yıl iklim hedeflerini de küçültme yoluna giden BP, çatışmanın başlangıcından bu yana 35 milyar dolar (1 trilyon 91 milyar 109 milyon 320 bin Türk Lirası) kâr elde etti.
Avrupalı ve ABD’li büyük şirketler Chevron, ExxonMobil ve TotalEnergies, 187 milyar dolardan (5 trilyon 767 milyar 292 milyon 120 bin Türk Lirası) fazla kâr elde etti.
“FOSİL YAKIT DEVLERİ SAVAŞIN ASIL KAZANANLARI”
Global Witness’ın kıdemli fosil yakıt araştırmacısı Patrick Galey, “Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, savaşın gölgesi altında yaşayan sıradan Ukraynalılardan Avrupa’da evlerini ısıtmak için mücadele eden hanelere kadar milyonlarca insan için yıkıcı oldu. Bu analiz, cephede ne olursa olsun, fosil yakıt devlerinin Ukrayna’daki savaşın asıl kazananları olduğunu gösteriyor” ifadelerini kullandı.
Uluslararası nakliye şirketlerinin ve gıda maddesi tedarikçilerinin karları da son iki yılda artarak bazı ekonomistlerin acil bir durumda hedefli fiyat kontrolleri çağrısında bulunmasına yol açtı.
Fosil yakıt kâr makinesine yönelik artan kamuoyu tepkisi ve eleştirilere rağmen, beş süper büyük şirketin önümüzdeki haftalarda mali yıl rakamları açıklandığında yatırımcıları 2023 yılında 100 milyar doların (79 milyar sterlin) üzerinde rekor ödemelerle ödüllendireceği tahmin ediliyor. Enerji Ekonomisi ve Finansal Analiz Enstitüsü (IEEFA), emtia piyasasındaki zayıf fiyatların daha düşük karlara yol açmasına rağmen şirketlerin bu yıl hissedarlarına daha da fazla ödeme yapmasının muhtemel olduğunu söyledi.
PETROL ŞİRKETLERİNİN HİSSEDARLARI ZENGİNLEŞTİ
IEEFA’ya göre büyük petrol şirketleri 2022 yılında 104 milyar dolar değerinde temettü ödemesi ve hisse geri alımıyla hissedarlarını zenginleştirdi.
