Yaz mevsimi, sıcak hava ve artan aktiviteler nedeniyle bedenin daha fazla suya gereksinim duyduğu bir periyottur. Sıvı tüketimi, genel sıhhatin korunması ve bilhassa böbrek sıhhatinin desteklenmesi için değerlidir. Özellikle diyaliz hastalarının sıvı tüketimi ve beslenme istikrarı değerle takip edilmeli, doktor tekliflerine dikkatle uyulmalıdır.
Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpaşa Hastanesi Nefroloji Kısmından, Prof. Dr. Savaş Öztürk ‘yaz mevsimiyle birlikte artan sıvı tüketiminde dikkat edilmesi gereken noktalar ve böbrek sıhhatini etkileyen faktörler’ hakkında bilgiler verdi.
Yazın Artan Sıvı Tüketiminde Nelere Dikkat Edilmelidir?
Yaz mevsiminde artan sıvı tüketimi için aşağıdaki noktalara dikkat etmek değerlidir:
Susuzluğu Önlemek: Susuzluk hissi ortaya çıkmadan evvel su tüketimine itina gösterilmelidir. Susuzluk, bedenin su gereksiniminin bir işareti olup, idrar rengi yoğunlaştığında yahut idrar ölçüsü azaldığında bu durum dikkate alınmalıdır.
Dengeli Bir Sıvı Tüketimi: Sıvı tüketimi istikrarlı olmalıdır. Su, meyve suları, bitki çayları ve taze sıkılmış meyve suları üzere doğal içecekler tercih edilmelidir. Alkol ve kafeinli içeceklerin tüketimi ise sınırlanmalıdır; zira bu içecekler bedenden daha fazla su atımına neden olabilir.
Sıvı Tüketimini Yemeklerle İstikrarlı Hale Getirmek: Yemeklerle birlikte kâfi ölçüde su içmek, bedendeki sıvı istikrarını müdafaaya yardımcı olur; lakin çok ölçüde su içmek yemek sindirimini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, yemeklerle birlikte fazla su tüketiminden kaçınılmalıdır.
Günde Kaç Litre Sıvı Alımı Olmalıdır?
Günlük sıvı tüketimi, birçok faktöre bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genel olarak, yetişkin bir bireyin günlük olarak en az 2-2,5 litre (8-10 bardak) su içmesi önerilir; fakat bu ölçü bireyin yaşına, cinsiyetine, aktivite seviyesine ve sıhhat durumuna nazaran değişebilir. İdman yapan yahut terleme potansiyeli yüksek olan bireylerin daha fazla su tüketmesi gerekebilir.
Bu Sıvının Ne Kadarı Su, Ne Kadarı Öteki İçecekler Olmalıdır? Gazlı İçecek ve Sodalar Buna Dahil Midir?
Sıvı tüketiminde su değerli bir rol oynar ve tercih edilmesi gereken en sağlıklı içecektir. Günlük sıvı alımının çoğunluğu sudan karşılanmalıdır. Başka içecekler ise sıvı tüketimine katkıda bulunabilir; fakat birtakım içeceklerin hudutlu ölçüde tüketilmesi önerilir.
- Su: Vücudun muhtaçlık duyduğu temel sıvıdır. Saf su, hidrasyonu sağlamak için en âlâ seçenektir. Günde en az 8-10 bardak su içmek, genel sıhhat ve böbrek işlevi için kıymetlidir.
- Doğal Meyve Suları ve Bitki Çayları: Taze sıkılmış meyve suları ve bitki çayları, içerdikleri doğal şeker ve antioksidanlarla sıvı tüketimine katkıda bulunabilir; fakat meyve suları yüksek şeker içeriği nedeniyle denetimli ölçüde tüketilmelidir.
- Gazlı İçecekler ve Sodalar: Gazlı içecekler ve sodalar çoklukla yüksek ölçüde şeker, kafein ve yapay tatlandırıcılar içerir. Bu içeceklerin çok tüketimi, sıhhat problemlerine ve çok kalori alımına yol açabilir. Böbrek sıhhati için ziyanlı olabileceği için bu içeceklerin hudutlu ölçüde tüketilmesi önerilir.
Su Yoğunluğu Bol Olan Kavun, Karpuz vb. Mevsim Meyvelerini Tüketirken Sıvı İstikrarını Nasıl Ayarlamak Gerekir?
Kavun, karpuz üzere su yoğunluğu yüksek mevsim meyveleri yazın sıcak günlerinde ferahlatıcı ve besleyici bir seçenektir; lakin bu meyveleri tüketirken sıvı istikrarını göz önünde bulundurmak değerlidir. Aşağıda kimi ipuçları verilmiştir:
- Meyve ile Su Tüketimini İstikrarlı Hale Getirin: Su yoğunluğu yüksek meyveler, doğal olarak su içerir. Bu nedenle, kavun yahut karpuz üzere meyveleri tüketirken, sıvı gereksiniminizin bir kısmını meyvenin suyundan karşılayabilirsiniz.
- Ekstra Su Tüketimi: Su içmek, meyve tüketiminin yanında sıvı istikrarını korumak için değerlidir. Bu nedenle, meyve yediğinizde ekstra su içmeyi unutmayın.
- Aşırıya Kaçmayın: Her ne kadar mevsim meyveleri su içeriği yüksek olsa da, çok ölçüde tüketmek sıvı istikrarını bozabilir. Porsiyonları denetim etmek ve çeşitli öbür besinleri de tüketmek kıymetlidir.
Böbrek Rahatsızlığı Olanların Yapması/Yapmaması Gerekenler Nelerdir?
Böbrek rahatsızlığı olan bireylerin sıvı tüketimine ihtimam göstermeleri ve kimi tedbirleri alması değerlidir. Aşağıda böbrek rahatsızlığı olanlar için teklifler bulunmaktadır:
- Doktorunuzun Talimatlarını İzleyin: Böbrek rahatsızlığı olan bireyler, hekiminin belirlediği sıvı tüketimi ölçüsüne uygun hareket etmelidir. Hekiminizin tekliflerine uymak, böbrek sıhhatini korumak açısından kıymetlidir.
- Tuz Tüketimini Sınırlayın: Tuz, bedende sıvı tutulumuna neden olabilir ve böbreklere ekstra yük bindirebilir. Tuz tüketimini sınırlamak, böbrek rahatsızlığı olanlar için kıymetli bir adımdır.
- Dikkatli Protein Tüketimi: Proteinlerin çok tüketimi, böbreklerin çalışması için gerekenden fazla ölçüde atık üretmesine neden olabilir. Protein tüketimini dengelemek ve uygun ölçülerde almak kıymetlidir.
- İlaçları Tertipli Kullanın: Böbrek rahatsızlığı olan bireyler, hekimin önerdiği ilaçları sistemli olarak kullanmalı ve ilaç dozlarını aksatmamalıdır.
Diyaliz Hastaları İçin Teklifler Nelerdir?
Diyaliz hastaları için sıvı tüketimi ve böbrek sıhhati konusunda birtakım teklifler aşağıda verilmiştir:
- Diyetisyenle İşbirliği Yapın: Diyaliz hastaları için özel bir diyet gerekebilir. Diyetisyeninizle çalışarak uygun sıvı tüketimi ölçüsünü belirleyebilir ve öteki beslenme gereksinimlerinizi karşılayabilirsiniz.
- Sıvı Tüketimini Denetim Altında Tutun: Diyaliz tedavisi gören hastaların sıvı alımını sıkı bir halde denetim etmeleri gerekebilir. Hekiminizin ve diyetisyeninizin tekliflerine uymak kıymetlidir.
- Sodyum ve Potasyum Denetimi: Diyaliz hastaları, sodyum ve potasyum üzere kimi mineral ve elektrolitleri denetim altında tutmalıdır. Bu nedenle, tuz tüketimini sınırlamak ve yüksek potasyum içeren besinlerden kaçınmak değerlidir.
- İlaçları Sistemli Kullanın: Diyaliz hastaları çoklukla ilaç tedavisi alır. İlaçları tertipli olarak kullanmak, böbrek sıhhati ve genel sıhhat için değerlidir. Hekiminizin tekliflerine uymak ve ilaç dozlarını aksatmamak değerlidir.
- Sağlıklı Bir Hayat Usulü Sürdürün: Diyaliz hastaları, sağlıklı bir ömür usulünü benimsemelidir. Nizamlı antrenman yapmak, sağlıklı beslenmek, gerilimden kaçınmak ve sistemli denetimleri takip etmek böbrek sıhhatini destekleyebilir.
Sonuç olarak;
Yaz mevsiminde sıvı tüketimi ve böbrek sıhhati kıymetli bahislerdir. Hakikat ölçüde sıvı alımına dikkat ederek, sıvı istikrarını korumak ve böbrek sıhhatini desteklemek mümkündür. Bilhassa böbrek rahatsızlığı yahut diyaliz hastalığı olan bireylerin tabip ve diyetisyenleriyle işbirliği yapmaları, uygun sıvı tüketimi ve beslenmeyi sağlamaları değerlidir. Böylelikle sağlıklı bir yaz mevsimi geçirmek ve böbrek sıhhatini korumak mümkün olacaktır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
