Türkiye Uzay Ajansı (TUA), stratejik öneme sahip uzay ve havacılık teknolojilerinde mevcut kapasiteyi daha da geliştirerek Türkiye’nin bu alandaki öncü ülkeler arasına girmesini hedefliyor. Bu doğrultuda çalışmalarına hız veren ajans, yerli ve milli projelere odaklanıyor.
TUA, TÜBİTAK Uzay ve Delta V ile birlikte geliştirdiği gözlem ve haberleşme uydularında elde edilen bilgi birikimi ve deneyimi, Ay Araştırma Programı’na (AYAP) da entegre edecek. Programın ilk aşamasında, uluslararası iş birlikleriyle Dünya yörüngesine çıkılacak ve burada, Türkiye’nin yerli ve özgün hibrit roket motoru test edilerek Ay’a sert iniş gerçekleştirilmesi planlanıyor.
Kritik tarih 2026
Sabah’tan Barış Şimşek’in haberine göre, günümüz itibarıyla AYAP-1 kapsamında Ay’a ulaşması planlanan uzay aracının riskleri tanımlandı, görev tasarım ve ön tasarım çalışmaları tamamlanırken kritik tasarım aşaması devam ediyor. Aya sert inişin 2026 yılında gerçekleştirilmesi hedefleniyor. Öte yandan yer istasyonu kiralama, fırlatma hizmeti gibi kritik hizmet alımlarının görüşmelerinin sürdüğü öğrenildi.
AYAP’ın ikinci aşamasında milli fırlatma aracıyla uzaya çıkılması, AYAP-2 uzay aracının yerli motorlarla Ay yüzeyine yumuşak iniş gerçekleştirmesi ve burada bilimsel araştırmalar yapması planlanıyor. AYAP-1 kapsamında sert iniş yapması planlanarak geliştirilmekte olan uzay aracının bir yandan da ikinci faz dikkate alınarak bir iniş aracı (lander) şeklinde de olmasına yönelik kavramsal tasarım çalışmaları yürütülmeye başlandı.
Ayrıca ikinci faz içinde olması planlanan gezen araç (rover) misyonu kapsamında öğrenci takımları başta olmak üzere çeşitli ön çalışmalar yürütülüyor.
Derin uzay çalışmalarındaki itki sistemlerinde kullanılmak üzere füzyon teknolojisinin geliştirilmesi amacıyla kurulacak olan Uzay Destek Sistemleri Merkezi (UZDES) ise 2027 yılında tamamlanacak.
Merkez kapsamında fırlatma araçları ve uzay araçları itki teknolojilerinde temiz ve yüksek performanslı enerji elde edilmesi, bu kazanımla derin uzay uygulamalarında rol üstlenmek ve yan çıktı olarak yurt içi enerji sektöründe temiz elektrik üretmek sağlanacak. Merkezde ilk olarak “Laboratuvar test altyapısı ve füzyon reaksiyon tespiti” yapılacak.
Yenilenebilir itki enerji sistemlerinin ana kaynağı olan füzyon reaktörlerinin yapılması için Türkiye’de bulunan Bor-11, hidrojen ile plazma haline getirilip düşük ısılar altında reaksiyon yaratılacak. Bunun sağlanabilmesi için yüksek enerji sistemleri ve reaksiyon sonucuna bağlı olarak itki sistemleri tasarlanacak.
Uzay havası uygulama merkezi
Uzay havasındaki değişimlerin etkilerini izlemek ve modellemek üzere Uzay Havası Uygulama Merkezi kurulacak. Merkezin dağınık akademik çalışmaları desteklemesi ve birbirine entegre etmesi, akademik çalışmalar ile servisler (uzay havası, yakın uzay nesnelerinin izlenmesi, uzay ortamı simülasyonları gibi) arasındaki bağı kurması, servislerin sürekliliğini sağlaması ve uluslararası uygun kuruluşlarda Türkiye’yi temsil etmesi planlanıyor.
“Ülkemizi uluslararası uzay sahnesinde güçlü bir oyuncu yapmak için kararlılıkla çalışıyoruz”
TUA Başkanı Yusuf Kıraç, kurumunun 2025 yılı performans programının sunuş yazısında,
“Uzayın keşfi ve kullanımı, modern toplumların teknolojik ve ekonomik gelişiminde önemli bir rol oynamaktadır. Türkiye Uzay Ajansı olarak, Milli Uzay Programı’ndan aldığımız güçle bu yolda ilerlemek ve ülkemizi uluslararası uzay sahnesinde güçlü bir oyuncu yapmak için kararlılıkla çalışıyoruz. Amaç ve hedeflere ilişkin yıllık hedefler, söz konusu hedefleri gerçekleştirmek üzere faaliyet ve projeler ile bunların kaynak ihtiyacını belirledik. Belirlenen 2025 yıllık performans hedeflerini etkin olarak uygulamaya geçireceğiz”
ifadelerine yer verdi.
KAYNAK: Teknolojinin Gündemi
